Jaculus orientalis – podskoczek duży, skoczek egipski*
Jest kolejnym, często spotykanym w handlu i hodowlach gatunkiem z rodziny skoczkowatych.
Nazewnictwo
Nazwa polska: * podskoczek duż, skoczek egipski**, większy skoczek pustynny (nazwa trójczłonowa zatem nie poprawna)
Nazwa angielska: The greater Egyptian jerboa
Wygląd
Pokrojem jest zbliżony do swojego mniejszego krewniaka, aczkolwiek proporcjonalnie jego kończyny tylne i ogon są dłuższe. Małżowiny uszne są również wyraźnie większe. Długość głowy i tułowia wynosi 14-16 cm, ogona nawet do 25 cm. Dorosłe podskoczki duże mogą ważyć do 150 gramów. W porównaniu z poprzednim gatunkiem podskoczek duży ma z reguły ciemniejsze, bardziej brązowe ubarwienie sierści na grzbiecie i żółtawe na podbrzuszu. Podobnie jak u pozostałych skoczkowatych tylne kończyny są bardzo silnie rozwinięte, dostosowane do poruszania się na zasadzie skoków. Specyficzna budowa mięśni i ścięgien w tylnych kończynach sprawia, że działają one niczym sprężyny zmniejszając nakład energetyczny wkładany w poruszanie się po sypkim podłożu. Skoczki te są bardzo ruchliwe i szybkie, dorosłe osobniki mogą wykonywać nawet dwumetrowe susy zachowując przy tym dużą zwrotność w trudnym terenie.
Występowanie
Gatunek ten występuje na większości obszarów północnej Afryki, w północnej części Półwyspu Arabskiego i w niewielkim pasie Azji Mniejszej przyległym do Morza Śródziemnego. Na obszarach tych występuje sympatrycznie razem z mniejszym podskoczkiem egipskim.
Biotop
Podskoczki duże zasiedlają nie tylko piaszczyste pustynie ale również obszary nieco bardziej wilgotne, słone bagna, stepy, obszary uprawne i tereny nadmorskie. Stosunkowo często zasiedlają również obszary wyżynne o podłożu skalistym. O ile podskoczek egipski raczej unika obszarów na których kwitnie rolnictwo, w przypadku podskoczka dużego rozprzestrzenianie się nawadnianych obszarów uprawnych wpłynęło korzystnie na zwiększenie zasięgu jego występowania.
Ciekawostki
Gatunek ten wykazuje wiele zachowań zbliżonych do zaobserwowanych i opisanych u podskoczków egipskich. W naturze gatunek ten wydaje się być nieco bardziej prężny i łatwiej dostosowujący się do różnych warunków.
Zachowanie
Podskoczki duże są nieco bardziej społeczne od swoich mniejszych krewniaków. W naturze spotyka się je w liczniejszych koloniach a kompleksy nor mieszkalnych są znacznie większe i bardziej rozbudowane.
Terrarium
Terrarium dla podskoczków dużych powinno spełniać te same warunki jak dla podskoczków egipskich z zaznaczeniem, że powierzchnia życiowa powinna być odpowiednio większa. Zalecany rozmiar terrarium dla pary to minimum 300×150 cm. Warto rozpatrzeć trzymanie razem kilku osobników, ze względu na większą stadność tego gatunku. Podłoże i wystrój, a także warunki temperaturowe i wilgotnościowe takie same jak u wcześniej opisanego gatunku.
Żywienie
Odżywiają się głównie nasionami traw, zielonymi częściami roślin, korzonkami i bulwami. Większy udział w ich diecie stanowią owoce i zielone liście, co spowodowane jest tym, że częściej przebywają w wilgotniejszych obszarach. Miejscami wyrządzają szkody w uprawach warzyw i owoców, zwłaszcza melonów. W przypadku populacji zasiedlających typowo pustynne obszary podobnie jak podskoczki egipskie odżywiają się niemal włącznie sucholubnymi roślinami pustynnymi. Na obszarach wyżynnych i skalistych duży udział w ich diecie stanowią porosty. Jeżeli mają możliwość piją wodę lub zlizują rosę, potrafią się jednak obyć bez picia wiele miesięcy czerpiąc wodę z przemian metabolicznych pokarmu.
Rozmnażanie
Na obszarach na których występują chłodniejsze okresy w ciągu roku podskoczki duże zapadają w krótkotrwały sen zimowy. Gody odbywają się na wiosnę, najczęściej po zakończeniu snu zimowego. U tego gatunku występuje jeden okres rozrodczy w roku. Okres ciąży u samiczki wynosi 35-40 dni, młode pozostają w gnieździe nawet 7 tygodni po urodzeniu. W warunkach naturalnych żyje przeważnie 4 lata, w niewoli nawet do 8 lat.
Uwagi
Podskoczek duży wydaje się być znacznie mniej płochliwy od swojego mniejszego krewniaka oraz łatwiej się oswaja, Podobnie jak w przypadku podskoczka egipskego większość dostępnych w handlu osobników pochodzi z odłowu, jednakże również spotyka się okazy rozmnożone w niewoli. Przy zakupie któregokolwiek z podskoczków należy poddać je kwarantannie, pobrać odchody do analizy na obecność pasożytów którą można przeprowadzić u lekarza weterynarii. Również w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących zmian w zachowaniu lub wyglądzie zwierząt należy jak najszybciej zasięgnąć informacji u lekarza weterynarii zajmującego się zwierzętami egzotycznymi.
Opracowanie
Opracowanie i źródła informacji
Monika Strzelecka, Jakub Kowalski
Źródła
Warunki i spostrzeżenia na temat hodowli podskoczków z rodzaju Jaculus na podstawie własnego doświadczenia
Literatura:
Qumsiyeh, M.B. (1996) Mammals of the Holy Land. Texas Tech University Press, Texas.
Hoath, R. (2009) A Field Guide to the Mammals of Egypt. The American University in Cairo Press, Cairo, Egypt.
Nowak, R.M. (1999) Walker’s Mammals of the World. The Johns Hopkins University Press, Baltimore and London.
Kingdon, J. (1997) The Kingdon Field Guide to African Mammals. Academic Press Limited, London.
Amori, G., Hutterer, R., Kryštufek, B., Yigit, N., Mitsain, G., Muñoz, L.J.P. & Aulagnier, S. (2008). Jaculus jaculus.
Holden, M. E. and G. G. Musser. 2005. Family Dipodidae.
Mammal Species of the World a Taxonomic and Geographic Reference. D. E. Wilson and D. M. Reeder eds. Johns Hopkins University Press, Baltimore. IUCN Red List (March, 2010)
Zmiany w systematyce dokonał Piotr Piliczewski 'Pituophis’
Liczba wyświetleń: 5086