Pterinochilus lugardi – ptasznik

Pterinochilus lugardi jest zazwyczaj polecany dla osób, które chciałyby rozpocząć swoją przygodę z bardziej wymagającymi ptasznikami afrykańskimi.

Nazewnictwo

Nazwa angielska: Grey Starburst Baboon, Tanzanian blonde baboon, Dodoma Baboon Spider, Fort Hall Baboon Spider

Starsze nazwy

Idiothele pluridentatum
Pterinochilus pluridentatus
Harpactirella flavipilosa
Pterinochilus flavipilosus
Eucratoscelus tenuitibialis

Systematyka

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Systematyka ptaszników.

Domena:	eukarionty (Eucaryota)
Królestwo:	zwierzęta (Animalia)
Typ:	stawonogi (Arthropoda)
Podtyp:	szczękoczułkowce (Chelicerata)
Gromada:	pajęczaki (Arachnida)
Rząd:	Pająki (Araneae)
Podrząd:	Opisthothelae
Infrarząd:	Mygalomorphae
Rodzina:	Theraphosidae

Opisany w 1900 roku przez brytyjskiego zoologa Reginalda Innesa Pococka. Jest to trzeci pod względem dostępności, a zarazem najłagodniejszy zaraz obok Pterinochilus murinus i Pterinochilus chordatus gatunek tego rodzaju.

Wygląd

Gatunek ten wyróżnia się od pozostałych przedstawicieli tego rodzaju bardzo jasnym ubarwieniem. Osiąga ok. 4-5,5 cm długości ciała w przypadku samic i nie więcej niż 3,5 cm w przypadku samców. Rozpiętość odnóży to ok. 15 cm dla samic i 11 cm dla samców. Podstawową barwą ciała jest jasny beż. Karapaks najjaśniejszy, posiada charakterystyczny gwieździsty wzór, który może być słabo widoczny, lub bardzo ciemny w zależności od osobnika. Karapaks posiada też często jasną obwódkę wokół. Chelicera jasne. Odnóża jasnoszare, często z lekko ciemniejszymi udami. Łączenia segmentów jasnożółte, co jest szczególnie widoczne na łączeniu ud z rzepką. Odwłok jasnobeżowy, trochę mocniej wybarwiony z charakterystycznym dla rodzaju Pterinochilus, często mocno kontrastującym, czarnym wzorem. Spód ptasznika (sternum) ciemnoszare lub całkowicie czarne, spód odwłoka w takim samym kolorze jak jego wierzchnia część.

Odmiany barwne

Osobniki z gatunku Pterinochilus lugardi mogą delikatnie różnić się wyglądem, jest to jednak bardziej zróżnicowanie osobnicze, niż osobne odmiany. Można wyróżnić osobniki jaśniejsze, posiadające mniej ciemnobrązowych plamek na odwłoku i bardzo jasny lub nawet brak gwieździstego wzoru na karapaksie; osobniki ciemniejsze posiadające ciemniejszy gwieździsty wzór karapaksu, czasami wręcz czarny i dużo ciemniejszy, ciemnobrązowy odwłok. Wyróżniane są także osobniki bardziej nasycone żółtym lub jasnobrązowym kolorem. Czasami powyższy podział określa się mianem form odpowiednio light colour form, dark colour form i golden striped form, należy jednak pamiętać że przypisanie osobnika do danej formy może być trudne (ze względu na mnogość form pośrednich) i bardzo subiektywne.

Występowanie

Pterinochilus lugardi występuje w Południowej i Zachodniej Afryce, w takich krajach jak Botswana (m.in. w górach Kwebe obok jeziora Ngami), Namibia, RPA (m.in. w Parku Narodowym Góry Stołowej), Tanzania, Zambia, Zimbabwe.

Biotop

Ten nagłowek wymaga uzupełnienia pomóż nam go zaaktualizować, z góry dziękujemy!

Długość życia

Samice żyją do 12 lat, samce znacznie krócej zazwyczaj do roku po ostatniej wylince.

Aktywność

Ten nagłowek wymaga uzupełnienia pomóż nam go zaaktualizować, z góry dziękujemy!

Zachowanie

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Zachowanie ptaszników.

Pterinochilus lugardi nie tylko pod względem ubarwienia wyróżnia się od innych ptaszników z rodzaju Pterinochilus. W przeciwieństwie do innych przedstawicieli rodzaju jest uważany za trochę łagodniejszy i mniej defensywny gatunek. Z tego względu jest często polecany jako ptasznik dla osób, które chcą zacząć hodowlę bardziej jadowitych i agresywnych ptaszników afrykańskich. Mimo to gatunek ten posiada dość silny jad i potrafi reagować bardzo szybko dlatego należy zachować szczególną ostrożność przy obchodzeniu się z nim.

