Epicrates inornatus – boa portorykański

Epicrates inornatus – boa portorykański

Nazewnictwo

Nazwa angielska: Puerto Rican Boa

Nazwa francuska: Boa De Porto Rico, Boa Sobre

Nazwa hiszpańska: Boa De Puerto Rico

Nazwa niemiecka: Puerto-Rico-Boa

Nazwa czeska: Hroznýšovec portorický

Synonimy

Boa inornata REINHARDT 1843: 253

Chilabothrus inornatus — DUMÉRIL & BIBRON 1844: 563

Chilabothrus inornatus — JAN 1864

Chilabothrus inornatus — GARMAN 1887: 279

Epicrates inornatus — BOULENGER 1893: 97

Epicrates inornatus — SCHWARTZ & HENDERSON 1991: 607

Boella tenella SMITH & CHISZAR 1992

Epicrates inornatus — MCDIARMID, CAMPBELL & TOURÉ 1999: 198

źródło reptile-database.org

 

Wielkość

Boa portorykański (Epicrates inornatus Reinhardt, 1843) może osiągać długość do 2,3 m. Osobniki tej wielkości są jednak dość rzadko spotykane. Przeciętna wielkość to 150-160 cm dla samców i 170-190 cm dla samic.

Długość życia

Z racji tego, że jest to gatunek bardzo zagrożony wyginięciem nie jest on często spotykany w hodowli a co za tym idzie jego dokładna długość życia nie jest znana. Szacuje się, że wynosi około 20 lat.

Wygląd

Jest to nadrzewny gatunek o typowej dla tego środowiska smukłej, lecz muskularnej budowie ciała. Głowa dość płaska, o trójkątnym kształcie dobrze wyodrębniona od ciała. Oczy barwy złotożółtej z czarną pionową źrenicą. Grzbiet i boki ciała ubarwione w różnych odcieniach brązu aż do szarości. Łuski brzuszne są koloru czarnego. Charakterystyczna jest także czarna barwa nabłonka wyścielającego jamę gębową.

Występowanie

Jest to gatunek endemiczny występujący wyłącznie na Puerto Rico. Z badań wynika, że zajmuje on północne i wschodnie obszary wyspy. Przeważnie trzyma się w promieniu do 4 km od wybrzeża i nie jest widywany w głębi lądu.

Cechy szczególne

Dusiciel, który bardzo dobrze się wspina. Znany jest z polowania w skalnych grotach na nietoperze.

Aktywność

Jego dobowa aktywność przypada głównie na porę nocną. Podczas dnia rzadko jest widywany w ruchu, wyleguje się raczej na gałęziach drzew bądź półkach skalnych. Aktywność sezonowa tego gatunku zwiększa się stanowczo podczas pory deszczowej, która na Puerto Rico zaczyna się pod koniec kwietnia i trwa do października.

Biotop

Boa puertorykański zamieszkuje wilgotne gęste lasy, lecz równie często spotkać go można na skalistych terenach obfitujących w groty i jaskinie, które dają mu schronienie oraz są miejscem łowów na ptaki i nietoperze. Z powodu wycinania obszarów leśnych widywany jest również coraz częściej na plantacjach eukaliptusa, przydrożnych drzewach i w pobliżu siedzib ludzkich.

Terrarium

Powinien to być zbiornik typu wertykalnego umożliwiający wspinaczkę. Wąż będzie chętnie korzystał z wszelkich półek i gałęzi. Zazwyczaj przebywa na najwyżej położonych częściach wystroju. Nie gardzi jednak również odpoczynkiem na dnie terrarium. Gatunek ten nie jest fanem kąpieli jednak spora miska z wodą pomoże utrzymać należytą wilgotność. Nie korzysta on raczej z kryjówek, aczkolwiek na dnie powinno znajdować się, choć jedno zacienione miejsce, przykryte na przykład roślinnością, do którego wąż będzie mógł się udać gdy poczuje się niepewnie. Jako podłoże stosujemy wszelkiego rodzaju substraty dobrze chłonące i zatrzymujące wilgoć na przykład torf.

Wielkość terrarium

Dla młodych osobników wystarczy zbiornik o wymiarach 50x30x60cm (dł. x szer. x wys.). Kiedy wąż przekroczy długość 70cm można przenieść go do docelowego terrarium, które powinno mieć wielkość minimum 100x50x100cm (dł. x szer. x wys.).

Oświetlenie

Niewskazane jest zbyt intensywne oświetlenie. Najlepiej stosować punktowe żarówki o ciepłym świetle służące zarazem do utrzymania odpowiedniej temperatury w terrarium. Stosujemy cykl dwunastogodzinny, jeśli jednak chcemy rozmnożyć tego węża w niewoli przydatne będzie skrócenie tego czasu do 9 godzin.

Temperatura

Dzienne wartości temperatury powinny wahać się w przedziale od 26°C w najzimniejszym miejscu terrarium do 32°C w najcieplejszym punkcie. W nocy natomiast termometr powinien pokazywać 20–23°C.

