Dymorfizm płciowy u żółwi wodnych na przykładzie Trachemys scripta
Kupując jakiekolwiek zwierzę chcemy wiedzieć, jakiej jest płci, choćby po to, żeby wybrać odpowiednie imię dla naszej pociechy. Poradnik ten ma ułatwić hodowcom jak i zwykłym początkującym miłośników żółwi określenie czy posiadają samca czy też samicę.
U młodych osobników nie jesteśmy wstanie poprawnie określić płci. Przyjmuje się, że jest to możliwe, że dopiero u 2-3 letnich zwierząt, których karapaks ma około 10 cm długości. Wtedy zaczynają uwidaczniać się dymorfizm płciowy.
Uwaga u niektórych osobników możemy spotkać wszystkie wymienione cechy a u innych tylko część z nich
Ogon
Podstawową cechą dymorficzną u większości gatunków żółwi jest ogon. U samca jest dłuższy i rozszerzony u nasady, a ujście kloaki znajduje się daleko od nasady ogona. Związane jest to z obecnością narządu kopulacyjnego na jej dnie. Natomiast ogon samicy jest znacznie krótszy i smuklejszy, zwęża się równomiernie do tyłu, a ujście kloaki jest usytuowana bliżej nasady ogona.
Wielkość
Samice jest przeważnie znacznie większe i cięższe od samców w podobnym wieku. Przykładem mogą być żółwie z rodzaju Graptemys gdzie samice mogą osiągać dwukrotnie większą wielkość od samców (oczywiście bywają wyjątki), lub żółwie z gatunku Pseudemys concinna, u których samica może być większa od sama 1,5-1,7 razy.
Mając na myśli wielkość chodzi mi o długość pancerza żółwia
Długość pazurów przednich kończyn
Samce należące do rodzajów Chrysemys, Graptemys, Pseudemys i Trachemys charakteryzują długie pazury na przednich kończynach (szczególnie długie są trzy środkowe pazury). Posługują się nimi podczas godów wykonując wibrujące ruchy przed partnerką mające na celu sprawdzenie jej gotowości do godów. Cecha ta może nie być widoczna u osobników o startych lub o połamanych pazurach.
Należy pamiętać, że nie wolno obcinać pazurów samcom wyżej wymienionych żółwi. Zbyt długie pazury same się ścierają o kamienie i inne elementy wystroju akwaterrarium.
Wklęsłość plastronu
Samice mogą mieć bardziej wysklepiony karapaks niż samce, płaski, czasami wypukły. Plastron samców bywa wklęsły, a jego wklęsłość zależy od wysklepienia karapaksu samicy swojego gatunku i warunków w jakich dochodzi do kopulacji – dzięki czemu samiec nie ześlizguje się z samicy. Należy pamiętać, że nie może stanowić jedynej przesłanki w oznaczeniu płci, ze względu na rzadkie występowanie u żółwi wodnych różnic w kształcie plastronu tak znaczących, aby mogły pomóc w oznaczeniu płci.
Zachowaniem, które daje nam 100% gwarancję co do płci żółwia jest w wypadku samca wysunięcie penisa z kloaki, co często niesłusznie poczytywane za wypadanie kloaki jest powodem do do obaw.
W wypadku samic za podobny pewnik możemy uważać kopanie dołka lęgowego i składanie jaj(nawet przez samice, które nie miały nigdy kontaktu z samcem).
Ciekawostki
U żółwi pudełkowych gatunku Terapena i żółwia błotnego wystarczy popatrzyć w oczy, aby przekonać się, jakiej płci jest obserwowany osobnik. U tych żółwi samiec ma tęczówkę oka koloru pomarańczowego, a samica jasnożółtą.
Część starych samców żółwi ozdobnych z upływem czasu staje się (pseudo)melanistyczna. Ich pancerz oraz ciało, a nawet oczy ciemnieją, melanina zastępuje inne barwniki, rysunek zaciera się do tego stopnia, że czerwone plamy po bokach głowy u żółwi czerwonolicych stają się bardzo słabo widoczne. Melanizm występuje w naturze i w niewoli u kilku procent osobników, głównie samców, u samic jest obserwowany o wiele rzadziej.
Przeważnie u żółwi ozdobnych samica ma masywniejszą głowę i płaską, za to samiec smuklejszą i wklęsłą, z nosem zadartym do góry.
Jednak nie należy zbytnio sugerować się z tą cechą gdyż istnieją różne zdania na ten temat, a różnice w proporcjach głowy są bardzo subtelne i niemalże niezauważalne bez porównania większej ilości osobników.
Opracował: Wojciaszek ( Serpentin)
Liczba wyświetleń: 10315