[50]
Loading...
Egernia stokesii – scynk
Rodzaj Egernia podważył długololetnie przeświadczenie o braku czy też szczątkowych zachowaniach społecznych wśród gadów rzędu łuskonośnych (Squamata), a przeprowadzone badania wykazały nieoczekiwany, wysoki poziom złożonych i różnorodnych zachowań społecznych u tych scynków; kilka ich gatunków uważanych jest za wyjątkowo społeczne. Niezwykle interesujące jest to, że posiadają mechanizmy, które pozwalają im na unikanie chowu wsobnego; prawdopodobnie jednym z nich jest zdolność rozpoznawania blisko spokrewnionych osobników.
Nazewnictwo
Nazwa angielska: Gidgee skink
Nazwa niemiecka: Stachelschwanzskink
Podgatunki
Wyróżniamy 4 podgatunki:
- Egernia stokesii stokesii
Obszarem występowania są wyspy Houtman Abrolhos, Australia Zachodnia (Cogger, 2000; Hauschild i Gassner, 1995). Długość tułowia (SVL) 194 mm. - Egernia stokesii aethiops
Występuje na wyspie Baudin, w Zatoce Rekina – Shark Bay (Cogger 2000).
Długość tułowia (SVL) 158 mm. - Egernia stokesii badia
Obszar występowania to wyspa Dirk Hartog w Australii Zachodniej, tereny Australii Południowej, zachodnia część New South Wales, centralna część Queenslandu oraz południowa część Terytorium Północnego (Cogger, Wilson i Knowles, 2000).
Długość tułowia (SVL) 180 mm. - Egernia stokesii zellingi
Występuje na terenach centralnej i wschodniej Australii (Cogger 2000).
Długość tułowia (SVL) 180 mm.
Systematyka
Rodzina: Scynkowate, scynki (Scincidae)
Rodzaj: Egernia
Gatunek: Egernia stokesii (Gray, 1845)
Wygląd
Egernia stokesii stokesii to średniej wielkości scynk, osiągający ok. 23-25 cm długości całkowitej, z czego ok. 1/3 to ogon. Od czerwonawo-brązowego po czekoladowobrązowe ubarwienie, różniące się intensywnością barw między poszczególnymi osobnikami – występuje również duża zmienność we wzorze. Podbrzusze w kolorze kremowym. Niewielka ilość jasno zabarwionych łusek – beżowych, a nawet białych – tworzy w regularnych odstępach plamy wzdłuż tułowia (widoczne są również pojedyncze, czarno zabarwione łuski). Kończyny krótkie, często ciemniej ubarwione niż tułów. Łuski części grzbietowej o zaostrzonych krawędziach; z krótkim i szerokim, kolczastym ogonem używanym przez te jaszczurki w strategii obrony.
Biotop
Wszystkie podgatunki zajmują podobne środowiska i żyją na obszarach suchych i półsuchych, zapewniających im możliwość ukrycia się np. w wąskich szczelinach czy też w obumarłych, pustych pniach (preferują kryjówki z co najmniej dwoma wyjściami). Te schronienia mają kluczowe znaczenie dla właściwej hydro- i termoregulacji, jak i bezpieczeństwa tych gadów żyjących w tak skrajnie trudnych warunkach atmosferycznych jakie panują na większości terenów Australii. A zdarza się często, że mają niewielki wybór. Są też ostoją przed drapieżnikami – w przypadku spostrzeżenia zagrożenia scynki natychmiast chronią się w kryjówce, wewnątrz której nadymają się, jednocześnie zaklinowując wejście kolczastym ogonem – to praktycznie uniemożliwia drapieżnikowi dostanie się do ofiary. Takie zachowania znane są i u innych gatunków jaszczurek np.u biczogonów.
Aktywność
Egernia stokesii jest gatunkiem o wybitnie dziennym trybie życia, a wszystkie jego codzienne czynności mają związek z rytmem słońca. Rano długo wygrzewają się w jego promieniach, aż osiągną odpowiednią temperaturę ciała – dopiero wtedy udają się na poszukiwanie pokarmu. Pokarm roślinny wyszukiwany jest zawsze blisko schronienia i miejsca do wygrzewania się. Najgorętszy okres dnia spędzają na trawieniu, a w przypadku wyjątkowo dokuczliwych upałów przeczekują w swej kryjówce. Wieczór to czas kolejnych łowów z tendencją do poszukiwań na bardziej oddalonych od kryjówki terenach własnego terytorium. Swą dzienną aktywność kończą wraz z ostatnimi promieniami słońca.