Żywienie

Dorosłe osobniki w środowisku naturalnym polują głównie na ssaki i ptaki. Skład ich diety stanowią w większości myszy, szczury, nietoperze oraz małe gatunki ptaków. Młode boa żywią się natomiast żabami i małymi gatunkami jaszczurek takimi jak gekony i anolisy. O ile żywienie dorosłych węży tego gatunku w niewoli nie stanowi większego problemu, gdyż bez oporu przyjmują myszy i szczury, o tyle rozkarmienie młodych może czasami stanowić kłopot. Zdarza się, że nie chcą one bowiem przyjmować noworodków ssaków. Aby oszukać grymaśne osobniki stosuje się metodę polegającą na „nacieraniu” noworodków np. żabą tak, aby pozostał na nich zapach płaza. Jest to skuteczna metoda i najczęściej po kilku takich karmieniach młode puertorykańczyki przekonują się do ciepłokrwistej zdobyczy.

Dymorfizm płciowy

Tak jak w przypadku innych węży samiec i samica różnią się od siebie wielkością. Różnica nie jest co prawda tak dobitna jak u gatunków dużych dusicieli, jednak samica Boa z Puerto Rico jest dłuższa i masywniejsza od samca. Dymorfizm przejawia się również oczywiście w długości i kształcie ogona, który u samców jest szerszy u nasady i wyraźnie dłuższy. Samce teoretycznie powinny mieć również większe pazury odbytowe. Różnice te jednak są czasami tak subtelne, że jedyną pewną metodą określenia płci jest sondowanie. U samic sonda wchodzi na głębokość 3 – 4 brzusznych łusek ogonowych natomiast u samców wynosi ona od 9 do 12 łusek.

Rozmnażanie

W naturze dusiciele te przystępują do godów na początku pory deszczowej, która przypada na koniec kwietnia. Wtedy to również na wyspie wzrasta temperatura oraz wydłuża się dzień. W ciągu maja i czerwca samica kopuluje, często z kilkoma samcami. Jak inne gatunki z tej rodziny Epicrates inornatus jest zwierzęciem jajożyworodnym. Ciąża trwa około 160 – 180 dni, po którym to czasie na świat przychodzi od 18 do 34 młodych. Ich długość wahać się może od 27 cm do 44 cm. Maluchy są wierną kopią rodziców, jedynie barwa strony grzbietowej może być jaśniejsza niż u osobników dorosłych.

W niewoli, aby zastymulować te boa do rozrodu należy od końca października zacząć powoli obniżać temperaturę tak aby w grudniu osiągnąć jej wartość na poziomie 26°C w dzień w najcieplejszym punkcie terrarium. Temperatura nocna powinna utrzymywać się w granicach 19°C. W tym okresie nie podajemy wężom pokarmu. Stan taki utrzymujemy przez miesiąc aby następnie powrócić stopniowo do poprzednich wartości. Od lutego wznawiamy karmienie i z upływem czasu zwiększamy jego intensywność zwłaszcza u samic, aby przygotować je do ciąży. Pary zaczynamy łączyć w kwietniu a kopulacje powinny trwać około miesiąca. Po tym czasie odsadzamy samca i czekamy na owulacje.

Dojrzałość rozrodczą osiągają w wieku 6 lat. Samica przed dopuszczeniem powinna mierzyć minimum 150 cm, samiec natomiast 120 cm.

Uwagi

Gatunek ten jest charakterny i dość agresywny, przestraszony będzie kąsać bez wahania. Ma opinie węża nie do wychowania, z którą jednak śmiem się nie zgodzić. Uważam, że przy odpowiednim wkładzie czasu i pracy można przyzwyczaić go do kontaktu z człowiekiem.

Z racji tego, że na wyspie jego środowisko naturalne coraz bardziej się kurczy a jego populacja została już wcześniej mocno przetrzebiona przez człowieka widnieje na liście najbardziej zagrożonych gatunków w I załączniku konwencji CITES i aneksie A rozporządzenia Komisji Europejskiej (338/97).

Opracowanie i źródła informacji
Karolina Rychterowicz
Adam Orłowicz

W oparciu o własne doświadczenia oraz o poniższe artykuły:
Douglas P. Reagan: Ecology of the Puerto Rican Boa (Epicrates inornatus) in the Luquillo Mountains of Puerto Rico
Joseph M. Wunderle Jr., Javier E. Mercado, 2004: Spatial Ecology of Puerto Rican Boas (Epicrates inornatus) in a Hurricane Impacted Forest, Biotropica 36(4): 555–571

Copyright by Karolina Rychterowicz & Adam Orłowicz 2011
Wszystkie prawa zastrzeżone. Zgodnie z prawem o ochronie praw autorskich do własności intelektualnej [Dz.U.1994r.Nr24poz.83; Dz.U.2000r.Nr80poz.904] zabrania się, bez zgody obu autorów, modyfikowania, kopiowania i rozpowszechniania całości bądź też fragmentów niniejszej pracy. Zastrzeżono nienaruszalność treści i formy artykułu.

Liczba wyświetleń: 3787