Gryllus campestris – świerszcz polny

Gryllus campestris – świerszcz polny

Wygląd

Z najczęściej hodowanych, najbliższy mu wyglądem jest świerszcz śródziemnomorski (Gryllus bimaculatus).

Gryllus campestris (Linnaeus, 1758) to owad duży, osiąga przeciętnie 20-26 mm. Ciało przeważnie czarne, pokryte delikatnym meszkiem złotawych włosków (zwłaszcza na odwłoku). Na podstawie pokryw widoczna mała żółtawa plama, spód tylnych ud czerwony. Charakterystyczną cechą jest duża głowa, wyraźnie większa niż przedplecze, to ostatnie zwęża się w kierunku pokryw. Skrzydła duże, widoczna jednak tylko pierwsza para (druga znacznie zredukowana). Użyłkowanie skrzydeł pozwala samcom na wydawanie dźwięków przez ich pocieranie, zaś narząd słuchu znajduje się na goleniach przedniej pary nóg.

Biologia

Wyrośnięte nimfy wykopują na jesieni, głębokie na kilkadziesiąt centymetrów, norki w ziemi. W warunkach naszego klimatu zimują w nich, gdyż na tej głębokości grunt nie przemarza. Wiosną wychodzą na powierzchnię i linieją jeszcze 2 razy. Samce prowadzą najczęściej osiadły tryb życia, przebywają w okolicy nor i bardzo głośnym śpiewem przywabiają, pędzące koczowniczy żywot, samice. Są też bardzo agresywne wobec innych samców. Często walczą, a walki kończą się nierzadko śmiercią lub okaleczeniem jednego z rywali. Samice po kilku-kilkunastu dniach od zapłodnienia składają jaja w wilgotną ziemię za pomocą pokładełka. Z jaj po ok. 3 tygodniach klują się młode świerszcze, które po ok. 5 wylinkach przystępują do budowy nor.

Występowanie

Świerszcz polny jest szeroko rozprzestrzeniony (Europa, północno-zachodnia Azja, północna Afryka). Jest najpospolitszym i prawdopodobnie jedynym przedstawicielem rodzaju Gryllus w Polsce. Owad ten jest częściej spotykanym w centrum i na południu naszego kraju, ze względu na łagodniejszy klimat. Gryllus campestris związany jest z otwartymi terenami, takimi jak łąki, ugory, polne drogi, duże polany.

Odławianie

Najlepszy czas na połów świerszczy to maj, czerwiec i początek lipca – pora godowa tego owada. Świerszcze namierza się na podstawie słuchu, bardzo powoli i ostrożnie zbliża do nor. Po zlokalizowaniu nory można, na podstawie obecnych przed nią śladów, stwierdzić czy jest zamieszkana. Śladami tymi są leżące u wylotu nory odchody (świerszcz polny jest porządny i nie brudzi w domu), resztki wylinki i kawałki zgryzionych roślin. Wypłaszać go można za pomocą wprowadzonej do środka gałązki lub źdźbła trawy i odpowiedniego drażnienia odwłoka owada. Przy odrobinie szczęścia można w jednej norze schwytać parkę. Samice najlepiej chwytać gdy podróżują po terenie na którym są samce. Larwy, a często i imagines łowi się w trawie lub pod kamieniami nagrzanymi przez słońce.

Terrarium

Świerszcze polne można trzymać w identycznych warunkach jak inne gatunki świerszczy, z tą jednak różnicą, że schwytane osobniki powinny być w jak najmniejszym zagęszczeniu (najlepiej para na terrarium). Związane jest to z ogromną agresywnością osobników pochodzących z odłowu. Świerszcze trzymane od wylęgu, mogą przebywać w większym zagęszczeniu. Minimalne terrarium dla jednej pary to 20x15x20 cm. Dla większej ilości (ok. 100 osobników) dobre jest terrarium o wymiarach 60x30x25 cm, ale musi być w nim dużo kryjówek. Generalnie świerszcze te lubią podłoże, jednak w warunkach stale utrzymującej się temperatury pokojowej nie budują nor i można stosować hodowlę na wytłoczkach. Temperatura powinna wynosić około 20-25°C, jednak wyższa im nie szkodzi, a znoszą spadki poniżej 10°C. W hodowli można stosować diapauzę (ok. 2 miesięcy w temperaturze 5°C), jednak nie jest ona konieczna do udanego rozrodu. Gryllus campestris jest dość odporny na przesuszanie, jednak dla niezakłóconego linienia powinna wynosić ponad 60%. Wymaga doświetlania lampą, bez sprecyzowanego cyklu dobowego. W takich warunkach larwy rozwijają się znacznie lepiej i szybciej.

Żywienie

Generalnie jak inne świerszcze. Sałata, owoce (jabłka, brzoskwinie, śliwki). Wymagają pokarmu bogatego w białko co może ograniczyć kanibalizm (sucha karma dla kotów, suszony kiełż, mięso). Warto wstawić im poidełko z wodą z którego bardzo chętnie piją. Powinno się zabezpieczyć je od środka gąbką lub żwirkiem, by nie topiły się w nim młode larwy.

Dymorfizm płciowy

Samice mają pokładełko, ponadto mają bardziej regularny i słabiej zaznaczony rysunek na pokrywach. Samce mają wyraźny rysunek na skrzydłach z widocznym kolistym tworem tzw. lusterkiem. U świerszcza polnego tylko samce wydają dźwięki.

Rozmnażanie

Podobnie jak inne świerszcze. Samice powinny mieć dostęp do wilgotnego podłoża (torf, ziemia) w którym będą mogły składać jaja (ok. setki w ciągu życia). Z jaj po ok. trzech tygodniach klują się larwy. Ich rozwój trwa ok. 3 miesięcy, imagines żyją drugie tyle.

 

Odgłos godowy samca – Gryllus campestris – świerszcz polny

 

Uwagi

Obok dużej agresywności (potrafią zaatakować hodowcę i dość dotkliwie kąsać), świerszcze polne są bardzo hałaśliwe. Żaden inny hodowlany gatunek świerszcza nie może się mierzyć siłą i barwą głosu z tym owadem. Może to znacznie umilać jak i psuć życie innym domownikom (a nawet sąsiadom!).

 
Opracowanie i źródła informacji
Opracował Dariusz Kucharski na podstawie własnych doświadczeń oraz literatury:
Bazyluk W., 1956: Prostoskrzydłe – Orthoptera (Saltatoria).Klucze do oznaczania owadów Polski: cz. XI, PWN, Warszawa.

Liczba wyświetleń: 22954