Zachowanie
Terytorializm u tego gatunku jest tak silnie rozbudzony, że nie tylko samce walczą z intruzami tej samej płci, ale i samice wdają się w walki z obcymi samicami. Te małe bestie są bezlitosne, a walka trwać będzie dopóki intruz nie zostanie zabity lub nie ucieknie. Równie brutalne i krwawe zachowania towarzyszą egerniom w okresie godów.
Za to życie w rodzinnej grupie może być całkowitym zaprzeczeniem gwałtowności ich charakteru, zdarza się, że grupa złożona nawet z kilkunastu osobników (choć najczęściej są to mniejsze grupy) – w spokoju współżyje w tej samej kryjówce – można to również zaobserwować w warunkach niewoli, w jednym wspólnym terrarium. Wyraźna jest więź między samicą (matką), a noworodkami. Osobniki młode mogą dorastać wspólnie z dorosłymi. Harmonia i idylla życia w „rodzinie” może zmienić się gwałtownie gdy młode osobniki, szczególnie samce osiągają dojrzałość seksualną i nie mają możliwości stworzenia własnego terytorium.
Żywienie
To jaszczurki wszystkożerne, na ich dietę składa się zarówno pokarm pochodzenia roślinnego jak i zwierzęcego (owady i inne stawonogi) – ułatwia to przetrwanie w środowisku naturalnym (Cogger, 1992).
W warunkach niewoli powinniśmy zapewnić tym scynkom zróżnicowaną dietę – w jej skład mogą wchodzić wszystkie rośliny, [url=https://www.terrarium.pl/topic/296730-spis-roslin-jadalnych-dieta-zimowa-nowosc/]które podajemy jaszczurkom roślinożernym np. legwanowi zielonemu czy biczogonom. Należy pamiętać o tym, że egernie w środowisku naturalnym mają dostęp do świeżych, soczystych roślin jedynie przez krótki okres w roku. W diecie roślinnej należy uwzględnić niewielki dodatek owoców (np. jagody, maliny, pozbawione pestek figi, winogrona, gruszki). Pokarm zwierzęcy to powszechnie stosowane w żywieniu innych jaszczurek owady karmowe – świerszcze, karaczany, szarańcze i jako dodatek larwy drewnojada, mącznika młynarka, mola woskowego oraz noworodki mysie. W sezonie letnim sprawdzi się plankton łąkowy – koniki polne, pasikoniki, ćmy i pająki. Młode osobniki karmimy codziennie, a dorosłe co 2-3 dni.
W warunkach terraryjnych dieta w dużej mierze może decydować o sukcesie lub porażce w prowadzeniu chowu i hodowli tego gatunku. Właściwa równowaga białka, węglowodanów, tłuszczów, minerałów czy błonnika ma kluczowe znaczenie dla życia, zdrowia i dobrej kondycji tych jaszczurek. Nie należy zapominać o suplementacji preparatami witaminowo-mineralnymi + dodatkowo sam wapń.
Koprofagia znana jest u wielu gatunków jaszczurek, egernie nie są odosobnionym przypadkiem – a zjadanie odchodów ma na celu wzbogacenie/odnowienie flory bakteryjnej jelit i zwiększenie wydajności układu trawiennego ( młode osobniki szczególnie chętnie zjadają odchody dorosłych ).
Starają się wypróżniać w jednym, stałym miejscu ( swoista gadzia toaleta ) – jest to zarazem dowód obecności grupy scynków dla obcych osobników tego gatunku oraz prawdopodobnie ma na celu zmylenie potencjalnego drapieżnika co do miejsca pobytu potencjalnych ofiar.
Długość życia
Uważa się, że Egernia stokesii to długowieczne jaszczurki, osobniki tego gatunku mogą dożywać wieku znacznie powyżej 10 lat (Howe i in., 1999). Niektórzy sugerują możliwość dożywania nawet 20 lat.
