Lucihormetica verrucosa – karaczan świetlikowy
Bardzo rzadko spotykany w hodowlach, niezwykle ciekawie ubarwiony karaczan pochodzący z Wenezueli. Nazwę potoczną zawdzięcza charakterystycznym dla wszystkich przedstawicieli rodzaju narządom umieszczonym na przedpleczu samców. Są to dwa symetryczne, gąbczaste wyrostki wypełnione jaskrawopomarańczowym barwnikiem – u tego gatunku wyjątkowo wydatne. W środowisku naturalnym karaczany emitują przy pomocy tych wyrostków światło. Zjawisko opisano po raz pierwszy u pochodzącego z Brazylii gatunku Lucihormetica fenestrata (Zompro & Fritzsche, 1999). Światło emitowane jest na drodze chemiluminescencji. W warunkach hodowlanych chemiluminescencja zanika na etapie drugiego pokolenia, co sugeruje, że w środowisku naturalnym karaczany mają w pokarmie dostęp do substratu (odpowiednika lucyferyny u świetlików – stąd nazwa), którego rozpadowi towarzyszy emisja światła. Alternatywnym, chociaż mniej prawdopodobnym wyjaśnieniem jest obecność zdolnych do chemiluminescencji endosymbiotycznych mikroorganizmów (grzybów lub bakterii), zasiedlających wyrostki.
U obydwu płci skrzydła są zredukowane, odnóża są silnie schitynizowane, z licznymi wyrostkami i kolcami, typowymi dla karaczanów żerujących w podłożu. Lucihormetica verrucosa są dużo większe od spotykanych w hodowlach Lucihormetica subcincta , podobnie jak u innych przedstawicieli rodzaju samce są nieco drobniejsze, osiągają do 35-40 mm, samice dochodzą do 30-45 mm.
Nazewnictwo
Nazwa polska: Karaczan świetlikowy* (* uwaga nazwa karaczan świetlikowy odnosi się do całego rodzaju Lucihormetica)
Systematyka
Lucihormetica verrucosa – karaczan świetlikowy (Brunner von Wattenwyl, 1865)
Występowanie
Ameryka Łacińska, Kolumbia, Wenezuela.
Terrarium
Terrarium o wymiarach 30x30x40 cm, lub większe (w zależności od liczby osobników). Na dnie gruba (5-10 cm) warstwa podłoża – mieszaniny torfu/włókna kokosowego, próchna drzew liściastych oraz rozdrobnionych liści dębu lub buka. Na tym warstwa płatów kory i liści (polecam liście roślin tropikalnych, np. bananowca, figowców itp.), w podłożu można posadzić rośliny bromeliowate, dorosłe bardzo chętnie chowają się między liśćmi. W mojej hodowli podstawowym elementem wystroju są płaty kory dębowej i liście ananasa (przy odrobinie szczęścia i w miarę świeżym ananasie można pokusić się o ukorzenienie liści oderwanych od owocu – jest to tradycyjna metoda „sadzonkowania” ananasów w krajach tropikalnych). Młode karaczany żerują pod powierzchnią substratu. Dorosłe drążą płytkie norki i tunele pod powierzchnią substratu. W ciągu dnia chronią się pod liśćmi lub płatami kory. Podłoże powinno być sypkie, lekko wilgotne. W dzień temperatura powinna wynosić około 28-32°C, w nocy może spadać do 18-22°C. Terrarium powinno być ogrzewane od góry (nie na macie grzejnej), nie jest konieczne bezpośrednie oświetlanie zbiornika. W mojej hodowli trzymam grupę mieszaną około stu osobników w pojemniku 40x60x30 cm z 2 otworami wentylacyjnymi (10×20 cm) zabezpieczonymi drobną siatką. Ani dorosłe anie larwy nie wspinają się po gładkich płaszczyznach. Ze względu na nocny tryb aktywności warto pokusić się o zainstalowanie nocnego oświetlenia diodowego terrarium.
Żywienie
Młode larwy żerują pod powierzchnią podłoża – podstawą pokarmu powinny być miękkie, przejrzałe owoce, najlepiej tropikalne (awokado, mango, ananas, kiwi itp.) uzupełnieniem diety może być suchy, wysokobiałkowy pokarm. Owoce należy podawać w ilości, która zostanie zjedzona w ciągu 2-3 dni. Niezjedzone resztki usuwamy ze zbiornika.
Rozmnażanie
W opisanych warunkach larwy dorastają po około 5-6 miesiącach. Po kolejnych 3-4 tygodniach osiągają dojrzałość płciową i przystępują do kopulacji. Ciąża trwa około 6 tygodni, po tym czasie kluje się kilka- kilkanaście brązowawych młodych mierzących około 2-3 mm. Larwy nie wychodzą na powierzchnię, żerują w substracie.
Uwagi
Karaczan dosyć prosty w hodowli, efektownie ubarwiony, bardzo ciekawy w obserwacji. W hodowlach sporadycznie spotykane są również inni przedstawiciele rodzaju: Lucihormetica subcincta, Lucihormetica grossei oraz nieoznaczony gatunek pochodzący z Wenezueli spotykany niekiedy pod nazwą Lucihoremetica subocellata.
Opracowanie i źródła informacji
Opracował Jakub Urbański na podstawie własnych doświadczeń oraz:
http://blattodea.speciesfile.org
Cockroaches: Ecology, Behavior, and Natural History, by William J. Bell, Louis M. Roth, and Christine A. Nalepa,
Liczba wyświetleń: 4299