Bombina orientalis – kumak dalekowschodni

Spis treści

Bombina orientalis – kumak dalekowschodni

Gatunek sklasyfikował Boulenger w 1890 roku.

Są to dość małe żabki. Dorosłe osobniki osiągają do 6 cm zwykle jednak nie przekraczają 5 cm. Trzymane w dobrych warunkach znane są ze swojej długowieczności. Mogą one osiągnąć nawet do 30 lat, co jest rzeczą niezwykłą jak na zwierzęta o tak małych rozmiarach. Zwykle żyją jednak znacznie krócej – ok. 15 lat. Główny areał ich występowania to północno-wschodnie Chiny i północna Korea. W naturze kumaki zamieszkują głównie wolno płynące rzeki, czasowo także małe sadzawki i jeziorka, które są gęsto porośnięte roślinnością i zazwyczaj nie zamieszkałe przez inne gatunki płazów bezogonowych. Kumaki, to bardzo aktywne płazy. Większość czasu są w ruchu, co jest bardzo pozytywną cechą dla hodowców chcących obserwować zachowania swoich zwierząt. Bardziej żywotne są osobniki trzymane w grupach. Pora ich największej aktywności to dzień. W czasie godów aktywne są także po zmierzchu, do wczesnych godzin nocnych.

Nazewnictwo

Nazwa angielska: The Oriental Fire-bellied Toad

Nazwa polska: Kumak dalekowschodni, Ropuszki ognistobrzuche (nazywane są przez niektórych z języka angielskiego)

Nazwa niemiecka: Die Chinesische Rotbauchunke, Orientalische Rotbauchunke

Nazwa czeska: Kuňka východní

Wygląd

Wszystkie kumaki charakteryzują się lekko grzbieto-brzusznie spłaszczonym ciałem (co jest związane z ich trybem życia, głównie przy powierzchni wody) o szeroko rozstawionych nogach. Dobrze maskująca na tle wodnych roślin plamista, zielono-czarna skóra strony grzbietowej pokryta jest licznymi brodawkami. Brodawki te są zakończone porami i niewielkimi kolcami rogowymi, przez co skóra jest szorstka. Strona brzuszna jest jaskrawa: pomarańczowo-czarna do czerwono-czarnej i prawie zupełnie gładka. Również końce palców mają barwę jaskrawą. Młodsze, niewybarwione osobniki mają stronę grzbietową szaro-brązową, a brzuszną jak u dorosłych. Oczy duże, umieszczone na wierzchniej stronie głowy, z charakterystycznymi sercowatymi lub trójkątnymi źrenicami z wierzchołkiem skierowanym ku dołowi.

Cechy szczególne

Kiedy kumak zostanie zaskoczony przez wroga obraca się do góry brzuchem prezentując swe odstraszające jaskrawe ubarwienie. Charakterystyczne jest także ciche kumkanie samców, nasilające się w okresie godowym (nie jest ono uciążliwe dla ucha). Jest to mało wymagający płaz polecany dla początkujących terrarystów. Silnie związany ze środowiskiem wodnym. Kumaki znane są z tego, że bardzo szybko się oswajają – nie uciekają wtedy przed ludźmi i pobierają pokarm z pęsety.

