Mus musculus – mysz domowa

Spis treści

Mus musculus – mysz domowa

Mysz domowa należy do rzędu gryzoni (Rodentia). Do basenu Morza Śródziemnego przybyły z Azji około 8 tysięcy lat przed nasza erą. Resztę Europy zasiedliły około 1000 lat przed nasza erą. Odmiany barwne myszy domowej hodowano w Chinach już około 1100 roku przed nasza erą.

Hodowla która nadała wygląd dzisiejszym odmianom barwnym rozpoczęła się ponad 100 lat temu w Anglii. Myszy odmian barwnych pochodzące z hodowli różnią się od myszy dostępnych w większości sklepów zoologicznych. Zwykle są większe, mają większe uszy i cechują sie zwiększona łagodnością dzięki wytężonej pracy hodowlanej i selekcji osobniczej. W 1895 roku powstało pierwsze stowarzyszenie zrzeszające hodowców myszy The National Mouse Club (NMC).

Nazewnictwo

Nazwa polska: Mysz domowa
Nazwa angielska: The house mouse
Nazwa niemiecka: Die Hausmaus
Nazwa czeska: Myš domácí

Systematyka
Domena:	eukarioty (Eucaryota)
Królestwo:	zwierzęta (Animalia)
Typ:	strunowce (Chordata)
Podtyp:	kręgowce (Vertabrata)
Gromada:	ssaki (Mammalia)
Podgromada:	ssaki żyworodne (Theria)
Szczep:	łożyskowce (Eutheria)
Rząd:	gryzonie (Rodentia)
Rodzina:	myszowate (Muridae)
Rodzaj:	Mus
Gatunek:	Mus musculus (Linnaeus, 1758)

Tabela 1. Informacje podstawowe
Długość życia	1,5-3 lat
Wielkość miotu	6-12
Waga urodzeniowa	1-2 gramów
Otwieraja oczy	po 10 dniu życia
Ciąża	19-21 dni
Średnia waga ciała	Samica: 30-70 g Samiec: 25-70 g
Dojrzałość płciowa	6–7 tygodni
Odsadzenie	ok. 3 tygodni

Występowanie

Mysz domowa jest szeroko rozprzestrzeniona po świecie, jest gatunkiem synantropijnym; wszędzie tam gdzie żyją ludzie można spotkać i myszy. W naturze żyją w różnych środowiskach, tworzą kolonie o wyspecjalizowanej strukturze społecznej. Poza zabudowaniami ludzkimi budują nory, w budynkach adaptują wytwory ludzkiej architektury, żyją w piwnicach, podłogach, ścianach, na strychach itp. Sprzyjającym czynnikiem w rozprzestrzenianiu jest również wysokie tempo rozrodu oraz zdolności do przystosowania się do różnych warunków. Są wszystkożerne, a dzięki bardzo mocnym siekaczom nie mają problemów w dostawaniu się m.in. do magazynów żywności.

Odmiany barwne (rasy)

W przypadku myszy mamy do czynienia raczej z odmianami niż wyszczególnionymi rasami, jednak dla hodowców jest to umowne stwierdzenie. Samych odmian istnieje bardzo wiele. NMC wyróżnia około 40 typowych odmian oraz ponad 200 ich możliwych wariantów. Najpospolitszą odmianą jest mysz całkowicie biała o czarnych bądź czerwonych oczach. U myszy domowej można wyróżnić pięć odmian tzw. myszy fantazyjnych. Pierwszą z nich stanowią myszy o jednolitej maści futerka na całym ciele. Kolejną stanowią myszy podpalane o jednolitym zabarwieniu na grzbiecie i głębokim podpalanym odcieniu na brzuchu. Myszy łaciate to te które na białym tle posiadają łatki w co najmniej jednym ze standardowych odcieni rozmieszczone w rożnych wariantach na ciele. Myszy satynowe posiadają specyficzny metaliczny połysk sierści. Do ostatniej grupy zaliczamy odmiany których nie da się zaklasyfikować do grup wcześniejszych.

Więcej informacji o odmianach i dziedziczeniu cech w artykule Myszy – dziedziczenie odmian barwnych (ras).

Dostępność

Myszy odmian barwnych można nabyć u hodowców jako tzw. rasówki. Jedyną zaleta jest to, że w takim przypadku mamy udokumentowane pochodzenie danej myszy. Ale również w wielu sklepach zoologicznych i giełdach można znaleźć takie myszy.

Zachowanie

Kupując myszy należy pamiętać, że w stanie dzikim żyją one w dużych grupach rodzinnych składających się z jednego samca i kilku samic. Są one bardzo towarzyskie i źle znoszą samotność, zwłaszcza samice. Najlepiej trzymać razem co najmniej dwie myszki tej samej płci. Przy czym samce mogą być względem siebie agresywne, jednak można tego uniknąć, gdy są trzymane razem od młodego wieku, zwłaszcza gdy pochodzą z jednego miotu. Należy im także zapewnić odpowiednio dużą przestrzeń. Samice bez problemu można trzymać razem, jednak także najlepiej gdy są one razem od młodego wieku.

Pomieszczenie

Przy wyborze klatki należy kierować się tym, że myszy mogą przecisnąć się przez niewielkie szczeliny, więc mogą uciekać z większości standardowych klatek. Należy więc wybrać taką o jak najmniejszym prześwicie między prętami (max. 3-4mm). Myszy można też bez problemu trzymać w akwariach szczelnie przykrytych siatką, jedynym problemem może być gorsza niż w klatkach wentylacja, więc lepiej trzymać w nich jedną, góra dwie myszy. Bardzo wygodne w utrzymaniu są faunaboxy które bardzo łatwo się myje.

