[16]
Loading...
Zophobas morio – drewnojad, zofobas
Drewnojad, zofobas (Zophobas morio, Fabricius 1776) jest owadem należącym do tej samej rodziny co większość karmowych chrząszczy – czarnuchowatych (Tenebrionidae). Ogólną budową przypomina swojego mniejszego krewniaka mącznika młynarka (Tenebrio molitor). Osiąga 30-40 mm długości. Ciało masywne, wydłużone, czarnego, lekko matowego koloru. Czułki perełkowate, stopniowo rozszerzają się ku końcom. Głowa z szerokim nadustkiem, który jest doskonałą cechą pozwalającą na rozróżnienie płci. Samce mają na nim błoniaste wcięcie, samice mają nadustek prosty. Oczy nerkowate, częściowo przedzielone krawędzią nadustka. Skrzydła pokrywają rządki drobnych, oddalonych od siebie punktów. Nogi długie i smukłe.
Larwy jasnokremowe do żółtawych, brązowe w okolicach puszki głowowej i na granicy segmentów. Posiadają krótkie 3 pary odnóży i niemal niewidoczne czułkui. W ostatnim stadium osiągają ponad 50 mm.
Występowanie
Gatunek pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej. Pokrewne gatunki z tego rodzaju zasiedlają oba kontynenty.
Biotop
Związane są głównie z próchniejącym drewnem i grzybami. W naturalnym środowisku larwy i imagines są saprofagami (zjadają martwą materię) i mykofagami (zjadają owocniki grzybów). Wielokrotnie znajdywano je w jaskiniach, gdzie żerowały na odchodach nietoperzy. Notowane są również jako szkodniki magazynowe.
Terrarium
Nie przedstawia specjalnych problemów w hodowli. Stosowane jest wiele metod jego trzymania, skoncentruję się na tej stosowanej najczęściej.
Preferowane są pojemniki plastikowe (grubsze – larwy mają silne żuwaczki) lub szklane o dowolnych rozmiarach (w zależności od potrzeb). Za minimalne przyjmijmy 20x20x15 cm, a im większe, tym bardziej pokaźną populację możemy utrzymać. Chrząszcze nie wymagają pokrywy. Hodowlane linie mają zredukowane skrzydła drugiej pary i utraciły zdolność lotu (choć mogą podejmować próby latania).
Na dno wsypujemy 2-10 cm torfu lub włókna kokosowego. Musi być stale wilgotne, gdyż to w nim przebywają młode larwy. Do tego możemy dodać kawałki próchna z drzew liściastych (najłatwiejsza do zdobycia jest brzoza), najlepiej zaatakowana przez tzw. brunatną zgniliznę (rozpada się na charakterystyczne bloczki). Na wierzch substratu można wrzucić duży kawałek próchniejącego pieńka (też z brunatną zgnilizną), najlepiej pozbywszy się uprzednio zasiedlającej go fauny. W nim będą żerować wyrośnięte larwy i zakładać komory poczwarkowe, imagines będą składać jaja. Z dużym sukcesem stosowałem też jako dodatek do substratu mielone huby nadrzewne jak Fomes fomentarius, Fisulina sp. i Ganoderma sp.
Inna metoda polega na trzymaniu owadów na otrębach. Niestety z racji jej nie stosowania przeze mnie jej opis może powstać później.
Owady nie wymagają naświetlania, preferują ciemność. Znoszą duże wahania temperatury, nawet poniżej 5°C, jednak optimum to 27-35°C. Wilgotność powinna być stale wysoka – ok. 70-90%, przy dobrej wentylacji (choć owady są w stanie przetrwać w bardzo suchym środowisku długie miesiące).
Żywienie
Owady jedzą praktycznie wszystko. W skład prawidłowej diety wchodzą owoce i warzywa. Białko można dostarczyć w postaci kawałków mięsa lub pokarmu dla psów i kotów. Taki pokarm należy usuwać po 24 godzinach, jeśli nie zostanie zjedzony w celu uniknięcia pojawu roztoczy.
Dymorfizm płciowy
Jak już wspomniano na początku, płeć można łatwo określić gołym okiem. Cecha diagnostyczna to nadustek owada. Samce mają wyraźną, jasną błonkę w jego wycięciu. Samice nie posiadają analogicznej struktury.
Rozmnażanie
Przy spełnieniu optymalnych wymagań, owady mnożą się łatwo i chętnie. Szybkość rozwoju jest bezpośrednio skorelowana z temperaturą (im wyższa, tym szybciej zachodzi). Samica składa w ciągu życia od 500 do ok. 1500 jaj. Larwy klują się po ok. 2 tygodniach. Rozwój larw w temperaturze ok. 30°C trwa 3-4 miesiące. Przepoczwarczenie następuje w specjalnie ugniecionych w substracie lub wygryzionych w drewnie komorach poczwarkowych i trwa ok. 2-3 tygodnie. Po kilkunastu dniach od przepoczwarczenia i po żerowaniu uzupełniającym samice zdolne są do rozrodu. Dorosłe chrząszcze dożywają 9-10 miesięcy.
Skarmianie
Drewnojady są idealnym pokarmem dla większości stawonogów (pająki, skorpiony), jednak wielu hodowców nie poleca nadmiernego karmienia nimi modliszek. Podobnie wygląda sprawa z wieloma gadami i płazami. Nadmierna zawartość tłuszczu w ciele larw, twarda chityna dorosłych chrząszczy może być szkodliwa, a czasem niebezpieczna dla naszych pupili. Otłuszczenie zwiększa podatność gadów na choroby i może powodować bezpłodność. Chitynowy oskórek może zaczopować przewód pokarmowy zwierzęcia lub uszkadzać jego ściany. Optymalnym rozwiązaniem może być rzadkie podawanie larw, najlepiej będących tuż po linieniu i trzymanych głównie na owocowo-warzywnej diecie.
Uwagi
- Bardzo łatwy w hodowli i wygodny owad karmowy.
- Charakteryzuje się dość dużym kanibalizmem, zwłaszcza w przypadku braku białka w pokarmie. W malutkich i młodych koloniach poleca się przenoszenie poczwarek do oddzielnych pojemników w celu zmniejszenia strat. Później, gdy liczba owadów jest duża, takie zabiegi nie są konieczne.
- Zawilgocona hodowla z pojawiającą się pleśnią nie jest problemem. Owady te w naturalnych warunkach żerują w takim środowisku. Niestety jest to również sprzyjająca sposobność do masowego pojawu roztoczy. Mogą one niszczyć jaja i młode larwy, należy zatem unikać nagromadzenia śmieci i resztek pokarmu.
- W temperaturze 5°C larwy mogą być przetrzymywane nawet ponad 3 miesiące, przy niemal całkowitym zatrzymaniu ich metabolizmu.
- Broniąc się dorosłe owady wydzielają cuchnące substancje, przez co większość zwierząt będzie unikać ich jako pokarmu.
Opracowanie i źródła informacji
Opracował: Dariusz Kucharski na podstawie własnych doświadczeń oraz dodatkowych źródeł:
http://www.justbugs.com/
http://whitecrocodile.com/rhbs/threeeasybeetles.htm
http://www.echsenseite.at
Liczba wyświetleń: 52931