Terrarium
Projektując zbiornik dla jakichkolwiek zwierząt terraryjnych należy przyjąć zasadę „im większe, tym lepsze”- dla dorosłej pary egernii, czy też haremu 1.2 wystarczające będzie już terrarium o wym. 90x60x60 cm. Tylna ściana(a jeszcze lepiej tylna i boczne) mogą być pokryte tynkiem, kamiennymi płytkami, bądź też ściankami strukturalnymi po których scynki te będą mogły się wspinać. Na podłoże możemy wykorzystać czysty, wyprażony i przesiany piasek, a kilka płaskich kamiennych płyt odpowiednio ułożonych przy tylnej ścianie, osadzonych na stabilnym, równym dnie stworzy system szczelin i kryjówek – nieodzownych dla komfortu życia naszych podopiecznych. Doskonale sprawdzą się również kawałki wydrążonego pnia czy też tuby z dębu korkowego. Nieodzowne jest nieduże naczynie, z zawsze czystą, odstaną wodą.
Bardzo ważną sprawą w chowie tych jaszczurek, szczególnie tych nagminnie zjadających swe odchody jest regularne, przynajmniej dwukrotne w ciągu roku badanie kału na obecność pasożytów; przy chowie w okresie lata na wybiegu czy też w wolierze, co jest niezwykle korzystne dla ich zdrowia i kondycji należy jeszcze baczniej zwracać uwagę na ewentualne zagrożenie ze strony endopasożytów. Sprawę dobrania w razie potrzeby odpowiedniego preparatu należy pozostawić lekarzowi weterynarii.
Oświetlenie
Cykl oświetlenia 12-13 godzinny, a w okresie zimowym 6-8 godzin. Nieodzowne w chowie jest stosowanie lamp emitujących promieniowanie UVB 8-10%.
Temperatura
W dzień należy zapewnić gradient 25-30°C, a pod promiennikiem do ok. 40°C w sezonie letnim. Z nocnymi kilkustopniowymi spadkami. Zimą obniżamy temperaturę do 18-23°C.
Wilgotność
W okresie wiosennym spryskujemy terrarium ciepłą wodą codziennie (rano, tuż po włączeniu światła), latem 2-3 razy w tygodniu, a zimą całkowicie zaprzestajemy opryskiwania.
Dymorfizm płciowy
Na ogół samce dorastają do nieco większych rozmiarów, z dłuższym i szerszym ogonem oraz głową – nie są to jednak aż tak wyraźne róźnice, które mogłyby stanowić pewny wyznacznik przy określaniu płci. Konieczne staje się więc przeprowadzenie diagnostycznych badań rtg, usg w celu prawidłowego jej odróżnienia (Cogger, 2000).
Rozmnażanie
Okres rozrodczy poprzedzamy zimowaniem – w okresie od listopada do lutego obniżamy nieco temperaturę i stopniowo skracamy dzień do 6-8 godzin.
Do reprodukcji mogą przystąpić zdrowe, najlepiej 4-letnie samice. Godom towarzyszą brutalne zachowania, których uwieńczeniem powinny być kopulacje. Po ciąży trwającej ok. 4 miesięcy (czasem nieco wydłuża się) samica rodzi (to gatunek żyworodny) od 1 do 5 w pełni ukształtowanych maluchów, będących miniaturą swoich rodziców.
Uwagi
Egernia stokesii to doskonały obiekt do obserwacji niezwykłych jak na gady zachowań w grupie. To jaszczurki bardzo pożądane w kolekcjach herpetologicznych, ale niestety nieczęsto hodowane, choć jak większość scynków należą do łatwych w chowie – na polskim rynku terrarystycznym praktycznie niedostępne.
Warunki chowu na podstawie podgatunku nominalnego zbliżone dla wszystkich podgatunków.
Opracowanie i źródła informacji
Opracowali wspólnie Patrycja Gibek „gibek_gsf” i Piotr Prokulewicz „kurimu” na podstawie:
1. Institute of TAFE
2. School of Biology – Australian National University
3. Care and Captive Breed of the Gidgee Skink – Sascha Knauf.
Liczba wyświetleń: 3597
brak spisu treści