Acheta domesticus – świerszcz domowy

Acheta domesticus – świerszcz domowy

Acheta domesticus (Linnaeus, 1758) to średniej wielkości świerszcze jak na podrodzinę Gryllinae przystało, długości około 17 mm (co prawda zdarzają się okazy większe, ale w większości populacji występują właśnie w okolicach takich rozmiarów).

Wszystkie owady podrodziny Gryllinae charakteryzują się zwartą budową ciała, dużą głową zaopatrzoną w mocne szczęki, oraz silnymi nogami ostatniej pary uzbrojonych w kolce.

Występują dwie formy uskrzydlenia, w pierwszej skrzydła drugiej pary zwykle nie wystają poza złożone skrzydła pierwszej pary, w drugiej występują w pełni wykształcone skrzydła drugiej pary złożone w charakterystyczny „kil”. Skrzydła pierwszej pary samców przekształcone w aparat strydulacyjny. Samice zaopatrzone w pokładełko. Na głowie charakterystyczny wzór, ubarwienie w zależności od warunków jasno(wpadający w żółć) lub ciemnobrązowe. Odwłok zwieńczony parą średniej długości cerci.

Aktywność

Chociaż owady są aktywne całą dobę, najwyższy jej stopień przypada zaraz po zmroku,
wtedy czują się bezpieczne i chętniej zdobywają pokarm, poszukują partnerów.

Występowanie

Rozprzestrzeniony prawie na całym świecie. Najprawdopodobniej jego rodzimym miejscem była Płd-Zach. Azja W Europie występują w okolicach budynków gospodarczych, są to owady ciepłolubne, latem można je spotkać w okolicach budynków, natomiast w zimę tylko wewnątrz. Podobnie sytuacja się ma w Ameryce Płn.(prawdopodobnie występuje tam jako jedyny gatunek z rodzaju Acheta) Jego występowanie w Afryce najliczniej objawia się na północy, na wybrzeżu, gdyż tam znajduje najdogodniejsze warunki.
Prawdopodobnie również Tanzania, a na północy Botswana (w liczniejszych populacjach).

Żywienie

Świerszcze są owadami wszystkożernymi, ich aparat gębowy oraz trawienny przystosowany jest do radzenia sobie z bardzo szeroką gamą substancji organicznych. Najchętniej zjadają świeże pędy roślin, znalezione nasiona, owoce, zioła. Nie ujdzie ich uwadze znaleziony martwy czy uszkodzony owad, z którym będą sobie w stanie poradzić, potrafią również polować na mniejsze, powolne owady.

Rozmnażanie

Zachowania godowe świerszczy są bardzo ciekawym obiektem obserwacji i cechują się pewnym stopniem skomplikowania. Poczynając od samca który wabi partnerkę dźwiękiem wydawanym przez skrzydła pierwszej pary, tworzące swoisty aparat strydulacyjny – potrafi on wydawać kilka form dźwięku, z której każda ma swoją funkcję. Wyróżniamy zasadniczo trzy typy dźwięku: jeden typ odstraszający (inne osobniki, od samicy, bądź od pokarmu czy kryjówki) ciągły o silnym natężeniu, oraz dwa typy dźwięku, który ma za zadanie wabić partnerkę:

– jeden ma formę jednorodnej gry tworzonej z dźwięków powtarzanych, oddzielonych od siebie jednakowym czasem, niekiedy lekko zaburzonej podczas przemieszczania się samca

– drugi natomiast jest stosowany, kiedy partnerka znajduje się już w bliskiej odległości od samca wydającego dźwięki, wtedy charakter gry zmienia się na cichy i delikatny, a gra świerszcza połączona jest z próbami wciśnięcia się pod samicę.

Kiedy już samcowi uda się wcisnąć pod partnerkę, podaje jej on pakiet nasienia (spermatofor), jest to nasienie zamknięte w owalnej kapsułce, przyczepiane w odpowiednie miejsce samicy, znajdujące się pod pokładełkiem. Po przekazaniu pakietu nasienia, samica schodzi z partnera, a po wyczerpaniu nasienia z pakietu, usuwa ów pakiet z siebie, zjadając go. Niezależnie czy samica przed przekazaniem nasienia nosiła już jaja, czy wytworzy je po jego przekazaniu, po jakimś czasie zaczyna je składać do luźnego, dobrze natlenionego i optymalnie wilgotnego podłoża, z którego w optymalnych warunkach po około dwóch tygodniach wychodzą już młode świerszczyki.

