Gyna lurida – karaczan porcelanowy
Rzadko spotykany, niewielki, niezwykle efektownie ubarwiony karaczan pochodzący z Afryki. Nazwę potoczną zawdzięcza pokrywom skrzydłowym, kolorem i fakturą przywodzącym na myśl starą, szlachetnie spatynowaną porcelanę. Dorosłe ubarwione beżowo-brązowo. U około 4-5% procent osobników występują mutacje w ubarwieniu – w hodowli zetknąłem się z osobnikami o intensywnie limonkowym lub rdzawoczerwonym zabarwieniu. Nietypowe ubarwienie ujawnia się tylko u osobników dorosłych, młode są brązowe z beżowo-kawowym nakrapianiem. Dymorfizm płciowy przejawia się w różnicach budowy ostatniego segmentu odwłoka oraz wielkości (samce są nieco drobniejsze, osiągają do 27-28 mm, samice dochodzą do 32-34 mm) i kształcie ciała, samce mają kształt łzy, samice są bardziej owalne.
Systematyka
Gyna lurida – karaczan porcelanowy (Saussure, 1899)
Występowanie
Afryka Wschodnia, Tanzania, Zanzibar.
Terrarium
Terrarium o wymiarach 30x30x40 cm, lub większe (w zależności od liczby osobników). Na dnie cienka (2-3 cm) warstwa podłoża – mieszaniny torfu/włókna kokosowego, piasku, próchna drzew liściastych oraz rozdrobnionych liści dębu lub buka. Na tym warstwa płatów kory i liści, w podłożu można posadzić rośliny bromeliowate, dorosłe bardzo chętnie chowają się między liśćmi. W mojej hodowli podstawowym elementem wystroju są płaty kory dębowej i liście ananasa (przy odrobinie szczęścia i w miarę świeżym ananasie można pokusić się o ukorzenienie liści oderwanych od owocu – jest to tradycyjna metoda „sadzonkowania” ananasów w krajach tropikalnych). Młode karaczany najchętniej żerują tuż pod powierzchnią substratu. Podłoże powinno być sypkie, lekko wilgotne. W dzień temperatura powinna wynosić około 28-32°C, w nocy może spadać do 18-22°C. Terrarium może stać na macie grzejnej lub kablu, nie jest konieczne bezpośrednie oświetlanie zbiornika. W mojej hodowli trzymam grupę mieszaną kilkuset osobników w pojemniku 40x60x30 cm z 2 otworami wentylacyjnymi (10x20cm) zabezpieczonymi drobną siatką. Ponieważ dorosłe wyśmienicie wspinają się po gładkich płaszczyznach, aby uniemożliwić ucieczkę, warto posmarować brzeg pojemnika wazeliną lub smarem (pas 2-3 cm szerokości).
Żywienie
Młode larwy żerują przy powierzchni podłoża – podstawą pokarmu powinny być miękkie, przejrzałe owoce, najlepiej tropikalne (awokado, mango, ananas, kiwi itp.) uzupełnieniem diety suchy, wysokobiałkowy pokarm. Owoce należy podawać w ilości, która zostanie zjedzona w ciągu 2-3 dni. Niezjedzone resztki usuwamy ze zbiornika.
Rozmnażanie
W opisanych warunkach larwy dorastają po około 4-5 miesiącach. Po kolejnych 2 tygodniach osiągają dojrzałość płciową i przystępują do kopulacji. Ciąża trwa około 6 tygodni, po tym czasie kluje się kilka- kilkanaście brązowawych młodych mierzących około 2-3 mm.
Uwagi
Karaczan bardzo prosty w hodowli, efektownie ubarwiony, o dużej aktywności (niezwykle szybki), bardzo ciekawy w obserwacji. Terrarium powinno być dobrze zabezpieczone przed ucieczką dorosłych, które niezwykle sprawnie wspinają się po szybach i plastiku i równie dobrze latają (zwłaszcza samce). W hodowlach sporadycznie spotykane są również Gyna capucina, nieco większe, pochodzące z rejonu Zatoki Gwinejskiej.
Opracowanie i źródła informacji
Opracował Jakub Urbański na podstawie własnych doświadczeń oraz:
http://blattodea.speciesfile.org
Cockroaches: Ecology, Behavior, and Natural History, by William J. Bell, Louis M. Roth, and Christine A. Nalepa,
Liczba wyświetleń: 4778