Loading...
Orthoptera – prostoskrzydłe – Rząd owadów (Insecta). Ogółem na świecie opisano ok. 20.000 gatunków (w tym w Polsce wg. różnych źródeł 82-105 gatunków).
Są to owady o bardzo zróżnicowanych rozmiarach (od poniżej 1 cm do kilkunastu centymetrów). Czułki, w zależności od grupy, długie i nitkowate (pasikonikowate Tettigonidae, świerszczowate Gryllidae) lub krótkie i masywniejsze (szarańczaki Acrididae). Posiadają oczy złożone, dodatkowo 1-3 przyoczka. Aparat gębowy typu gryzącego. Głowa hypo- lub opistognatyczna. Posiadają silnie rozwinięte przedplecze, które może przykrywać praktycznie całe ciało (np. trajkotki Tetrix). Skrzydła różnie wykształcone, często jest ich brak. Pierwsza zgrubiała para, tworzy pokrywy dla błoniastej ,bogato użyłkowatej i wachlarzowato złożonej drugiej pary. Nogi o różnych funkcjach z 1 – 4 członowymi stopami. Dwie pierwsze pary kroczne, trzecia para o silnie zgrubiałych udach, skoczna. U turkucia podjadka (Gryllotalpa gryllotalpa) pierwsza para grzebna. Odwłok najczęściej gruby i mięsisty. Na jego końcu występują często cerci i pokładełko (świerszczowate, pasikonikowate). Cechą charakterystyczna prostoskrzydłych, jest ich zdolność do wytwarzania dźwięków. Robią to m. in. za pomocą pocieranych o siebie skrzydeł (świerszcze, pasikoniki), pocierając nogami o ciało lub skrzydła (szarańczaki). Narządy słuchu zlokalizowane są na odnóżach lub odwłoku.
Larwy i postaci dojrzałe prowadzą podobny tryb życia. Prostoskrzydłe pod względem pobieranego pokarmu prezentują szerokie spektrum. Pasikoniki, jak. pasikonik zielony (Tettigonia viridissima) i łatczyn (Decticus), są mięsożerne. Szarańczaki, jak trajkotki (Tetrix), siwoszki (Oedipoda), szarańcze (Locusta) i koniki (Chortippus), są roślinożerne. Świerszcze, jak świerszcz polny (Gryllus campestris) i domowy (Acheta domesticus), są wszystkożerne.
W krajowej faunie występuje też jeden gatunek zawleczony z Azji, przedstawiciel śpieszkowatych (Raphidiophoridae), śpieszek szklarniowy (Tachycines asynamorus).
Są to owady przeważnie duże lub średniej wielkości o wydłużonym ciele. Duże oczy, trzy przyoczka, narządy gębowe typu gryzącego. Dwie pary skrzydeł: przednie skórzaste, tylne błoniaste. Występują też formy o skrzydłach skróconych. Trzecia para nóg skoczna, względnie przednia grzebna. Samice posiadają pokładełko. Owady te wydają dźwięki przy pomocy narządów stridulacyjnych.
Przeobrażenie niezupełne – typu heterometabolii rzeczywistej. Jaja składane do gleby pojedynczo lub po kilka sztuk. Rozwój trwa od kilku miesięcy do kilku lat. Szarańczaki odżywiają się pokarmem roślinnym, zwierzęcym, bądź są wszystkożerne (występuje także kanibalizm). Przedstawiciele tego rzędu powodują często duże straty w płodach rolnych (dotyczy to głównie krajów : Azji, Afryki, Australii i niektórych krajów Europy).
W Polsce przedstawiciele tego rzędu powodują niekiedy szkody w gospodarstwie leśnym (np. opaślik sosnowiec – Barbitistes constrictus (Br.), turkuć podjadek – Gryllotalpa gryllotalpa (L.)
Liczba wyświetleń: 3045
