Rośliny owadożerne – podstawy hodowli
Posiadaczami roślin owadożernych stajemy się z reguły na dwa sposoby – świadomie planujemy jej zakup, czytając wcześniej o jej wymaganiach i sposobach hodowli, lub wchodzimy w jej posiadanie nagle – kupujemy w sklepie lub w internecie pod wpływem impulsu albo dostajemy w prezencie. Z doświadczenia wiemy, że zaledwie niewielki procent hodowców zalicza się do tych pierwszych – większość po postawieniu rośliny na parapecie zaczyna szukać informacji w internecie. I tu zaczyna pojawiać się problem – rośliny sprawiają wrażenie niesamowicie skomplikowanych w uprawie. Nie mając czasu (a czasami i ochoty) na przeczytanie zasad hodowli, zadajemy na forum kolejne już pytanie o podstawy hodowli lub wysyłamy do autorów stron pytanie „Jak hodować?”, na które niestety nie da się jednoznacznie odpowiedzieć.
W związku z powyższym postanowiliśmy utworzyć dział, który pozwoli „na szybko” przygotować się do hodowli roślin owadożernych. Nie zastąpi on bardziej szczegółowego wczytania się w poszczególne działy, ale da nam czas na to, by roślina się nie zmarnowała, nim my dowiemy się więcej o jej hodowli.
Oto – naszym zdaniem – najistotniejsze informacje o roślinach owadożernych, napisane na podstawie najczęściej zadawanych pytań i najczęściej popełnianych błędów:
- Większość dostępnych w kwiaciarniach gatunków nie wymaga terrarium i bardzo wysokiej wilgotności. Rosiczki Drosera capensis czy Drosera aliceae, tłustosze czy sarracenie znakomicie będą rosły na parapecie. Wyjątkiem jest dzbanecznik – może się okazać, że bez akwarium nie będzie produkował dzbanków. Zraszanie mu nie pomoże, chyba, że będzie wykonywane co 15 minut;
- Muchołówka, pomimo tego, że jest chyba najefektowniejszym gatunkiem, jest rośliną trudną w hodowli. Wymaga bardzo dużej wilgotności, dość wysokiej temperatury, bardzo wilgotnego podłoża i bezpośredniego słońca. Łatwo się niszczy i trudno ją odratować.
- Parapet zachodni nie nadaje się do hodowli roślin. Do doświetlania nie nadają się biurkowe lampki ze zwykłymi żarówkami. Żarówki muszą być specjalnie dostosowane do roślin, dużo lepsze będą świetlówki kompaktowe (’żarówki energooszczędne’).
- Podlewamy wyłącznie miękką wodą – najprostsza to przegotowana. Woda z kranu i woda mineralna się nie nadają.
- Nie wszystkie rośliny mogą stać w wodzie – przykładem jest dzbanecznik, któremu to szkodzi.
- Nie zraszajmy rosiczek.
- Nie dokarmiajmy roślin owadożernych mięsem. Owady dla roślin powinny być małe – mucha jest dla rosiczki stanowczo za duża. Dokarmianie nie jest niezbędne roślinom do przeżycia.
- Nie przesadzajmy rośliny zaraz po kupieniu. Zwykła ziemia do kwiatów się nie nadaje się – zniszczy roślinę.
- W większości przypadków jako podłoże stosujemy torf lub lub oparte na nim mieszanki. Używamy wyłącznie kwaśnego torfu o pH 3,5-4,5 bez jakichkolwiek dodatków np. nawozów.
- Okres spoczynku w niższej temperaturze jest niezbędny gatunkom, które go potrzebują.
Mamy nadzieję, że te informacje ułatwią początkującym hodowcom zacząć przygodę z roślinami owadożernymi.
Co sprawdzić czy zakupie rośliny (nie tylko) owadożernej
- czy zapewnimy jej warunki, jakich wymaga (np. niska temperatura zimą i wysoka wilgotność)
- czy roślina nie jest przesuszona. Jeśli tak, możemy mieć problem z odratowaniem jej. Część liści może uschnąć.
- czy jej podstawa oraz liście nie gniją. Dotyczy to szczególnie muchołówek i tłustoszy.
- czy ma wykształcone pułapki. Jeśli tak mamy pewność, że była dobrze hodowana i nie będziemy mieli problemu z jej karmieniem.
- czy są szkodniki. Gdy zauważymy jakieś niepokojące objawy, jak pajęczynka, kłaczki waty lub pleśni, mszyce, powinniśmy wstrzymać się z zakupem. UWAGA! W ziemi roślin owadożernych mogą występować muchówki. Ponieważ kupienie egzemplarza bez nich graniczy z cudem nie powinniśmy z ich powodu rezygnować z zakupu. Od razu jednak powinniśmy zaopatrzyć się w żółte, lepkie tabliczki (do kupienia w każdym centrum ogrodniczym).