Jako ściółki dla myszy najczęściej używane są trociny. Muszą być one najwyższej jakości i nie być pyliste z powodu wrażliwośći tych gryzoni do zapadania na infekcje dróg oddechowych oraz podrażnienia oczu. Można również stosować drewniany granulat który doskonale chłonie wilgoć jednak jest droższy niż standardowe trociny. W razie gdyby bardzo przeszkadzał nam zapach gryzoni to możemy używac ściółki z przetworzonych kolb kukurydzy które nie są tanie, ale doskonale sprawdzają się na tym polu .

Wyposażenie

Ze względu na to że myszy są bardzo aktywne i chętnie badają otoczenie, ważnym elementem jest dodatkowe wyposażenie klatki. Może być ono dowolne i zależy tak naprawdę od inwencji wlaściciela, co umieści w klatce. Zwrócić należy jednak uwagę na to, że każdy sprzęt powinien być trwały bo myszki uwielbiają gryźć wszystko, jak również łatwy do mycia. Prostym przykładem zabawek są rolki po papierze toaletowym/ręcznikach papierowych tworzące tunele, które łatwo można wymienić na nowe gdy się zniszczą bądź zabrudzą. Z gotowych zabawek możliwych do kupienia w sklepach zoologicznych na pewno nie należy wybierać kołowrotków z prętami w których to zwierze może sobie przyciąć np. ogonek. Na szczęście dostępne są kołowrotki z pełną powierzchnią do biegania zrobiną z plastiku lub metalowej siateczki o bardzo drobnych oczkach. Przy wyborze wyposażenia należy także pamiętać, że myszy są zwierzętami aktywnymi głównie wieczorem i w nocy, więc zabawki nie powinny byc hałaśliwe m.in. metalowe kołowrotki należy czasem nasmarować np. olejem roślinnym lub masłem, aby nie skrzypiały.

Żywienie

Myszy są zwierzętami wszystkożernymi. Na rynku jest wiele rodzajów zbilansowanych karm dla gryzoni w tym i dla myszy. Mieszanka taka zapewnia pełne zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. Może występować w postaci mieszanki rozmaitych zbóż. Najcześciej używane są: owies, pszenica, ziarna kukurydzy, siemię lniane, proso, słonecznik. Na rynku jest też wiele granulatów, które są o tyle lepsze że zapobiegają wyjadaniu smaczniejszych kąsków z mieszanki. Dietę myszy można urozmaicać owocami i warzywami, oczywiście dobrze wcześniej umytymi. Jednak taki rodzaj jedzenia musi być podawany z umiarem gdyż może powodować wzdęcia. Niektórzy hodowcy wzbogacają dietę myszy o larwy owadów lub świerszcze. Myszy powinny mieć również stały dostęp do świeżej wody.

Rozmnażanie

Mysz domowa jest bardzo płodnym ssakiem. Ciąża trwa około 19-21 dni. W miocie występuje zwykle od 4 do 12 młodych (średnio 8). Jeśli mamy jedną samicę to samca umieszczamy w jej pojemniku, w wypadku trzymania wiekszej ilości samic razem to samicę umieszczamy w pojemniku samca na czas kopulacji, zapobiegnie to niechcianym ciążom innych samiczek. Parkę najlepiej trzymać razem ok. 2 tygodni, po tym czasie niemal na pewno samiczka zaszła w ciąże która może stawać się już widoczna. U myszy występuje tzw. ruja poporodowa i jeśli nie chcemy aby samiczka od razu zaszła w kolejną ciążę nie należy pozostawiać samca dłużej z samicą. Poród następuje zwykle ok. 21 dnia od zapłodnienia. Samica rodzi młode we wcześniej przygotowanym gnieździe. Dobrze jest jej zapewnić do jego budowy materiały takie jak siano lub kawałki papierowych ręczników itp. Młode rodzą się całkowicie niesamodzielne. Są pozbawione sierści i ślepe. Matka karmi młode ok. 3 tygodni. Należy w tym czasie zapewnić jej obfitość pożywienia aby zaspokoić potrzeby organizmu. Młode myszki otwierają oczy w 2 tygodniu życia. Około 3 tygodnia zaczynają pobierać stały pokarm. Odsadzać je od matki można gdy ukończą 3-4 tydzień życia, kiedy ma sie pewność że jedzą już same. Ok. 4 tygodnia życia należy również określic płeć maluszków i rodzielić je aby zapobiec kopulacji pomiędzy rodzeństwem.

Przy wyborze odpowiedniego pomieszczenia dla myszy można mieć problem gdyż sklepy oferują w tym zakresie olbrzymi asortyment przeróżnych klatek, akwariów czy faunaboxów. Więc tak naprawdę wybór zależy od nas i tego co tak naprawdę chcemy urządzić dla myszy. Jedną z rzeczy na jakie należy zwrócić uwagę jest łatwość czyszczenia, ponieważ mocz myszy cechuje się nieprzyjemnym zapachem.
Opracowanie i źródła informacji
Konrad Młodnicki 'Aven’

Bibliografia:
David Alderton „Małe zwierzęta domowe” Grupa wydawnicza Bertelsmann Media
Agnieszka Zas „Myszy” EGROS 2003
Agnieszka Radulska, Mirosław Gromek „Mysz i szczur w hodowli domowej” Mako Press 2003
własne doświadczenie i wiedza innych zaprzyjaźnionych hodowców