Acanthosaura lepidogaster

14

Acanthosaura lepidogaster – agama

Acanthosaura lepidogaster (Cuvier, 1829) to jeden z mniejszych przedstawicieli rodzaju Acanthosaura. dorosłe osobniki osiągają 18-25 cm dł, z czego ok połowy przypada na ogon. Charakteryzuje się stosunkowo masywną, zbitą budową ciała. Głowa jest duża, o stosunkowo krótkim pysku. Ciało spłaszczone bocznie pokryte niejednorodnej wielkości łuskami z kilem. Ogon sztywny, pokryty szorstkimi łuskami z wyraźnym kilem. Słabo wykształcony worek podgardzielowy. Nad oczodołami u obu płci występują rogokształtne łuski, mniejsze i cieńsze niż u innych gatunków z tego rodzaju. Na karku i grzbiecie wyraźny grzebień z powiększonych, spłaszczonych łusek. Wyraźna przerwa pomiędzy karkowym i grzbietowym odcinkiem grzebienia. Ubarwienie zmienne, zależne od płci, wieku, stanu zdrowia i emocjonalnego. Poza okresem godowym ubarwienie zdominowane przez różne odcienie brązu, często z rdzaworudymi plamkami. Ubarwienie zmienia się podczas okresu godowego.

Systematyka

Gromada: Reptilia – Gady
Podgromada: Lepidosaura – lepidozaury
Rząd: Squamata – Łuskonośne
Podrząd: Lacertilia – jaszczurki
Infrarząd: Iguania
Rodzina: Agamidae – agamowate
Rodzaj: Acanthosaura 
Gatunek: Acanthosaura lepidogaster (Cuvier, 1829)

Synonimy

Calotes lepidogaster CUVIER 1829: 39
Lophyrus tropidogaster DUMÉRIL & BIBRON 1837 (emend. for lepidogaster)
Acanthosaura lamnidentata BOULENGER 1885: 302 (fide SMITH 1935)
Acanthosaura hainanensis BOULENGER 1900: 957
Acanthosaura fruhstorferi WERNER 1904: 461
Acanthosaura braueri VOGT 1914: 97
Goniocephalus lepidogaster — SMITH 1935: 161
Calotes fruhstorferi — SMITH 1935: 188 (= C. brevipes fide HALLERMANN)
Calotes fruhstorferi — BOURRET 1943: 25
Gonocephalus lepidogaster — MELL 1952
Calotes brevipes — MERTENS 1954: 185
Acanthosaura lepidogaster — TAYLOR 1963: 863
Calotes brevipes — WERMUTH 1967: 35
Calotes breviceps — TIEDEMANN & HÄUPL 1980: 10 (error typographicus)
Acanthosaura lepidogaster — BRYGOO 1988: 22
Calotes brevipes — ZHAO & ADLER 1993: 1992
Acanthosaura fruhstorferi — DENZER et al. 1997: 320
Acanthosaura lepidogaster — SCHLÜTER & HALLERMANN 1997: 5
Acanthosaura lepidogaster — COX et al. 1998: 93
Acanthosaura lepidogaster — CHAN-ARD et al. 1999: 91
Acanthosaura lepidogaster — MANTHEY & SCHUSTER 1999: 20
Acanthosaura lepidogastra — MACEY et al. 2000
Acanthosaura lepidogaster — BARTS & WILMS 2003
Acanthosaura lepidogaster — BOBROV & SEMENOV 2008

źródło reptile-database.org

Nazewnictwo

Nazwa angielska: Brown Pricklenape

Nazwa niemiecka: Schwarzkopf-Nackenstachler

Podgatunki

Brak wyróżnionych podgatunków.

Długość życia

Około 10 lat.

Występowanie

Birma, Chiny, Kambodża, Laos, Malezja, Tajlandia, Wietnam

Hodowla grupowa

Hodujemy pojedynczo, Hodujemy w haremach.

Aktywność

Dzienna.

Wygląd

Wygląd samca

Dorosły samiec jest nieco większy od samicy i charakteryzuje się masywniejszą budową ciała. Głowa jest większa, z krótszym pyskiem. Rogokształtne łuski oraz grzebień nieco wydatniejszy. Podczas okresu godowego przybiera bardzo charakterystyczne i atrakcyjne ubarwienie. Tułów oraz pysk stają się jaskrawo zielone. Grzbiet oraz wierzch głowy przybiera smoliście czarne zabarwienie. Po bokach ciała uwydatnia się deseń z czarnych cętek. Na kończynach oraz ogonie pojawia się deseń z naprzemiennych nieregularnych, czarnych i zielonych pierścieni. Obwódka pyska oraz podgardle staje się pomarańczowe lub żółte. Niekiedy podczas silnego podniecenia poza okresem godowym na brązowym tle pojawiają się ciemniejsze, brunatne przebarwienia o podobnym rozmieszczeniu, ale nigdy w tak kontrastowych barwach jak podczas okresu rozrodczego.