- czy nie przechodzą aktualnie okresu spoczynku (październik – połowa marca). Przeniesione z kontrolowanych warunków do naszych mieszkań mogą negatywnie zareagować. UWAGA! Gdy zamawiamy wiosną rośliny z Australii pamiętajmy, że tam jest jesień i rośliny wchodzą w okres spoczynku. U nas nagle pojawia się wiosna i rośliny – z braku zimy – mogą się zniszczyć.
- czy zamawiając rośliny wysyłkowo liczmy się z tym, że transport wywoła u nich szok i mogą one na początku zahamować swój wzrost. Jest to szczególnie ważne przy dzbanecznikach, którym często po dostarczeniu w pudełku usychają liście. Nie jest to jednak wina sprzedawców – dzbaneczniki nie lubią zmian w ilości czy kierunku światła.
Informacje dołączane do roślin
HODOWLA (VERZORGING, PFLEGE, CARE lub SOINS):
Ta roślina owadożerna preferuje dużą ilość światła. Postaw doniczkę na podstawce z dużą ilością wody. Zimą trzymaj w chłodzie i wilgoci.
Jak wiemy, takie warunki nie są korzystne dla dzbanecznika i po części dla tłustosza.
Nazewnictwo roślin owadożernych
Nazwa łacińska | Pochodzenie nazwy łacińskiej | Nazwa polska | Nazwa angielska | Nazwa niemiecka |
Aldrovanda vesiculosa | Nazwa rodzajowa pochodzi od nazwiska botanika Ulissesa Aldrovandiego. Vesiculosa oznacza „pęcherzykowaty”. | Aldrowanda pęcherzykowata | Waterwheel plant (waterwheel – młyńskie koło) | Die Wasserfalle |
Byblis | Byblis (Byblida) była mitologiczną postacią zamienioną w źródło przez nimfy po tym, jak popełniła samobójstwo z powodu nieodwzajemnionej miłości do brata. | Byblis | Rainbow plant (rainbow – tęcza) | Die Regenbogenpflanze |
Cephalotus follicularis | Kephale – głowa; folliculus – skórzany worek | Cefalotus bukłakowaty | Albany pitcher plant (pitcher – dzban; plant – roślina) | Der Zwergkrug |
Darlingtonia californica | Nazwa została nadana przez botanika J. Torrey’a na cześć jego przyjaciela botanika – dr W. Darlingtona | Darlingtonia kalifornijska | Cobra Lily (lilia-kobra) | Die Kobralilie |
Nepenthes | Helena z „Odysei” Homera sporządzała „eliksir zapomnienia”, krórego jednym ze składników był nepenthes – środek „uciszający żal”. | Dzbanecznik | Tropical pitcher plant | Die Kannenpflanze |
Heliamphora | helos – bagno; amphora – amfora | Heliamfora | Sun pitcher (sun – słońce) | Der Sumpfkrug |
Sarracenia | Nazwa pochodzi od nazwiska lekarza Michaela Sarrazina, który przesłał okazy kapturnicy purpurowej z Quebeck do Paryża. | Kapturnica | Pitcher plant | Die Schlauchpflanze |
Dionaea muscipula | Dione – matka Afrodyty; muscipula – muchołapka. | Muchołówka amerykańska | Venus fly trap (Venus – rzymski odpowiednik greckiej Afrodyty; fly trap – pułapka na muchy) | Die Venusfalle |
Utricularia | Urticulus – pęcherzyk, woreczek. | Pływacz | Bladderwort (bladder – pęcherz) | Der Wasserschlauch |
Drosera | Drosos – rosa; droseros – zroszony. | Rosiczka | Sundew (dew – rosa) | Der Sonnentau |
Drosophyllum lusitanicum | Drosos – kropla; phyllon – liść; lusitanicus – portugalski. | Rosolistnik portugalski | Portuguese dewy pine (dewy – zroszony; pine – sosna) | Das Taublatt |
Pinguicula | pinguis – tłusty, gruby; ulus – przyrostek zdrobniający. | Tłustosz | Butterworts plant (butter – masło) | Das Fettkraut |
Genlisea | Nazwa pochodzi od nazwiska Stephanie de Genlis. | Żenlisea | Corkscrew plant (corkscrew – korkociąg) | |
Triphyophyllum | Nazwa pochodzi od trzech rodzajów liści jakie roślina ta wytwarza w czasie swojego rozwoju. | Triphyophyllum | Part-Time Carnivorous Plant (part-time – czasowo) | Eine Liane |
Roridula | Roridula | Roridula | Die Taupflanze | |
