Acomys cahirinus – mysz kolczasta*

Rozmnażanie

Cykl płciowy jest bardzo nietypowy dla gryzoni – 9-dniowy, z wyraźną fazą menstruacji charakteryzującą się krwawym wypływem z pochwy związanym ze złuszczeniem endometrium macicy. W niewoli sezonowość rozrodu nie jest tak wyraźna, jak w naturze ze względu na zaburzenia odbioru długości dnia świetlnego przez sztuczne oświetlenie. W ciągu sezonu rozrodczego samice rodzą 3-4 mioty. U samic występuje ruja poporodowa, zwierzę jest tuż po porodzie zdolne do zapłodnienia.

Długość trwania ciąży to 35-42 dni (średnio 39) – kolcomyszy są typowymi zagniazdownikami, młode rodzą się o wadze 5-7g, dobrze wykształcone, pokryte krótką szarą sierścią, z delikatnie otwartymi oczami i rozwiniętymi uszami. Są względnie samodzielne, zdolne do poruszania się i po 2 dniach rozwoju zdolne do pobierania suchego pokarmu. Liczebność miotu to najczęściej 3 młode, zdarzają się bardziej liczne mioty – maksymalnie do 5 osobników. Całkowita organogeneza, czyli rozwój narządów wewnętrznych, zachodzi przed porodem, co jest nietypowe w świecie zwierząt; również są zdolne do samodzielnej termogenezy.

W stadach samice wspólnie odchowują potomstwo, ważny u tego gatunku jest również udział dorosłych samców w sprawowaniu opieki nad młodymi. W grupach zawierających mioty różnych samic, młode potrafią rozpoznać własne rodzeństwo za pomocą wydzielanych czynników zapachowych.

Z biegiem czasu u potomstwa pojawiają się w pełni wykształcone „kolce” – barwa i typ owłosienia jest zbliżona do osobników dorosłych około terminu odstawienia.  Młode ssą matkę przez 28 dni, jednak w badaniach dowiedziono, iż możliwe jest odstawienie już w 17 dniu laktacji bez negatywnych skutków. Wcześniejsze odstawienie ma negatywny wpływ na immunokompetencję młodych po osiągnięciu dojrzałości – zwierzęta takie są bardziej podatne na wszelkie infekcje. Młode osiągają pełną dojrzałość płciową i hodowlaną w wieku 8-9 tygodni, choć u samic cykl płciowy wraz z otwarciem przedsionka pochwy pojawiają się w 45. dniu życia. U samców już w 5-6. tygodniu życia rozpoczyna się spermatogeneza, a zdolność do zapłodnienia pojawia się w 7. tygodniu.

Pomimo wczesnego osiągnięcia dojrzałości płciowej, do rozrodu powinny być wykorzystywane samice po przekroczeniu 6. miesiąca życia oraz nie starsze niż w wieku 2. lat. Wcześniejsze zapłodnienie u samicy, która nie ukończyła jeszcze wzrostu może skutkować poważnymi powikłaniami podczas ciąży i porodu, które zakończyć się mogą śmiercią samicy jak i potomstwa. Ważna jest znajomość pochodzenia zwierząt, należy unikać chowu wsobnego, tj. kojarzenia osobników spokrewnionych. Samica powinna zostać wykorzystana do rozrodu maksymalnie 2 razy do roku oraz nie więcej niż 4 razy podczas swojego życia. Większa eksploatacja może skutkować stanami zapalnymi macicy oraz wyniszczeniem organizmu.

Diagnostyka ciąży opiera się na regularnym ważeniu samicy od momentu kopulacji oraz poprzez palpację jamy brzusznej np. przez lekarza weterynarii. Możliwe jest również wykorzystanie ultrasonografii (USG) po ok. 20 dniu ciąży bądź radiografii (RTG) w ostatnim tygodniu ciąży, jednak badania te ze względu na wielkość zwierzęcia są bardzo utrudnione. Dieta ciężarnej samicy powinna być bogata w białko oraz wapń.

Rozróżnienie płci u młodych osobników jest możliwe już od razu po porodzie, jednak dla mniej wprawnego opiekuna łatwiej będzie wykonać to w 2-3 tygodniu życia. Niestety, nawet u osobników dorosłych zdarzają się pomyłki w rozróżnieniu płci, ze względu na fakt, iż samce nie posiadają dużych, dobrze widocznych jąder.

U dorosłych samic odległość między cewką moczową a odbytem jest krótka (0,5cm), a pomiędzy nimi widoczny jest otwarty przedsionek pochwy. Wyraźne są również sutki nieobecne u osobników męskich. U samców odległość między prąciem a odbytem jest długa (1-1,5cm), przestrzeń między nimi pokryta jest sierścią.

Liczba wyświetleń: 10191