Wygląd samicy

Samica jest nieco mniejsza od samca, lżej zbudowana i bardziej smukła. Pysk jest dłuższy. Kolce nad oczodołami oraz grzebień słabiej zaznaczone. Podczas okresu godowego samica staje się jasnozielona, z wyraźnym siateczkowatym deseniem ciemnych plam. Nie wybarwia się jednak tak kontrastowo jak samiec. Brak jest również wybarwienia górnej części głowy na czarno.

Cechy szczególne

Jest to stosunkowo mało aktywna jaszczurka. Większość czasu spędza w bezruchu na ulubionej grzędzie i czatuje na zdobycz. W przypadku zagrożenia staje się bardzo wojownicza, potrafi donośnie syczeć, atakować nawet znacznie większego napastnika oraz dotkliwie kąsać.

Biotop

Zasiedla zarówno nizinne jak i górskie lasy tropikalne oraz zarośla bambusowe. Preferuje siedliska pierwotne, niezmienione działalnością człowieka. Na swoje terytoria wybiera zazwyczaj stare drzewa o dużej ilości roślinności epifitycznej, takiej jak mchy, porosty i paprocie. iej od innych przedstawicieli rodzaju Acanthosaura przebywa również na powierzchni gruntu, gdzie poszukuje pokarmu. Obszary na których występuje ta agama charakteryzują się bardzo wysoką wilgotnością oraz obfitymi opadami. W nocy częste są również mgły, zwłaszcza na terenach wyżynnych i górskich.

Temperatura

W dzień 24-28°C, pod promiennikiem do 30°C. W nocy nie mniej niż 18°C.

Wilgotność

W dzień 70-80%, w nocy do 90%.

Żywienie

Wszelkiego rodzaju bezkręgowce: duże owady, pajęczaki, krocionogi, ślimaki, sporadycznie także pisklęta ptasie, mniejsze jaszczurki oraz kolorowe owoce.

Terrarium

Terrarium w typie tropikalnym, z dużą ilością konarów, gałęzi i lian. Wielkość terrarium dla dorosłego osobnika: 60x45x60 cm, wielkość terrarium dla haremu: 80x80x100 cm. W centralnej części zbiornika należy umieścić masywny konar, który będzie stanowił grzędę obserwacyjną dla dominującego samca. Warto zabezpieczyć część ścian terrarium tłem strukturalnym, aby zmniejszyć ryzyko kontuzji spowodowanych zderzeniem z szybą oraz zwiększyć przestrzeń aktywności dla gadów. Na podłoże najlepiej wykorzystać mieszaninę torfu kokosowego i ziemi torfowej. Jak najbardziej wskazane jest umieszczenie w terrarium roślinności tropikalnej, która zapewni odpowiedni mikroklimat oraz potencjalne kryjówki dla agam. Rośliny nie mogą być toksyczne (gady dużo piją zlizując krople wody z liści) ani posiadać ostrych kolców czy cierni. W terrarium trzeba również umieścić zbiornik z wodą. Jako że gatunek ten wymaga dużej wilgotności powietrza koniecznie należy spryskiwać zbiornik lub zastosować urządzenia skraplające wodę (np. foger).

Oświetlenie

Oświetlamy w cyklu 12 godzinnym. Stosujemy żarówkę lub świetlówkę UVB 5%.

Rozmnażanie

Niemal wszystkie osobniki dostępne w handlu pochodzą z odłowu. Sporadycznie zdarzają się rozmnożenia w niewoli, lecz niemal zawsze ma to miejsce gdy samica odbyła gody jeszcze podczas pobytu na wolności. Samica składa od 10 do 15 jaj. Inkubacja jaj trwa ok 170-180 dni. W momencie wyklucia młode mają ok. 7 cm dł.

Zimowanie

Brak danych

Uwagi

Są to stosunkowo trudne w hodowli jaszczurki. Wykazują dużą agresję i silny temperament a jednocześnie wysoką stresogenność. Jako że większość okazów pochodzi z odłowu po ewentualnym zakupie należy je poddać kwarantannie. Osobniki z natury są z reguły nosicielami licznych pasożytów, zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych. Koniecznie należy skonsultować się z lekarzem weterynarii w celu pozbycia się pasożytów, nigdy nie podajemy żadnych preparatów na własną rękę. Podczas kwarantanny należy zapewnić jaszczurkom maksymalnie dużo spokoju, liczne kryjówki oraz obfitość wody, gdyż często w trakcie transportu ulegają silnemu odwodnieniu. Po okresie kwarantanny i aklimatyzacji stają zazwyczaj się mniej płochliwe, ale nigdy nie oswoją się w takim stopniu jak np. agama brodata i zawsze mogą okazywać agresję w stosunku do człowieka.

 

Opracowanie i źródła informacji

Jakub Kowalski

Źródła informacji

Doświadczenia własne oraz:
1. reptile-database
2. Grismer, L.L. 2011. Lizards of Peninsular Malaysia, Singapore and their adjacent archipelagos. Edition Chimaira, Frankfurt
3. Hallermann, J. 2005. The bizarre arboreal agamids. Reptilia
4. Manthey U 2008. Agamid lizards of Southern Asia, Draconinae 1. Terralog 7

Liczba wyświetleń: 3640