Brocchinia Catopsis |
Nazwa Brocchinia pochodzi od imienia botanika G. Brocchi. | Brokkinia Katopsis |
Bromeliads | Ein Ananasgewächs |
Wymagania ogólne w hodowli roślin
- nasłonecznienie: wymagania świetlne każdego gatunku są przy jego opisie. Używana tam „terminologia” wytłumaczona jest w dziale „Nasłonecznienie”;
- podlewanie: większość gatunków możemy podlewać zwykłą wodą z kranu. Wyjątkami są rośliny rosnące na kwaśnym podłożu jak wrzosowate, azalie czy storczyki. Pamiętajmy, że pozostawienie na podstawce wody skończy się zgniciem korzeni, a następnie śmierci rośliny (w przypadku cissusa wystarczy już 30 minut stania w wodzie). Generalnie roślinę lepiej przesuszyć niż zalać – w pierwszym przypadku w najgorszym razie roślinie opadną liście, w drugim będzie trzeba wyciągnąć ją z doniczki, odsączyć wodę z podłoża lub usunąć podłoże i przesadzić roślinę do nowego;
- wilgotność: nie wolno zraszać roślin o liściach pokrytych włoskami. U gatunków pustynnych (gruboszowate, kaktusowate) nadmiar wody może powodować gnicie. Nie zraszajmy też kwiatów, gdyż mogą pojawić się na nich plamy. Zanim roślinę wystawimy na słońce musimy poczekać, aż wyschnie;
- nawożenie: nawozimy nawozami dostępnymi w sklepach. Nie robimy tego, gdy rośliny są w stanie zimowego spoczynku. Jeśli jest napisane, że używamy nawozu rozcieńczonego o połowę, to nie używamy litrowej butelki nawozu do zrobienia 2 litrów roztworu – przygotowujemy roztwór według przepisu na opakowaniu (np. nakrętka na 2 litry) i dopiero tą postać rozcieńczamy o połowę;
- przesadzanie i podłoże: przesadzamy w zależności od rośliny – na wiosnę, po przekwitnięciu, czasem przed rozpoczęciem wzrostu. Stosujemy odpowiednie dla danej rośliny podłoże (do paproci, do azalii, do storczyków, do epifitów). Epifitom zapewnijmy przepuszczalne podłoże i dobry drenaż. Rośliny możemy również posadzić w hydroponice;
- rozmnażanie: będzie opisane przy każdej roślinie;
- okres spoczynku: powinna go przejść każda roślina. Poza kilkoma wyjątkami (poinsencja, kaktus wielkanocny) przebiega on od października do marca. Rośliny trzymamy wtedy kilka stopni powyżej minimalnej temperatury.
- Nie odcinajmy korzeni powietrznych u storczyków. Nie próbujmy też wciskać ich w podłoże (można to robić dopiero przy przesadzaniu po wcześniejszym ich zwilżeniu);
- Epifity podlewamy małymi ilościami wody, ale częściej. Podobnie nawozimy: małe dawki, ale często podawane.
Rafał Pitera
Artykuły polecane
- Rośliny owadożerne – pytania
- Zakup rośliny owadożernej
- Domowa hodowla roślin owadożernych in vitro
- Literatura o roślinach owadożernych
- Chemiczna ochrona roślin owadożernych
- Rośliny owadożerne w ogrodzie
- Jak kupować rośliny owadożerne?
- Nazewnictwo i pochodzenie nazw roślin owadożernych
- Rozmnażanie roślin owadożernych
- Systematyka roślin owadożernych
- Plantae insectivorae – rośliny owadożerne – podstawy hodowli
- Oświetlenie roślin owadożernych
- Słownik pojęć roślin owadożernych
- Podłoże u roślin owadożernych
- Choroby i szkodniki roślin owadożernych
- Zabiegi pielęgnacyjne u roślin owadożernych
- Nazwy łacińskie u roślin owadożernych
- Przesadzanie roślin owadożernych
- Biologiczna ochrona roślin owadożernych
- Wilgotność w hodowli roślin owadożernych
- Podlewanie roślin owadożernych
- Nawożenie roślin owadożernych
- Gatunki roślin owadożernych występujących w Polsce
- Ciekawostki ze świata roślin owadożernych
- Rok u roślin owadożernych
- Dokarmianie roślin owadożernych
- Okres spoczynku roślin owadożernych
Liczba wyświetleń: 11115