Odgłos godowy samca Acheta domesticus – świerszcz domowy

Hodowla

Do optymalnej hodowli tego owada trzeba włożyć trochę chęci i wysiłku, aby owady były zdrowe, a że są niezwykle popularnym zwierzęciem karmowym – nie przenosiły w miejsca docelowe groźnych patogenów, a także stanowiły odpowiednie źródło substancji organicznych. Zbiornik w którym będą przebywać i rozwijać się owady, musi pomagać nam w zachowaniu norm warunków potrzebnych do prawidłowego życia świerszczy.

• Wentylacja

  Najważniejsze, aby pozwalał on na jak najbardziej swobodny przepływ powietrza przez hodowlę, szczególnie nad podłożem, nad odchodami, resztkami wylinek i pożywienia. Jeśli ma to być szklany, prostokątny zbiornik, musi być on dość niski, gdzie cyrkulacja powietrza będzie dobra. W zbiornikach z materiałów podatnych na obróbkę we własnym zakresie zalecam wycięcie otworów wentylacyjnych w kluczowych miejscach nad podłożem, tak aby umożliwiały one tzw. „przeciąg”. Dodatkowo można stosować mechaniczne wsparcie przepływu powietrza, takie jak wentylatory (czasem występują w połączeniu z „kominami” powietrznymi).

• Wilgotność

  Powinna być stosunkowo niska, gdyż wysoki jej poziom (także w połączeniu ze słabą wentylacją) będzie sprzyjał rozwojowi patogenów takich jak grzyby, pleśń, roztocze. Duża wilgotność będzie także sprzyjała chorobom układu oddechowego owadów. Generalizując, przy wilgotności powietrza w hodowli rzędu 40% świerszcze rozwijają się doskonale, lecz trzeba im zapewnić dodatkowe źródło wody, najlepiej jest zrobić to w pożywieniu. Wilgotność może nieznacznie wzrastać na noc w cyklu dobowym, co może pomóc w przechodzeniu wylinek, lecz nie jest to warunek krytyczny. Owady wykazują dobre przystosowanie do warunków niskiej wilgotności.

• Higiena

  W trosce o zdrowie owadów należy im zapewnić komfortowy poziom higieny, nie wolno dopuścić do sytuacji, kiedy żywe owady bytują w otoczeniu martwych, czy chorych osobników. Wszelkie martwe owady należy niezwłocznie usuwać. Pożywienie należy podawać w sposób, który umożliwi nam dobrą kontrolę nad pozostającą, nie zjedzoną materią organiczną. W przypadku szybko psującego się pokarmu (mięso, owoce, warzywa) należy podawać takie ilości, które pozwolą na zjedzenie go, zanim zacznie ulegać intensywnemu procesowi rozkładu. W przypadku wszelkich suchych pokarmów, można sobie pozwolić na pozostawienie go na dłuższy czas (szczególnie w suchym środowisku).

  Wystrój należy wymieniać, a w przypadku trwałych obiektów, czyścić – kiedy jest on zanieczyszczony przez odchody owadów lub niezjedzony, zaciągnięty w zakamarki pokarm.

  W hodowli także należy kontrolować liczbę niebezpiecznych nieproszonych gości takich jak bardzo niebezpieczne roztocze. Nie dopuszczać do powstawania pleśni. Profesjonalne hodowle nie bez przyczyny są regularnie poddawane badaniom weterynaryjnym.

• Wystrój zbiornika hodowlanego

  Wystrój w zbiorniku, w którym będą żyły owady musi spełniać kilka podstawowych wymogów: nie może być toksyczny, musi stanowić dobre (ciemność) schronienie dla owadów, musi być łatwo wymienny, bądź łatwo poddawać się czyszczeniu. Ludzkość już dawno wynalazła bardzo odpowiedni obiekt: tekturowa paczka na jaja kurze, zwana wytłoczką. Jest to bardzo dobry element wystroju, jednak musi być on wymieniany co jakiś czas. Dobre, chociaż może nieco bardziej prymitywne elementy wystroju mogą stanowić pnie drzew, suche liście, łupiny orzecha kokosowego i inne czyste obiekty spełniające powyższe wymagania. Podłoże w hodowli, które najbardziej narażone jest na zabrudzenia mogą stanowić ręczniki papierowe – jest to dobre rozwiązanie pod tym względem, że w przypadku małych świerszczyków, łatwo zostawić je w zbiorniku wymieniając papier. Można też stosować cienką warstewkę (kilka mm) piasku, włókna kokosowego bądź innego dobrego pochłaniacza.