Akwaterrarium

Kumaki większość czasu spędzają w wodzie, dlatego najważniejszą częścią ich mieszkania powinien być przestronny basen, o jak największej powierzchni. Głębokość wody może być różna w różnych częściach basenu i powinna wahać się w granicach 4-10 cm. Część lądową mogą stanowić wystające ponad wodę kawałki korzeni, czy kamienie, można jednak zrobić ją oddzielając fragment basenu szybką lub wkładając do wody jakiś pojemnik (np. doniczkę). Wówczas jako podłoże najlepiej jest użyć torfu zmieszanego z piaskiem, lub mchu. Dobrze jest, aby w części lądowej znajdowały się jakieś groty (z korzeni lub kamieni), w których żabki będą mogły się chować. Oczywiście część lądowa może być także duża, jeśli tylko zapewnimy odpowiednią powierzchnię wody. Dno basenu może być pokryte żwirem akwariowym, kamieniami lub piaskiem, ale nie jest to konieczne. Dodatkowych walorów estetycznych dostarczą rośliny, które na pewno dobrze wpłyną także na same kumaki, zapewniając im dodatkowe schronienie i upodabniając zbiornik do naturalnego biotopu. Szczególnie przydatne są rośliny z dużymi liśćmi pływającymi po powierzchni wody (kumaki będą na nich przesiadywać), oraz rzęsa wodna (umożliwia kumakom kamuflowanie się podczas przebywania w wodzie). Zbiornik koniecznie powinien być przykryty, gdyż nawet jeśli żabki nie będą potrafiły doskoczyć do krawędzi, to potrafią także wyjść po szybie (zwłaszcza w rogach zbiornika), co prawda nie tak sprawnie jak rzekotki, ale jednak. Co do wymiarów 30x20x20 cm, to minimum dla 1-2 sztuk. Nie można zapominać, iż choć są to małe zwierzęta, to są bardzo aktywne. Poza tym, w przeciwieństwie do nadrzewnych płazów, żyją głównie w jednej płaszczyźnie (większość czasu spędzają przy tafli wody lub na lądzie), co należy wziąć pod uwagę planując rozmiary zbiornika. Wiadomo – im terrarium większe, tym lepiej. Wymiary części lądowej są raczej dowolne, muszą być jednak takie, aby wszystkie kumaki hodowane w zbiorniku miały dość miejsca dla siebie – nie tylko do siedzenia, ale także do poruszania się. Najważniejsza jest powierzchnia basenu. Wysokość gra tu najmniejszą rolę (oczywiście nie można zapomnieć o przykryciu zbiornika, aby zapobiec ucieczkom). Jako że kumaki aktywne są za dnia, oświetlenie jest dość istotną sprawą. Nie wymagają specjalistycznego oświetlenia z promieniami UVB, a jeśli już, to powinny to być świetlówki o najmniejszej emisji tych promieni (2% UVB) zamontowane w odległości przynajmniej 40 cm nad zbiornikiem (promienie te nie przechodzą przez szkło). Zwykle oświetla się je zwykłymi promiennikami o mocy dobranej do rozmiaru terrarium i temperatury panującej wokół (wiadomo – im większa moc żarówki, tym więcej daje ciepła). Ze zwykłych żarówek najlepiej nadają się te o białym szkle, gdyż dają bardziej naturalnie wyglądające światło. Z tej samej przyczyny za najlepszy sposób oświetlania kumaków uważam świetlówki – dają ładne, przypominające naturalne światło, a nie dają dużo ciepła. Jeśli stosujemy żarówki powinny one być odpowiednio zabezpieczone, gdyż pluskające w wodzie kumaki mogą oblać je wodą, a to może spowodować jej pęknięcie. W dobrze oświetlonym miejscu dodatkowe oświetlenie nie jest konieczne. Terrarium powinno być oświetlane przez ok. 12-13 godzin na dobę. Dobrze aby w terrarium znajdowały się także miejsca zacienione. Temperatura powinna wynosić w dzień 22-27°C , w nocy około 18-22°C. Woda powinna być podgrzana za pomącą grzałki akwariowej z termostatem do około 24°C. Temperaturę na lądzie osiągamy za pomocą promiennika o odpowiedniej mocy. Kumaki nie są bardzo wrażliwe na temperaturą i zwykle wystarcza im temperatura pokojowa. Jak dla większości płazów gorsze jest przegrzanie niż chłód. Kiedy temperatura stanie się zbyt wysoka (powyżej 30°C), można ją zmniejszyć wrzucając do wody lód. Dobrze aby w różnych miejscach zbiornika panowała różna o kilka stopni temperatura, aby płazy miały możliwość wyboru (miejscowe zastosowanie promiennika, czy świetlówki zapewnia takie wahania). Jako że dużą część stanowi woda, terrarium nie musi być dodatkowo zraszane. Wilgotność sama będzie się utrzymywała na poziomie 70-90%, zależnie od temperatury wody. Dobrze jest, aby w części lądowej znajdowały się miejsca o różnej wilgotności

Żywienie

Kumaki, jak większość płazów, są bardzo żarłoczne i zjedzą wszystko, co zmieści im się do pyska. Podstawą wyżywienia powinny być wszelkiego rodzaju drobne bezkręgowce (świerszcze, muchy, koniki polne, małe pająki, dżdżownice, ochotka itp.). Mączników nie powinno się podawać w dużych ilościach ze względu na możliwość otłuszczenia i ciężkostrawność. Nie można podawać także larw much (tzw. pinek, białych robaków). Od czasu do czasu pokarm można wzbogacić w kawałki surowego mięsa, małe rybki, czy mysie noworodki (w przypadku dużych osobników). Pokarm powinien być wzbogacany dodatkowo w witaminy i minerały dla gadów i płazów. Podajemy je posypując pokarm – młodym najlepiej co 2-3 dni, dorosłym wystarcza raz w tygodniu. Pokarm pobierany jest na lądzie lub z powierzchni wody. Żabki te szybko uczą się jeść z pęsety, dzięki czemu można nakarmić „sprawiedliwie” wszystkie osobniki. Młode najlepiej jest karmić małymi porcjami codziennie, starsze średnio co 2-3 dni. Ze względu na dużą żarłoczność trzeba uważać na przekarmienie. Jeśli zauważymy, że żabki robią się zbyt okrągłe, należy ograniczyć ilość podawanego pokarmu. Potrafią wytrzymać długie okresy głodówki.

Dymorfizm płciowy

Skóra samców jest bardziej szorstka, ze względu na większe kolce rogowe na zakończeniach brodawek skórnych. W porze godowej samce charakterystycznie kumkają, a ich ramiona stają się masywniejsze. W tym okresie u samców wykształcają się też modzele godowe – charakterystyczne zgrubienia na łapach, umożliwiające amplexus. Samce mają zwykle stosunkowo większą głowę, z kolei samice dłuższe kończyny, różnice te są jednak bardzo subtelne. Najłatwiej rozróżnić płeć w trakcie amplexusu – samiec to oczywiście ten na górze.

