Stenodactylus petrii – gekon perełkowy

Stenodactylus petrii to jaszczurki idealnie nadające się do hodowli terraryjnej. Są dość łatwe w utrzymaniu, ciekawe wizualnie i interesujące w zachowaniu. Dorastają do niewielkich rozmiarów, przez co nie wymagają dużych pomieszczeń hodowlanych. Jaszczurki tego gatunku są bardzo popularne wśród terrarystów z całego Świata, a szczególnie USA. Nadają się dla średnio doświadczonych terrarystów.

Synonimy

Nazwa polska: Gekon perełkowy, gekon petriego, gekon karłowaty, gekon izraelski, gekon pustynny

Nazwa angielska: Anderson’s Short-fingered Gecko, Gecko – Petrie’s, Petris Gecko, Desert Marble Sand Gecko, Dune Gecko, Long-Fingered Gecko

Nazwa niemiecka: Dünnfingergecko

Systematyka

Rodzina – Gekkonidae – gekonowate
Podrodzina – Gekkoninae – gekony właściwe
Rodzaj – Stenodactylus
Gatunek – Stenodactylus petrii (Anderson, 1896)

Cechy szczególne

Gdy gekony te poruszają się, niezwykle wysoko unoszą ciało na wyprostowanych kończynach, co wygląda dość komicznie. Taki sposób poruszania się jest związany z pustynnym pochodzeniem tego gatunku. Wysokie uniesienie tułowia nad silnie rozgrzane podłoże zabezpiecza zwierzę przed przegrzaniem organizmu. Innym ciekawym zachowaniem tych jaszczurek jest to, że często śpią na boku ciała. Potrafią też, wydawać dźwięki, przypominające ćwierkanie ptaków.

Odgłosy

Wielkość

Gekony tego gatunku osiągają 8-11 cm całkowitej długości ciała. Ogon stanowi około połowę całkowitej długości jaszczurki.

Długość życia

Przy odpowiednich warunkach chowu i hodowli niektóre osobniki mogą dożyć 10 lat. Najczęściej jednak ich osiągany wiek nie przekracza 6-8 lat.

Wygląd

Są to nieduże jaszczurki o szczupłej budowie. Ciało walcowate, ogon o szerokiej nasadzie wyraźnie zwęża się ku końcowi. Palce ma długie, z boków delikatnie karbowane bez przylg, lecz zaopatrzone w pazurki. Na ich ciele znajduje się niejednolity wzór w postaci kropek, pasków i obwódek w kolorach brunatnym, brązowym, żółtym oraz czarnym. Spód ciała jest koloru białego. Na tle złoto-brązowej tęczówki widać czarną pionową źrenicę. Jej kształt świadczy o nocnym trybie życia tego gatunku gekona.

Aktywność

Jak wcześniej zaznaczono są to jaszczurki aktywne głównie nocą i o zmierzchu. Większość dnia spędzają w wykopanych w podłożu kryjówkach lub innych ukryciach. W warunkach chowu terrariowego, przy niezbyt intensywnym oświetleniu gekony te także w ciągu dnia przemierzają terrarium w poszukiwaniu pokarmu, zaspokojenia pragnienia czy partnera.

Występowanie

Gatunek ten występuje głównie na terenach północnej Afryki, w Algierii, Egipcie, Izraelu, Maroko, Nigerii, Senegalu oraz Sudanie.

Biotop

Gekon ten zamieszkuje piaszczyste, jak i kamieniste tereny pustynne, półpustynne i stepowe. Najczęściej spotykany jest na obrzeżach oaz i terenach ze skąpą roślinnością.

Oswajanie

Są to małe i delikatne jaszczurki, dlatego powinniśmy unikać brania ich na ręce, gdyż może dojść do mechanicznego uszkodzenia cieniutkiej skóry. Jeśli nie znajdą w terrarium odpowiedniej ilości kryjówek, mogą zachowywać się nerwowo, co jest wynikiem stresu. Podobnie będzie, gdy zbyt często będziemy je niepokoić wyciąganiem terrarium, czy nawet zaglądaniem do ich pomieszczenia. Pozostawione i nie zjedzone owady karmowe także mogą irytować gekony, a przede wszystkim zagrażać ich zdrowiu próbując je ugryźć.

Temperatura

Temperatura odgrywa bardzo ważną rolę w hodowli Stenodactylus petrii – jeśli będzie utrzymywana na odpowiednim poziomie, nasze gekony będą czuły się dobrze i będziemy mogli spodziewać się wielu sukcesów hodowlanych. Temperatura w różnych rejonach terrarium powinna wynosić 24 – 29ºC w ciągu dnia. Gady powinny mieć możliwość znalezienia w terrarium miejsca w którym temperatura sięgać będzie 35ºC. W nocy temperatura powinna spadać do 18-23ºC, tak więc nie musimy wtedy dogrzewać terrarium, gdyż wystarczy temperatura pokojowa. Do ogrzewania terrarium najlepiej używać żarówki świecącej punktowo. Zdecydowanie odradzam korzystanie z kamienia grzewczego, gdyż może on nawet poparzyć naszych podopiecznych!

