Diploderma splendidum – chińska agama górska*

Diploderma splendidum – chińska agama górska*

 

Nazewnictwo

Nazwa angielska: Splendid Japalure, Green Striped Tree Dragon

Nazwa polska: Chińska agama górska* (nazwa niepoprawna ze względu na to że w polskiej nomenklaturze zoologicznej nie używa się nazw trójczłonowych. Zalecamy używanie nazwy łacińskiej)

Nazwa niemiecka: Chinesische Bergagame

Systematyka

• Gromada: Reptilia – Gady
• Podgromada: Lepidosaura – lepidozaury
• Rząd: Squamata – Łuskonośne
• Podrząd: Lacertilia – jaszczurki
• Infrarząd: Iguania
• Rodzina: Agamidae – agamowate
• Podrodzina: Draconinae
• Rodzaj: Diploderma
• Gatunek: Diploderma splendidum – chińska agama górska* (Barbour & Dunn, 1919)

Do rodzaju Diploderma należy 24 opisanych obecnie gatunków średniej wielkości agam zasiedlających rozległe obszary południowej i wschodniej Azji, od Pakistanu i Indii, przez Tybet do Chin i Półwyspu Malajskiego. Większość z nich preferuje środowiska wyżynne i górskie, lasy deszczowe, zarośla bambusowe i rododendronowe, a także lasy mieszane strefy subalpejskiej.

Wygląd

Diploderma splendidum jest średniej wielkości jaszczurką, osiągającą do 25-30 cm długości wraz z ogonem, który stanowi ponad połowę całego ciała. Masa ciała dorosłych osobników waha się w zakresie 80–150 gramów. Samce są z reguły nieco większe i masywniejsze. Agamy te są raczej masywne, o wydłużonej głowie ze spiczastym pyskiem. Kończyny są stosunkowo krótkie i masywne. Ciało pokryte jest szorstkimi łuskami z kilem. Wzdłuż kręgosłupa biegnie niski grzebień utworzony z powiększonych łusek. Jaszczurki te, zwłaszcza samce są bardzo atrakcyjnie ubarwione. Na ciemnobrązowym lub czarnym tle widnieje bardzo charakterystyczny, kontrastowy deseń plam. Wierzch głowy pokrywają jasnozielone poprzeczne pręgi, u niektórych osobników rozszczepiające się na mniejsze plamki. Podgardle jest żółtawe lub kremowe. Bardzo wyraźnie zaznaczona jest biała obwódka pyska. Wzdłuż grzbietu biegną dwa szerokie; jasnozielone pasy, kończące się na poziomie miednicy. Boki ciała upstrzone są bezowymi lub złotawymi cętkami. Kończyny i ogon także pokryte są jasnozielonymi, drobnymi plamkami. Samice mają zazwyczaj drobniejsze plamy oraz są mniej jaskrawe. Podobnie jak w przypadku wielu innych gatunków agam, natężenie kolorów dorosłych osobników zależy silnie od stanu zdrowia, wieku, stresu oraz okresu godowego. Osobniki zestresowane lub chore stają się matowo czarne.

Występowanie

Chińska agama górska, jak sama nazwa wskazuje zasiedla wyżynne i górskie (nawet do 3000 m.n.p.m) rejony wschodniej Azji. Gatunek ten spotykany jest w chińskich prowincjach Hunan, Hubei, Guizhou, Yunnan, Syczuan, Gansu i Henan, a także w południowo-wschodniej części Tybetu.

