Pycnoscelus surinamensis – karaczan surinamski
Morfologia
Karaczan surinamski (Pycnoscelus surinamensis, Linnaeus 1758) to przedstawiciel rodziny (Blaberidae). Karaczan osiąga długość 18-23 mm. Ciało wydłużone, grzbietobrzusznie spłaszczone, z głową ukrytą pod przedpleczem. Ciemnobrunatny, niemal czarny. Nogi, skrzydła, spodnia część tułowia i środek dolnych segmentów odwłoka jaśniejsze, brązowo-kasztanowe. Przednia krawędź czarnego, lśniącego przedplecza żółta.
W hodowli może się pojawiać bardzo podobny do Pycnoscelus surinamensis pokrewny gatunek – Pycnoscelus indicus (Fabricius, 1775). Charakteryzuje się znacznie krótszymi skrzydłami.
Biologia i ekologia
Gatunek szeroko rozprzestrzeniony na całym globie. Niemal wszędzie notowany jako uciążliwy szkodnik. Rejonem jego pochodzenia jest południowo-wschodnia Azja. W naturze karaczany zasiedlają niemal wszystkie siedliska. Żyją w ściółce lasów, dziuplach drzew, pod kamieniami i w pobliżu człowieka. Generalnie wybiera wilgotniejsze habitaty. Owady drążą głębokie chodniki w glebie, na dnie której zakładają komory, w których „rodzą” młode.
Terrarium
Owad o bardzo małych wymaganiach. Wielkość terrarium dobieramy w zależności od naszych potrzeb. Najlepiej sprawdzają się do tego celu pudełka zrobione z plastiku lub szkła. Koniecznie należy zabezpieczyć całe terrarium przed możliwością ucieczek. Młode karaczany są maleńkie i potrafią wcisnąć się w każdą szczelinę. Dobre rezultaty daje wysmarowanie brzegu terrarium wazeliną.
Można utrzymywać hodowlę w warunkach „sterylnych”, czyli na samych wytłaczankach od jaj lub na torfie, włóknie kokosowym o grubości do 10 cm (karaczany lubią się w nim zakopywać). Toleruje szerokie spektrum temperatur. Owady przeżywają jej spadki do 5°C, optymalne warunki to jednak 30-35°C. Pycnoscelus surinamensis znosi bardzo dobrze długotrwałe przesuszenie ale preferuje podwyższoną wilgotność. Optimum to ok. 70-80%. Wodę dostarczamy wraz z pokarmem (owoce, warzywa), można też dodatkowo zraszać podłoże. Niestety zwiększona wilgotność sprzyja pojawieniu się roztoczy, zwłaszcza gdy pozostają resztki nie zjedzonego pokarmu. Roztocze potrafią być uciążliwym i prawie niemożliwym do wytępienia szkodnikiem. Karaczan nie wymaga oświetlenia, preferuje stałe zacienienie.
Żywienie
Owady chętnie konsumują owoce i warzywa, będące jednocześnie głównym źródłem wody. Jedzą też chleb, mięso i niemal wszelką materię organiczną.
Dymorfizm płciowy
W hodowlach spotykane są praktycznie tylko samice. Samce są mniejsze od samic i posiadają dodatkowy segment na końcu odwłoka (jak u wszystkich Blattariae).
Rozmnażanie
Karaczan surinamski mnoży się bardzo łatwo. Jest gatunkiem partenogenetycznym i jajożyworodnym – młode wykluwają się z ooteki jeszcze w odwłoku samicy. Dorosły owad produkuje od 14 do 42 jaj (średnio 24). Czas inkubacji to ok. miesiąc. Świeżo „urodzone” młode osiągają 3-4 mm długości i są mistrzami ucieczek. Po 2-3 miesiącach i przejściu 8 linień osiągają dojrzałość płciową.
Uwagi
- Jest to łatwy i tani w utrzymaniu owad karmowy.
- W zbyt zawilgoconej hodowli mogą pojawiać się roztocze (Acari). Potrafią uśmiercać owady blokując ich przetchlinki, zatruwając je swoimi metabolitami i roznosząc choroby.
- Owad świetnie wspina się po szkle i szybko się mnoży. Potencjalnie gatunek inwazyjny.
Skarmianie
Bardzo dobry owad karmowy dla większości drobnych zwierząt.
Opracowanie i źródła informacji
Opracował: Dariusz Kucharski na podstawie własnych doświadczeń oraz literatury:
http://www.entomology.ucr.edu/
http://edis.ifas.ufl.edu/
Liczba wyświetleń: 3466