Platymeris spp. – pluskwiaki dwuplame

Platymeris spp. – pluskwiaki dwuplame

Rodzaj Platymeris

Rodzaj Platymeris obejmuje następujące gatunki:

• Platymeris biguttatus (lub P.biguttata) – pluskwiak białoplamy – gatunek najczęściej spotykany w hodowlach. Odznacza się białymi plamami na skrzydłach i żółtymi paskami na odnóżach
• Platymeris rhadamanthus – pluskwiak czerwonoplamy – spotykany znacznie rzadziej niż P.biguttatus. Plamy na skrzydłach i paski na odnóżach są u tego gatunku czerwone.
• Platymeris sp. „Mombo” – pluskwiak żółtoplamy lub pluskwiak mombo – spotykany na naszym rynku znacznie rzadziej niż Platymeris biguttatus, ale częściej niż Platymeris rhadamnthus; osiąga najwyższe ceny. Charakteryzują go żółte plamy na skrzydłach oraz czerwone paski na odnóżach.
  Z innymi gatunkami tego rodzaju jeszcze się nie spotkałem w hodowlach.

Synonimy

Pluskwy te nazywane popularnie „afrykańskimi pluskwiakami zabójcami” lub pluskwiakami dwuplamymi.

Wygląd

Są to dość duże, atrakcyjnie ubarwione owady. Na każdym ze skrzydeł, mniej więcej w połowie długości ciała, posiadają po jednej dużej, okrągłej plamie o barwie charakterystycznej dla danego gatunku. Na udach każdego z odnóży występują barwne paski, o barwie również charakterystycznej dla danego gatunku. Reszta ciała ubarwiona jest na czarno. Młode do pierwszej wylinki są czerwone, po czym stopniowo ciemnieją. Paski na odnóżach występują już w momencie wylęgu, natomiast plamy na skrzydłach pojawiają się po ostatnim linieniu. Posiadają one parę długich, ruchliwych czułek. Odnóża również są stosunkowo długie, szczególnie tylna para. Skrzydła pokrywają cały odwłok, ciasno do niego przylegając. Zawsze jedno zachodzi na drugie. Głowa jest niewielka, wyraźnie oddzielona od tułowia i wydłużona, co szczególnie uwydatnia charakterystyczny dla pluskwiaków, zawinięty pod spód ryjek, zakończony sztylecikiem, służącym do zabijania ofiary i pożywiania się. Całe ciało prócz skrzydeł i wierzchniej strony tułowia pokrywają słabo widoczne, gęste włoski. Na obrzeżach przypominającej pancerz wierzchniej części tułowia występują nieliczne, regularnie rozmieszczone kolce.

Dorosłe osobniki osiągają 3-4 cm długości.

Cechy szczególne

Charakterystyczną cechą są dwie duże, okrągłe plamy na skrzydłach, oraz podwinięty pod spód ryjek. Czasami bywają agresywne. Posiadają dość silny jad, który dla człowieka nie jest jednak groźny. Bywa że polują w grupach, nawet na znacznie od siebie większe ofiary. Mogą rozmnażać się zarówno płciowo jak i przez partenogenezę.

Ciekawostki

Rozdrażnione plują na napastnika śliną zawierającą jad. Jeżeli ofiara jest zbyt duża potrafią polować w grupach, tworząc dość skomplikowane jak na owady zasadzki – część owadów czai się ukryta za np. kawałkiem kory podczas gdy inne naganiają w ich kierunku ofiarę, po czym wszystkie atakują i pożywiają się wspólnie. Nawet pojedynczy okaz potrafi porwać się na znacznie większą zdobycz. Raz zaobserwowałem jak mała nimfa zaatakowała dużo od siebie większego konika, podczas kiedy ten w trakcie jej żerowania cały czas pozostawał aktywny. Pluskwiak mocno uczepił się jego odnóża i rozpoczął konsumpcje. Owad został zabity dopiero kiedy do uczty przyłączyły się inne osobniki. Wygląda na to że lubią być trzymane w grupach – zauważyłem, że wtedy jest wśród nich mniejsza śmiertelność i szybciej rosną. Poza tym moja dojrzała parka trzymana w dość dużym terrarium z duża ilością kryjówek zawsze trzyma się razem.
Występowanie – Występują w Afryce. P.biguttatus w części zachodniej, P.rhadamnthus w częsci wschodniej (Tanzania, Kenia).