Wilgotność

Wilgotność utrzymujemy na niskim poziomie 30 – 40%, natomiast wieczorem podnosimy ją do 50% przez delikatne spryskiwanie całego terrarium letnią wodą. Gekony podczas spryskiwania zlizują krople wody ze swoich ciał i elementów terrarium, w ten sposób gaszą pragnienie, choć często korzystają także z miseczki z wodą.

Terrarium

Terrarium dla grupy jednego samca i 2-3 samic powinno mieć co najmniej wymiary 50x30x30 cm (długość x szerokość x wysokość). Gady te raczej nie okazują w stosunku do siebie agresji, może jednak zdarzyć się, że w przypadku hodowli dwóch samców w jednym terrarium, jeden z nich może czuć się zdominowany, co w konsekwencji negatywnie odbije się na jego kondycji. Dlatego zaleca się trzymanie w terrarium maksymalnie jednego osobnika płci męskiej.

Wystrój terrarium

Tło (kawałki korka, zaprawa cementowo gliniana, preparowana pianka montażowa itp.) powinna pokrywać wszystkie, z wyjątkiem przedniej, ściany terrarium – dzięki temu gekony będą czuły się bezpieczniej i będą mniej płochliwe, a przede wszystkim zwiększa im powierzchnię użytkową pomieszczenia hodowlanego. Jako podłoża najlepiej używać specjalnego piasku dla gadów, mielonego włókna kokosowego (Lignocel) lub grubego piasku ze żwirem i kamieniami. Grubość warstwy podłoża powinna wynosić 5 – 10 cm. Niezbędne są w terrarium liczne kryjówki – kawałki kory, płaskie kamienie lub kryjówki dla gadów, jakie można kupić w zoologicznych sklepach. Należy bardzo wiele uwagi poświęcić temu, aby wszystkie elementy wystroju były stabilnie umocowane, gdyż gekony perełkowe bardzo często kopią w podłożu. Podkopany kamień może przygnieść i uśmiercić jaszczurkę. Ważne jest, by w terrarium znajdowała się nieduża miseczka ze świeżą wodą do picia.

Żywienie

Gekony perełkowe karmimy różnymi bezkręgowcami – przede wszystkim świerszczami, karaczanami, szarańczami, ćmami, larwami mącznika młynarka (ich proporcja w diecie gadów powinna być stosunkowo niewielka). Podawane pożywienie nie powinno być większe od głowy gekona, pomimo, iż są one wielkimi łakomczuchami i są zdolne zjadać większe ofiary. Raz na tydzień pokarm powinien być wzbogacany (posypywany) witaminami dla gadów. W przypadku młodych gekonów witaminy powinny być podawane częściej.

Dymorfizm płciowy

Dorosłe samice są nieco większe i masywniejsze od samców. U nasady ogona samca widoczne jest zgrubienie spowodowane obecnością narządów kopulacyjnych – półprąci. U osobników młodych dość ciężko jednoznacznie określić płeć.

Rozmnażanie

Stenodactylus petrii wciąż są stosunkowo rzadko rozmnażane w warunkach terraryjnych, i dlatego nie wiemy zbyt wiele na ten temat w porównaniu do innych gatunków gekonów. Jedni uważają rozmnażanie tego gekona za trudne, ze względu na dzikie pochodzenie osobników i konieczność zimowania . Inni zaś przekonują, że jeśli już zaaklimatyzują się do warunków terrarium i zostaną one przezimowane, to z uzyskaniem potomstwa nie ma najmniejszego problemu.