Jak większość ptaszników jest aktywny głównie nocą. Na wolności zamieszkuje kryjówki pod zawalonymi drzewami, kamieniami, strukturami stworzonymi przez ludzi, opuszczonymi norami gryzoni. kryjówki są gęsto oplatane siecią. U wyjścia swojej kryjówki Pterinochilus lugardi tworzy klapkę. Tworzenie klapki to dość nietypowe zachowanie w tym rodzaju, dlatego też gatunek ten został w 1916 roku uznany przez G. van Dam i Johna Hewitta za ptasznika z rodzaju Idiothele (i opisany jako Idiothele pluridentatum), dla których takie zachowanie jest bardziej typowe. Klapka w przypadku tego gatunku posiada kształt półksiężyca, jest dość gruba i odkłada się na niej ziemia. Przypuszcza się, że służy ona jako kamuflaż nory którą ptasznik zamieszkuje.

Pozostałe zachowania takie jak możliwość wydawania dźwięków za pomocą organów strydulacyjnych i brak włosków parzących są już bardziej typowe dla przedstawicieli tego rodzaju.

Poniżej film, który jest dokumentem na temat poszukiwania Pterinochilus lugardi. Warto zwrócić uwagę na środowisko naturalne P. lugardi. Pod koniec przedstawiona jest budowa charakterystycznej dla tego gatunku klapki.

Jadowitość

Pterinochilus lugardi posiada silny jad, potencjalnie zagrażający życiu człowieka i mogący prowadzić do silnych reakcji alergicznych. Dlatego pomimo trochę łagodniejszego usposobienia należy zawsze uważać przy obchodzeniu się z tym gatunkiem. Według opisów ugryzienia objawy są podobne do pozostałych gatunków tego rodzaju. Ból, który pojawia się po kilkunastu minutach, a nawet do kilku godzin po ugryzieniu, drętwienie kończyn, opuchlizna. W późniejszym czasie mogą występować mimowolne skurcze mięśni.

Terrarium

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Terrarium dla ptaszników.

Terrarium typowe dla ptaszników naziemnych, o raczej suchym klimacie. Optymalna wielkość terrarium, to ok. 30x30x25 cm (dł./szer./wys.). Jako podłoże można zastosować mieszankę ziemi, torfu lub włókna kokosowego z piaskiem. Jako dekorację kawałek kory, korzenia lub tuby korkowej.

Temperatura

Około 24-28°C w dzień i powyżej 20°C w nocy. Można też próbować porównać do temperatur występujących w warunkach naturalnych (np. w prognozie pogody), jednak warto wtedy wziąć pod uwagę, że skrajne temperatury powietrza będą się różniły od temperatur w kryjówkach pająków. Takie temperatury warto uśrednić.

Wilgotność

Ok. 40-60%. Przez 3 miesiące pod rząd, raz w roku można podnieść wilgotność do 70-80% imitując sezonowość i warunki naturalne.

Żywienie

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Żywienie ptaszników.

Jak wszystkie gatunki należące do tego rodzaju ptaszniki te są bardzo żarłoczne i chętnie polują.

Dymorfizm płciowy

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Dymorfizm płciowy u ptaszników.

Brak różnic w ubarwieniu pomiędzy płciami. Samce są jednak znacznie mniejsze od samic.

Spermateka samic posiada pojedynczy zaokrąglony płat końcowy. U samców bulbusy w kształcie gruszkowatym, z równo zaokrąglonym, spiczastym embolus. Niektóre osobniki mogą posiadać dodatkowe wybrzuszenie na tegulum. Brak kilka na embolus.

Rozmnażanie

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Rozmnażanie ptaszników.

Rozmnażanie w przypadku tego gatunku jest stosunkowo łatwe, samica zazwyczaj nie wykazuje agresji wobec samca. Rozmnażanie najlepiej zacząć po ok. 4 tygodniach od wylinki, jeśli samica pomiędzy kopulacją, a złożeniem kokonu przejdzie wylinkę jaja będą niezapłodnione. Ok. 1,5 – 2 miesięcy po kopulacji samica składa typowy dla podrodziny Harpactinae kokon wbudowany w sieć kryjówki. Kokon można zostawić lub otworzyć po ok. 4 tygodniach. Jeśli zdecydujemy się otworzyć, to jaja inkubujemy w temperaturze 24-28°C. Z kokonu należy się spodziewać ok. 130-170 młodych. Drugi i trzeci kokon może zostać złożony po kolejnych 8-12 tygodniach. Młode w porównaniu z innymi przedstawicielami tego rodzaju są dość małe. Ze względu na swoją żarłoczność rosną dość szybko.

Uwagi

W Polsce nie podlega ochronie.

W miejscu występowania (np. w RPA) może być chroniony lokalnym prawem (np. NEMBA – National Environmental Management: Biodiversity Act) zabraniającym jego odłowów.

Literatura
Opracowanie i źródła informacji
Autor: Awikularia
Literatura:
F. Kovarik, Sklipkani, 1998;
H. J. Peters, Tarantulas of the world, Kleiner Atlas der Vogelspinnen, cz. 2, 2000;
H. J. Peters, Afrika’s Vogelspinnen, 1998;
N. I. Platnick, The World Spider Catalog, Version 5.5;
Rick C. West, www.birdspiders.com;
www.cyriocosmus.com;