Aktywność

Właściwie przez całą dobę. O każdej porze mogą przyjmować pokarm, jednak dopiero po zmroku zaczynają aktywnie penetrować swoje terrarium.

Oświetlenie

Nie jest konieczne i nie ma dla owadów większego znaczenia. Zdecydowanie zwiększa jednak atrakcyjność terrarium oraz pomaga utrzymać odpowiednią temperaturę. Wystarczy stosować zwykłe żarówki o słabej mocy.

Temperatura

Mają one bardzo dużą tolerancję co do temperatury. Nawet trzymane w temperaturze poniżej 20°C będą się prawidłowo rozwijać a jedynie zwolni się ich metabolizm. Zwykle nie wymagają ogrzewania gdyż wystarcza im temperatura 20-25°C. Dobrze jest zapewnić w terrarium miejsca o różnej temperaturze.
Wilgotność – Wystarczająca jest wilgotność pokojowa 50-60%. Szczególnie młodym szkodzi zbyt duża wilgoć, jednak u starszych nieznaczne jej zwiększenie pomaga w przechodzeniu wylinki. Dlatego młodych nie należy zraszać lub należy robić to sporadycznie, a starsze wystarczy 1-2 razy w tygodniu przy użyciu niewielkiej ilości letniej wody.

Terrarium

Ważna jest duża ilość kryjówek, np. z kawałków kory czy łupków. Jako podłoże stosuje się kilkucentymetrową warstwę mieszanki piasku i torfu lub jakiekolwiek inne podłoże pozwalające na zachowanie średniej wilgotności (sam piasek, torf, vermiculit, kostka kokosowa). Dla zwiększenia przestrzeni życiowej można w terrarium umieścić jakieś korzenie i/lub pokryć tylną ścianę korkiem lub gliną. Terrarium można także obsadzić roślinami. Powinno one być bardzo szczelne (oczywiście nie pomijając wentylacji) gdyż pomimo iż pluskwiaki nie chodzą po szybach, to mogą wyjść z terrarium po jakiejś roślince, czy sylikonie sklejającym szyby. Także osad powstały na szybach po zraszaniu może im umożliwić wspinaczkę. Pluskwiaki potrafią także latać, choć robią to rzadko. Młode po wylęgu najlepiej jest trzymać w pudełkach po kliszach, a po pierwszej wylince można je łączyć np. w pojemnikach po świerszczach. W terrarium można także umieścić płytki pojemnik z wodą, najlepiej z kamienia (lub innego materiału o chropowatej powierzchni), aby owady mogły wyjść po ścianach poidła, gdyby wpadły do środka.

Wielkość terrarium

Są uzależnione od ilości owadów. Dla jednego czy dwóch wystarczy większy słój. Dla 10 dorosłych osobników wystarczy terrarium o wymiarach 20/20/15 cm, przy czym należy im wtedy zapewnić większą liczbę kryjówek.

Żywienie

Żywią się wszelkimi owadami. Potrafią zaatakować i zabić nawet znacznie większa od siebie ofiarę, szczególnie jeśli mają możliwość polowania w grupie. Zawsze szukają w ofierze miękkiej części „pokrywy”, jak np. odstępy pomiędzy segmentami (często atakują tuż za głową) po czym błyskawicznie wbijają w to miejsce swój sztylecik i wstrzykują ślinę z jadem, która rozpuszcza wszelkie miękkie tkanki. Po zakończeniu konsumpcji ofiara jest z zewnątrz praktycznie nienaruszona i przypomina własną wylinkę. Młode należy karmić muszkami owocówkami lub kawałkami większych owadów. Spotykany jest także kanibalizm, dlatego kiedy trzymamy je w grupach należy karmić je dość obficie.