Rozmnażanie

W okresie godowym samce dość głośno kumkają, co ma na celu zwabienie samicy. Dobrze jest wtedy rozdzielić samce gdyż będą one niespokojne. Kiedy do samca podpłynie gotowa do rozrodu samica ten chwyta ją przednimi kończynami na wysokości pachwin za pomocą modzeli (jest to tzw. amplexus). Samica składa porcjami łącznie około 40-100 jaj, które przytwierdzają się do roślin, kamieni lub korzeni, a w tym samym czasie samiec zapładnia je. Skrzek najlepiej jest przenieść do osobnego akwarium (musi się znajdować w takiej pozycji, w jakiej został złożony), gdzie nie musi się znajdować część lądowa. Po 4-10 dniach wylęgają się czarne, ok. 6 mm kijanki. Pierwszy tydzień swojego życia spędzają przytwierdzone do elementów wystroju zbiornika lub do szyb. Kiedy larwy osiągną już około 4 cm przeobrażają się w małe, ok. 2 cm kumaki (następuje to po około 8-12 tygodniach), które są już bardzo podobne do osobników dorosłych. Wtedy konieczne jest już zapewnienie części lądowej (najlepiej zapewnić ją już po około 6 tygodniach, kiedy zaczynają rozwijać się płuca – choć wtedy płazy nie wychodzą jeszcze na ląd). Kijanki przez pierwszy tydzień pobierają pokarm ze swojego woreczka żółtkowego, a kiedy on zniknie zaczynamy je karmić. W hodowli stosuje się głównie pokarm płatkowany dla ryb, który ścierają za pomocą drobnych, rogowych ząbków na szczękach. Po wyjściu na ląd karmi się je odpowiednio małymi bezkręgowcami (np. muszki owocówki – najlepiej nielotne, czy wylęg świerszczy). Dojrzałość płciową osiągają w wieku ok. półtora roku.

Czytaj -> Raport z rozmnożenia kumaka dalekowschodniego (Bombina orientalis)

Zimowanie

Nie jest konieczne. Można jednak przez okres około 2 miesięcy obniżyć temperaturę (do około 6-10°C), co wpłynie korzystnie na rozród. Oczywiście temperatury nie zmniejszamy nagle, ale stopniowo i potem stopniowo podnosimy. Łącznie z obniżeniem temperatury skracamy też czas oświetlenia (stopniowo do ok. 9 godzin dziennie) i ograniczamy karmienie. Najlepiej jest kumaki zimować w odrębnym pomieszczeniu pozbawionym basenu, a jedynie wypełnionym wilgotnym podłożem. Zimowanie bardzo korzystnie wpływa na rozród tych płazów. Zimuje się tylko zdrowe i dojrzałe osobniki.

Łączenie

Co do łączenia ich z innymi gatunkami, to są to zwierzęta stosunkowo spokojne, jednak ich skórne gruczoły wydzielają substancje, które mogą zaszkodzić innym lokatorom. Niektórzy twierdzą, że sama obecność kumaków może zaszkodzić, innym zwierzętom. Ponadto trzeba się też liczyć, że kumak może zechcieć skosztować swojego kolegi (np. małej jaszczurki), co może się skończyć jego utopieniem. Jeśli chcemy je więc łączyć z innymi gatunkami, to najlepiej z takimi, z którymi nie będą one miały praktycznie żadnego kontaktu (np. małe naścienne gekony, czy typowo nadrzewne jaszczurki i rzekotki). Kumaki dobrze „dogadują” się też z innymi wodnymi płazami, jak np. karliki szponiaste (Hymenochirus), czy spokojnymi rybami odpowiednich wymiarów. Najlepiej trzymać je w większych grupkach składających się wyłącznie z samych kumaków. Można trzymać razem nawet kilka samców (mogą być jednak agresywne względem siebie w okresie godowym – nie słyszałem jednak, aby takie przepychanki źle się kończyły), najlepszy układ to jednak jeden samiec i kilka samic. Ze względu na wspomniane gruczoły z trująca wydzieliną, po każdym kontakcie z tymi płazami powinno się dokładnie umyć ręce. Ich śluz nie jest niebezpieczny dla człowieka przy zwykłym kontakcie, może jednak powodować podrażnienia i reakcje alergiczne.

Uwagi

Są to bardzo ciekawe i mało kłopotliwe płazy, odporne na błędy hodowlane. Nadają się do hodowli początkujących terrarystów. Ich dużym pozytywem jest stosunkowo cichy głos samców.

Nie powinno się stosować wody prosto z kranu – musi być ona odstana, dobra jest także woda źródlana (z pewnych źródeł).

Opracowanie i źródła informacji

Opracował Agam na podstawie własnych doświadczeń i informacji ze strony:
www.amphibian.co.uk