Do rozrodu nadają się już roczne osobniki. Samica, po której spodziewamy się ciąży i składania jaj, powinna otrzymywać zwiększoną dawkę wapnia, tak aby mogła wyprodukować jaja z dobrze rozwiniętą skorupką, bez większych strat dla jej organizmu. Jeśli zaobserwujemy, że samica szybko staje się grubsza niż dotychczas, może być to znak, że już wkrótce złoży jaja. Wtedy powinniśmy umieścić w terrarium nieduży, ciemny pojemniczek wypełniony wilgotnym torfem wymieszanym z wermikulitem, do którego jaszczurka będzie mogła złożyć jajka. Pamiętajmy jednak, że pomimo umieszczania takiego pojemniczka w terrarium, samica może złożyć jaja do piasku – dlatego musimy ją bacznie obserwować i jeśli zauważymy, iż nagle stała się szczuplejsza, to należy rozejrzeć się po terrarium w poszukiwaniu miejsca złożenia jaj. Często zdarza się, że samica zakopuje je pod jakimś przedmiotem, np. kamieniem. Jaja należy ostrożnie przenieść, najlepiej z niewielką ilością podłoża, nie dotykając i nie obracając ich, gdyż może to doprowadzić to obumarcia zarodków. Samice składają przeważnie dwa jaja, które są wielkości ziaren grochu (mają około 0,5 cm). Do przenoszenia jaj można użyć łyżeczki do herbaty. Jeśli jednak samica przyklei jaja do ścianki terrarium, musimy je w nim pozostawić. Należy jednak osłonić je jakąś siatką, aby nie zostały zniszczone przez starsze gekony bądź przez owady karmowe pozostawione w terrarium. Młode gekony lęgną się po około 80 dniach inkubacji w temperaturze 27-30°C. Młode są bardzo malutkie i delikatne. Mierzą około 3 cm. Karmimy je codziennie drobnymi owadami – bezskrzydłymi muszkami owocowymi, wylęgiem świerszcza, nimfami karaluchów. Pokarm dla młodych gekonów powinien być zawsze wzbogacony dodatkami mineralno-witaminowymi.

Zimowanie

Należy je zimować dla zachowania cyklu rocznego. Spoczynek zimowy jest także niezbędny, jeśli chcemy rozmnożyć gekony perełkowe. Gekony trzeba przygotować do spoczynku zimowego. Na około dwa tygodnie przed planowanym zimowaniem przestajemy karmić jaszczurki i stopniowo obniżamy temperaturę w terrarium, aż osiągnie ona poziom 16-19°C, skracamy także dzień świetlny do 6 godzin, w końcu nie zapalamy oświetlenia w terrarium wcale. Przenosimy gekony do ciemnego pojemnika z dużą ilością ukryć, miseczką wody, a pojemnik stawiamy w miejscu bez przeciągów o stabilnej temperaturze około 14°C. Niektórzy podają, że bez uszczerbku na ich zdrowiu zimowali ten gatunek przy 8°C. Jednak dla pewności lepiej nie ryzykować tak niskich temperatur zimowania. Po około 2 miesiącach zaczynamy stopniowo podnosić temperaturę do właściwego poziomu, wydłużamy dzień świetlny. Dwa tygodnie po całkowitym „wybudzeniu” rozpoczynamy intensywne karmienie gekonów wzbogaconymi w minerały i witaminy owadami, w tym czasie gekony perełkowe przystępują do aktywności rozrodczej.

Uwagi

Stenodactylus petrii hoduje się niemal identycznie jak dwa inne, blisko spokrewnione gatunki – Stenodactylus doriae oraz Stenodactylus sthenodactylus. Jaszczurki te są do siebie bardzo podobne, można je jednak łatwo odróżnić po kształcie głowy – u Stenodactylus petrii jest ona i zaokrąglona, natomiast głowy Stenodactylus petrii doriae i Stenodactylus petrii sthenodactylus mają lekko „kanciaste” kształty.

Większość dostępnych na rynku osobników to jaszczurki z odłowu (warto udać się do weterynarza aby je odrobaczyć). Takim osobnikom należy poświecić dużo uwagi i zapewnić jak najlepsze warunki, gdyż pierwsze tygodnie życia w nowym lokum będą dla nich bardzo stresujące, co w niektórych przypadkach, oraz przy braku odpowiedzialności hodowcy, może doprowadzić do śmierci gekona. Niestety trudno zakupić osobniki urodzone w niewoli, gdyż gady te są rzadko rozmnażane w terrariach, a ich ceny są znacznie wyższe od kosztów gekonów odławianych ze środowiska naturalnego. Jeśli jednak mamy okazję kupić młode gekony perełkowe od prywatnego hodowcy, to warto zapłacić za nie więcej i mieć większą pewność, że będą zdrowe i będziemy mogli cieszyć oczy obserwowaniem ich przez długie lata, pod warunkiem, że zapewnimy im odpowiednie warunki.

Opracowanie i źródła informacji

Opracował: Akadiusz Guzanek – newneo
Poprawił i przeredagował: Witold „Wiciu” Borkowski

Literatura
Kraus R., M. Kocian: Chameleoni a gekoni. Polaris. Frenstat 1998
Vergner I.: Jeśteri. Biologie, chov. Gekoni I. Madagaskar. Jihlawa 2001
Klatil L.: Obrazovy atlas gekonu. Forsaz. Vizovice 1999
Henkel F., W. Schmidt: Geckos. Eugen Ulmer Verlag. Stuttgart 1991

http://sea.unep-wcmc.org
http://www.herpetologica.org
http://geckopassion.ifrance.com
http://www.ophiofarm.com
http://www.herpetologica.org

Liczba wyświetleń: 15093