Uwagi

Atrakcyjne owady, mogące stanowić wspaniały obiekt hodowlanych obserwacji. U moich pluskw nie zauważyłem szczególnej agresji. Jak każde zwierze wolą raczej uciec niż zaatakować, dlatego nie należy ich zbyt często niepokoić, a jedynie obserwować przez szyby terrarium. Można je trzymać w grupach – nawet osobniki nieznacznie różniące się wielkością. Co jednak zaobserwowałem u swoich owadów – młode często przejawiają skłonności kanibalistyczne, choćby w czasie karmienia, w trakcie szału polowania, zabijają się i zjadają nawzajem. U większych kanibalizmu nie zaobserwowałem. Co ciekawe nie zjadają nawet swoich chorych, czy zdechłych kolegów. Ich jad nie jest niebezpieczny dla człowieka, ale ugryzienia są bardzo bolesne i mogą powodować miejscowy rozkład tkanki (oczywiście przy pojedynczym użądleniu naprawdę niewielki). Twierdzi się, że rozdrażnione potrafią także pluć jadem, jednak ja nigdy nie zaobserwowałem tego zjawiska. Mimo to należy przy obchodzeniu się z nimi zachować dużą ostrożność. Ze względu na jadowitość i szybkość nie są polecane dla zupełnie początkujących. Dodam jeszcze, aby nikt nie uważał, ze posiada pluskwę o nietypowym ubarwieniu, że po każdej wylince oraz po wyjściu z jaja owady te są jaskrawo różowe, z bardzo jaskrawymi paskami na odnóżach. Normalnej barwy nabierają stopniowo w przeciągu kilku-kilkunastu godzin. Duża zaletą jest ich odporność na błędy hodowlane, atrakcyjny wygląd, ciekawe zachowania, a także możliwość rozmnażania partenogenetycznego czyli bez udziału samców.

Dymorfizm płciowy

Samica jest nieznacznie większa od samca, a jej tułów nieco szerszy, jednak u samca bardziej uwypuklony. Jest to jednak ciężkie do zaobserwowania, szczególnie jeśli do porównania nie ma się większej liczby owadów. Jeżeli chcemy rozmnażać je płciowo, najlepiej nabyć większą ilość owadów pochodzących z takiego właśnie rodzaju rozmnażania (w przypadku partenogenezy wszystkie młode to samice).

Rozmnażanie

Łatwe. Zarówno płciowo jak i przez partenogenezę. W przypadku obecności samca, przed kopulacją podchodzi on samicę od tyłu i wydaje dźwięki przypominające szybkie skrzypienie styropianem po szkle, po czym przystępuje do kopulacji, a w trakcie samego aktu gładzi samicę odnóżami. Samica składa jaja nieregularnie (może być nawet kilka jaj dziennie, jak i może nie być żadnego przez dłuższy czas) zakopując je płytko pod podłożem lub chowając we wszelkich szczelinach, czasami też bezpośrednio na podłożu. Jajka są malutkie, owalne i ciemno brązowe. Można je zostawić w terrarium jednak potem pojawi się problem z wyłapaniem wszystkich maluchów. Dlatego najlepiej przenieść je do osobnego pojemniczka i inkubować w temperaturze ok. 25°C na wilgotnej mieszance piasku i torfu lub samym piasku. W swojej hodowli, przy zapewnieniu takich warunków, zaobserwowałem 100% wylęgalność młodych. Kiedy zbliża się wylęg, jaja stają się bardziej matowe i czerwone. Młode lęgną się po około 20-30 dniach i najlepiej jest wtedy przenieść je do osobnych pojemniczków (np. pudełka po kliszach). Młode zaczynamy karmić po około 2 dniach. Przechodzą one rozwój niezupełny, co oznacza że młode są od początku podobne kształtem do rodziców. Jeżeli chcemy nakłonić samicę do składania jaj w konkretnym miejscu, wystarczy umieścić w terrarium pojemnik z wilgotnym vermiculitem a samica powinna wybrać to miejsce za dogodne dla jaj.

Łączenie

Można trzymać je w grupach złożonych z owadów tego samego gatunku lub rodzaju. Młode często przejawiają skłonności do kanibalizmu, dlatego polecam przynajmniej do pierwszej wylinki trzymać je osobno. Łączenie wymaga większej ilości kryjówek oraz pokarmu. Pomimo iż kanibalizm u osobników starszych to rzadkość, łączyć powinno się tylko owady o zbliżonych wymiarach, aby uniknąć ewentualnych, przykrych niespodzianek. Wszelkie inne stworzenia potraktowane zostaną prędzej czy później jako zagrożenie lub pokarm i zaatakowane.

 

Opracowanie i źródła informacji
Artykuł opracował Agam na podstawie własnych doświadczeń oraz literatury:
http://www.easyinsects.co.uk/assassin-bugs/index.html

Liczba wyświetleń: 11474