Oryctes nasicornis – rohatyniec nosorożec
Wygląd
Oryctes nasicornis (Linnaeus, 1758) to dość masywnie zbudowany chrząszcz, o długości 3-4 cm. Główną barwą jest brąz – jasny lub ciemniejszy – prawie czarny. Odnóża i spód ciała pokryte są rudymi włoskami. Samiec posiada na głowie charakterystyczny rogo podobny wyrostek. Samce zazwyczaj są większe od samic. Na przedpleczu znajduje się charakterystyczne zagłębienie. Samice nie posiadają rogów, a jedynie pojedyncze guzki. Na przedpleczu u samic znajduje się płytkie wgniecenie.
Występowanie
Cała Europa, Afryka Północna, większa część Azji Środkowej.
Warunki hodowli
Chrząszcze te nie są trudne w hodowli. Dorosłe osobniki wymagają pokojowej temperatury oscylującej w granicach 22-25°C, średniej wilgotności (60-70%). Podłoże powinno mieć przynajmniej 10-12 cm grubości, jednak optymalna wydaje się być grubość 15-20 cm. Powinno ono składać się w 50% z próchna drzew liściastych, np. dębu, buka oraz w 50% z rozkładających się liści dębowych, bukowych, lipowych i innych gatunków drzew liściastych. Należy uważać, aby w substracie nie znajdowały się świeże igły, np. sosny czy świerka, gdyż ich spożycie przez larwę może spowodować jej śmierć. Do substratu jako dodatki można dodać włókno kokosowe, torf lub uprzednio wyparzoną ziemię kwiatową. Na powierzchnię podłoża warto położyć kawałki kory, które będą zapobiegać zbyt szybkiemu jego wysychaniu. Dla zwiększenia powierzchni życiowej chrząszczy w terrarium można umieścić korzenie lub grube gałęzie. Chrząszcze są aktywne w nocy, rzadziej w dzień, a więc jako takie oświetlenie nie jest konieczne, jeżeli terrarium nie będzie znajdowało w na zacienionej półce. Można jednak umieścić w terrarium żarówkę 15 wat lub świetlówkę o słabej mocy.
Żywienie
Imago wymaga następującego pokarmu: słodkie owoce, np. jabłka, banany gruszki (zdarza się jednak, ze dorosłe osobniki odmawiają ich przyjmowania), popularne w hodowlach zagranicznych specjalne galaretki dla chrząszczy (Beetle Jelly), miód naturalny, pyłek kwiatowy, pyłek pszczeli, a także mieszanki tych pokarmów.
Dla larw optymalny jest substrat złożony po części z liści dębowych, bukowych, lipowych, a także innych drzew liściastych w zaawansowanym stadium rozkładu, a także z próchna dębowego lub bukowego. Z mojego doświadczenia wynika jednak, że larwy doskonale rosną tylko i wyłącznie na substracie złożonym z liści. Znakomitym materiałem do dokarmiania larw są jabłka i banany, bo spożyciu których błyskawicznie rosną. Można je również dokarmiać pieczarkami, warzywami i gamma rusem. Należy pamiętać, by podawać takie rodzaje pokarmów w małych porcjach, gdyż niezjedzone szybko pleśnieją w podłożu. Pokarm podajemy, zakopując płytko w podłożu.
Rozmnażanie
Samica kopuluje z samcem kilkukrotnie, a następne często zagrzebuje się głęboko w podłoże, aby złożyć jaja. Po pewnym czasie wykluwają się larwy, które przechodzą 3 stadia larwalne. Okres rozwoju larw w naturze trwa 3-5 lat, jednak w hodowli ulega on dużemu skróceniu, gdyż przy stałym dostępie do odpowiedniego, wysokobiałkowego źródła pokarmu larwy mogą przepoczwarzać się już po kilku miesiącach. Przeciętnie w hodowlach okres ten trwa 8-10 miesięcy. Larwa w końcowym okresie ostatniego stadium może mieć nawet do 12 cm długości. Przybieranie przez nią żółtej barwy oznacza to, że szykuje się ona do wygniecenia komory poczwarkowej w substracie i przepoczwarzenia się. W tym czasie najlepiej nie ingerować w ten proces i zostawić larwę samej sobie. Po przejściu w stadium poczwarki, które trwa ok. 1-1,5 miesiąca, dorosły chrząszcz spędza tam jeszcze kilka dni, a następnie wygrzebuje się z podłoża.
Uwagi i rady hodowcy
- Należy unikać przesuszania podłoża, gdyż może to doprowadzić do śmierci larw i jaj
- Dorosłe samce zaleca się rozdzielać, gdyż będą one toczyć walki o samice
- Osobników imago i larw w naturze najlepiej szukać w kompostownikach, tartakach (odleżałe jakiś czas trociny) oraz stertach liści
- Larwy nie przejawiają skłonności kanibalistycznych, a więc można trzymać je w jednym, odpowiednio dużym pojemniku
- W Polsce gatunek ten nie jest objęty ochroną prawną, więc bez problemu można go odławiać
- Larwy tego gatunku można zimować w temperaturze 10-12°C, jednak nie jest to konieczne
- Imago czasami przylatują do różnych źródeł światła
Opracowanie i źródła informacji
Maciej Zelek (Raist) na podstawie własnych doświadczeń.
Liczba wyświetleń: 22902