Scolopendra morsitans

Scolopendra morsitans – skolopendra

Scolopendra morsitans (Linnaeus, 1758) została opisana przez Linneusza już w 1758 roku jako drugi gatunek, zaraz po Scolopendra gigantea. Jest to gatunek kosmopolityczny, występujący prawie na wszystkich kontynentach, również synantropijny, w wiele lokalizacji zawleczony właśnie dzięki działalności człowieka. Jest niewielkim gatunkiem, dorosłe osobniki osiągają 8,5 do 13 cm długości ciała.

Z powodu tak szerokiego zasięgu występowania istnieje mnogość form i wariacji barwnych, jednak najczęściej spotykamy w handlu osobniki pod nazwą 'Egyptian Emerald Centipede’, są to osobniki ze wschodniego Egiptu, na pierwszy rzut oka przypominające Scolopendra cingulata. Nogi pomarańczowe lub żółte, głowa wraz z segmentem zagłowowym żółtawo-zielonkawa, podobnie pozostałe tergity, tylko że posiadają jeszcze czarne obwódki. Ostatnia para nóg w kolorze czerwonym. Ilość łysych członów anten jest dość znacznie zmienna, wynosi od 6 do 9, zazwyczaj mają jednak 9, łączna ilość wszystkich członów wynosi od 20 (rzadko 17-19) do 21 (rzadko 22-23) członów. Charakterystyczna dla tego gatunku jest budowa ostatniej pary nóg, możemy zaobserwować, szczególnie dobrze u samców podłużne rowki biegnące wzdłuż nóg, stanowiące jakoby przedłużenie bocznych krawędzi tergitów (zaczynają się one zazwyczaj przed a czasem na 18 tergicie).

Podgatunki

Wyróżniamy trzy podgatunki:

• Scolopendra morsitans coerulescens (Cragin, 1885) – Kansas, USA
• Scolopendra morsitans morsitans (Linnaeus, 1758)
• Scolopendra morsitans scopoliana (C.L. Koch, 1841) – Algeria

Synonimy

Z okazji swojego rozprzestrzenienia oraz mnogości formy i barwy, wyróżniono bardzo wiele synonimów:

• Eurylithobius slateri Butler, 1876)
• Scolopendra afzelii (Porat, 1871)
• Scolopendra angulipes (Newport, 1844)
• Scolopendra attenuata (Porat, 1871)
• Scolopendra bilineata (Brandt, 1840)
• Scolopendra brachypoda (Peters, 1862)
• Scolopendra brandtiana (Gervais, 1837)
• Scolopendra carinipes (Humbert & Saussure, 1870)
• Scolopendra chlorocephala (Porat, 1871)
• Scolopendra cognata (Porat, 1871)
• Scolopendra compressipes (Wood, 1862)
• Scolopendra crassipes (Brandt, 1840)
• Scolopendra elegans (Brandt, 1841)
• Scolopendra erythrocephala (Brandt, 1840)
• Scolopendra fabricii (Newport, 1845)
• Scolopendra formosa (Newport, 1845)
• Scolopendra fulvipes (Brandt, 1841)
• Scolopendra grandidieri (Saussure & Zehntner, 1902)
• Scolopendra impressa (Porat, 1876)
• Scolopendra infesta (C.L. Koch, 1847)
• Scolopendra intermedia (Porat, 1871)
• Scolopendra leachii (Newport, 1844)
• Scolopendra limbata (Brandt, 1840)
• Scolopendra lineata (Saussure & Zehntner, 1902)
• Scolopendra longicornis (Newport, 1844)
• Scolopendra modesta (Wood, 1862)
• Scolopendra mossambica (Peters, 1862)
• Scolopendra pella (Wood, 1861)
• Scolopendra picturata (Porat, 1871)
• Scolopendra pilosella (Porat, 1871)
• Scolopendra planipes (C.L. Koch, 1847)
• Scolopendra platypoides (Newport, 1844)
• Scolopendra platypus (Brandt, 1840)
• Scolopendra porphyratainia (Wood, 1861)
• Scolopendra richardsoni (Newport, 1845)
• Scolopendra saltatoria (Porat, 1871)
• Scolopendra spinosella (Saussure & Zehntner, 1902)
• Scolopendra tigrina (Newport, 1845)
• Scolopendra tongana (Gervais, 1847)
• Scolopendra tuberculidens (Newport, 1844)
• Scolopendra vaga (Porat, 1871)
• Scolopendra varia (Newport, 1845)
• Scolopendra wahlbergi (Porat, 1871)
• Scolopendra morsitans amazonica (Bücherl, 1946)
• Scolopendra morsitans calcarata (Daday, 1891)
• Scolopendra morsitans fasciata (Attems, 1930)
• Scolopendra morsitans procera (Haase, 1887)
• Scolopendra morsitans sulcipes (Haase, 1887)
• Trachycormocephalus jodhpurensis (Khanna, 1977)

Biotop

Scolopendra morsitans występuje na Antylach, w Południowej Ameryce, potwierdzony przypadek w Miami, USA, Południowej, Wschodniej, Zachodnia oraz Północna Afryka, Indie, Indonezja.

Temperatura

Temperatura w dzień 22-28°C, w nocy 18-21°C.

Wilgotność

Wilgotność powietrza 60-80%.

Terrarium

Odpowiednie duże terrarium czyli standardowo dwie-trzy długości ciała na jedną – dwie. Dla osobnika ~10cm terrarium powinno mieć wymiary w podstawie minimum 25×15. Wysokość większa od długości skolopendry. Dobre, szczelne i nieprzegryzalne przykrycie. Obowiązkowo poidełko na wodę oraz kryjówka, na przykład kawałek kory, odpowiednio wyprofilowany kamień. Jako podłoże używamy włókna kokosowego, bądź torfu, zmieszane z piaskiem oraz wermikulitem, w stosunku 1:1:1. Terrarium możemy udekorować żywymi bądź sztucznymi roślinkami.

Dymorfizm płciowy

Scolopendra morsitans jako jedna z niewielu ma wyraźny, zewnętrzny dymorfizm płciowy. Jak można zauważyć na zdjęciach (samiec u góry), samiec ma bardzo wyraźne rowki na ostatniej (terminalnej) parze nóg, bardzo dobrze widoczne na prawie całej długości nóg, samica z kolei ma zdecydowanie grubszą tę parę nóg, przy czym rowki nie są tak silnie zaznaczone.

Rozmnażanie

W Polsce brak doniesień, wśród hodowców zagranicznych udane.

 

Opracowanie i źródła informacji
Opracował: Grzegorz Pełka (2007) na podstawie własnych doświadczeń i literatury:
Dr. Graf Attems. 1930. Das Tierreich – Scolopendromorpha;
J.G.E. Lewis. 1981. The biology of centipedes, Cambridge University Press;
Rowland M. Shelley. 2006. Catalog of the New World species of Scolopendra” Zootaxa 1253: 1–50.
Oraz stron:
http://www.scolopendra.eu
http://atshq.org
http://scolopendra.be

Zdjęcia
Zdjęcia dzięki uprzejmości: Steven Lenaerts (www.scolopendra.be),
Vincent Wisse, Brett Allen oraz Andreas Gneist (www.dasspinnenhaeuschen.de).

Liczba wyświetleń: 3132