• Ogrzewanie

  Świerszcze to owady ciepłolubne. W zbiorniku należy zapewnić odpowiednie punkty, w których będzie panować wyższa temperatura, w której owady będą mogły się wygrzewać, unikniemy w ten sposób problemów rozwojowych owadów, a także przyspieszymy przyrost populacji w hodowli. Bardzo dobrze sprawują się promienniki ciepła umieszczone w odpowiednim miejscu nad powierzchnią elementów wystroju. Temperatura ogólna powinna oscylować wokół 27-28°C + oczywiście wyższa w punkcie grzewczym. Można stosować dobowe spadki temperatury, zostawiając symbolicznie jeden punkt, który będzie umożliwiał zebranie się owadów w wyższej temperaturze. Takie warunki to komfort.

• Oświetlenie

  W przypadku tego gatunku nie jest wymagane specjalne doświetlanie, aczkolwiek nie będzie źle, jeśli stworzymy pewien cykl dobowy, można stosować oddzielne ewentualne doświetlanie i oddzielne ogrzewanie (promienniki podczerwieni itp. urządzenia grzejne nie dające światła) jak również lampy grzejne (dające przecież także silne światło).

Żywienie

Niestety, w warunkach masowej hodowli na ogół nie jesteśmy w stanie zapewnić tak zróżnicowanego pokarmu, jaki owady zdobywają w swoich naturalnych siedliskach, jednak możemy się do tego zbliżyć mieszając pożywienie typu:

• Roślinnego: pędy świeżych warzyw, suche siano/suche pędy ziół, nasiona traw, słonecznika, gotowe płatki, produkty pochodzenia roślinnego, owoce zapewniające nawodnienie (nie podajemy owoców cytrusowych).
  Nie podajemy sałaty.
• Zwierzęcego: martwe owady z wiadomego pochodzenia, kawałki kruchego suszonego, pieczonego bądź obgotowanego mięsa, sprawdzone granulaty dla zwierząt, płatki wysokobiałkowe dla ryb.

Zapewnienie możliwości składania jaj

Do składania jaj w hodowli posłużą nam pojemniki o odpowiednich do wielkości hodowli gabarytach, pozwalających na wyjmowanie i kontrolowanie warunków znajdującego się w nich substratu. Z racji, że świerszcze w poszukiwaniu białka oraz lepszego miejsca na złożenie jaj będą rozkopywać substrat i niszczyć wcześniej złożone w nim jaja, należy to odpowiednio zabezpieczyć poprzez stosowanie nylonowej siatki o oczku 1-2 mm, umieszczonej w sposób pozwalający na komfortowe składanie jaj. Siatka ta musi znajdować się w styczności z podłożem i być umieszczona tak, aby świerszcze nie mogły się pod nią podkopać. Samice nie będą miały problemów z wsunięciem pokładełka poprzez oczka siatki do podłoża, a i młode, wykluwające się z jaj owady bez problemu wyjdą na powierzchnię. Ponadto po ewentualnym przeniesieniu pojemnika ze złożonymi jajami w inne miejsce, można siatkę usunąć.

Substrat potrzebny do składania jaj

Musi być luźny, cechować się dobrym trzymaniem optymalnej wilgotności i przepuszczać odpowiednie ilości powietrza. Takie właściwości posiada ziemia ogrodowa zmieszana z piaskiem, gleba pochodząca z wrzosowisk (może jednak zawierać patogeny), włókno kokosowe. Podczas przygotowywania podłoża należy zwracać uwagę na to, aby nie było ono ani zbyt wilgotne, bagniste, ani zbyt suche, idealne podłoże będzie wilgotne, lecz na tyle suche i nie pozbawione powietrza, że stanowić będzie luźną, przesuwającą się między palcami strukturę. Poziom substratu w pojemniku powinien mieć około 4 cm grubości. Trzeba kontrolować jego wilgotność.

Uwagi

Pojemniki ze złożonymi jajami, można wstawiać do innych zbiorników hodowlanych, co umożliwi nam kontrolę wielkości świerszczy, nie jest to krytyczne, lecz czasem przydatne. Czas potrzebny do wyklucia jaj regulujemy temperaturą. Kluczowe jest zapewnienie diety bogatej w białko, co zahamuje kanibalizm występujący w hodowlach.

Owady, aby uzupełnić poziom odpowiednich substancji atakują swoich pobratymców w chwilach uniemożliwiających im ucieczkę – np. podczas wylinki. Wszelki podawany pokarm należy pozyskiwać z wiadomego źródła, nie może być on traktowany ochronnymi środkami chemicznymi.

 
Opracowanie i źródła informacji
Na bazie obserwacji, doświadczeń własnych oraz literatury
(Woliera, „Terrarientiere” Siegfried Schmitz (BLV) i inne.).
Łukasz Matczak „Nosgoth”

Liczba wyświetleń: 16973