Biotop

W swojej ojczyźnie zasiedla wilgotne lasy mgliste, zarośla bambusowe a w wyższych partiach gór także rumowiska skalne i zarośla rododendronów. Większość czasu spędza wśród gałęzi drzew, jednak gatunek ten nie preferuje konkretnych partii pni, jak to ma miejsce u wielu innych tropikalnych agam. W zależności od miejsca występowania osobniki dorosłe wybierają na swoje terytoria zarówno korony drzew jak i przestrzenie pomiędzy konarami krzewów. Przez większą część roku w ich środowisku panuje bardzo wysoka wilgotność, występują obfite opady oraz częste są mgły. Jest to gatunek przystosowany do tolerowania stosunkowo dużych spadków temperatury. Na wielu obszarach swojego zasięgu temperatura w zimie spada poniżej 5°C. Agamy górskie szukają wówczas schronienia w dziuplach drzew, wydrążonych konarach lub pod korą. Jeżeli tylko mają możliwość jaszczurki te uwielbiają wygrzewać się w promieniach słońca. Stosunkowo krótkie kończyny i krępa budowa ciała ogranicza utratę ciepła. W okresie letnim rzadko kiedy temperatura podnosi się do 30°C i więcej. Są to jaszczurki wykazujące terytorializm, aczkolwiek agresja wewnątrzgatunkowa jest rzadko spotykana. Walki o najlepsze gałęzie do kąpieli słonecznych lub miejsca lęgowe są silnie zrytualizowane, rzadko kiedy kończą się bezpośrednim starciem. Agama ta jest drapieżna, poluje przede wszystkich na niewielkie bezkręgowce, owady, pajęczaki, krocionogi, dżdżownice i ślimaki. Okazjonalnie dorosłe osobniki uzupełniają swój jadłospis zielonymi listkami, płatkami kwiatów i drobnymi, słodkimi owocami. Chińska agama górska wykazuje dużą plastyczność ekologiczną – w wielu miejscach doskonale dostosowała się do środowiska zmienionego przez działalność człowieka, miejscami stając się nawet gatunkiem synantropijnym. Obecność zabudowań wiejskich zapewnia większą ilość potencjalnego pokarmu (owadów) oraz schronień przed niekorzystnymi warunkami pogodowymi. W naturze Diploderma splendidum podchodzą do godów tuż przed rozpoczęciem pory deszczowej – pod koniec maja i w czerwcu. Samica po kopulacji znosi od 3 do 7 jaj w płytkim gnieździe wykopanym w miękkim podłożu lub w mchu. Inkubacja trwa ok. 70-80 dni. W warunkach naturalnych agamy te przeżywają zazwyczaj 7-10 lat.

Terrarium

Dla pary agam górskich należy przygotować zbiornik o wymiarach minimum 80x40x65 cm, jednakże im większy metraż terrarium tym lepiej. Jako, że agamy te podobnie jak wiele innych gatunków agam tropikalnych są płochliwe i łatwo wpadają w panikę, warto zabezpieczyć tylne i boczne ściany płytami korkowymi. Zabieg ten znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia urazów mechanicznych powstałych na skutek niefortunnego zderzenia ze szklaną ścianą terrarium. Wewnątrz trzeba zapewnić zwierzętom odpowiednią przestrzeń życiową, a więc nie powinno zabraknąć grubych, ustawionych pionowo konarów. Z doświadczenia mogę stwierdzić, ze dorosłe osobniki wybierają sobie jedną, ulubioną grzędę na której spędzają większość czasu wygrzewając się i obserwując otoczenie. W przypadku tych jaszczurek możliwe jest, lub nawet wskazane posadzenie wewnątrz terrarium żywych roślin. Roślinność będzie wspomagała utrzymywanie odpowiednich warunków wilgotnościowych, a jednocześnie zapewni komfort agamom, zapewniając im warunki zbliżone do naturalnych. Należy koniecznie pamiętać aby wybór roślin do terrarium ograniczył się do gatunków nie mogących zaszkodzić naszym pupilom, a więc wykluczone są wszelkie rośliny posiadające ciernie, kolce oraz wydzielające toksyczne alkaloidy poprzez liście (np. difenbachia). Agamy górskie zlizują wodę zbierającą się w zagłębieniach liści i konarów, bardzo łatwo uległyby więc zatruciu. Polecane gatunki to wszelkie wilgociolubne epifity, bromeliowate, fikus, nietoksyczne paprocie, a także żywe mchy. Najlepszym podłożem do terrarium dla tych gadów będą mieszanki torfowe dla płazów (doskonale utrzymują wilgoć i świeżość). Można również utworzyć własną mieszaninę z wysterylizowanego torfu kokosowego i ziemi torfowej. Na podłożu warto wyłożyć mchy, jeżeli nie ma możliwości zakupu żywych mchów ze szklarni (odradzam pobieranie z lasów, wiele mszaków jest pod ochroną oraz można zawlec do terrarium choroby i pasożyty) można zastosować martwy mech torfowiec (sprzedawany przez niektóre firmy terrarystyczne), który doskonale spełnia zadanie regulatora wilgotności oraz zachowuje walory wizualne.

Jako że agamy górskie to jaszczurki dzienne, uwielbiające wygrzewać się w promieniach słonecznych zalecam zastosowanie w terrarium naświetlenie UVB na poziomie 5%. W przypadku niedoboru oświetlenia ultrafioletowego może dojść do zaburzenia metabolizmu przyswajania wapnia, co z reguły prowadzi do śmierci zwierząt. Temperatura w terrarium powinna oscylować w zakresie 22-26°C, w najcieplejszym miejscu do 30°C. Jaszczurki te znacznie lepiej znoszą przechłodzenie niż przegrzanie, powyżej 30°C występują objawy chorobowe i często w wyniku szoku następuje śmierć. W nocy temperatura może spadać nawet do 13°C. Ważne jest aby instalacja terrarium zapewniała zwierzętom odpowiedni spadek temperatury w nocy i zabezpieczała przed zbyt silnym nagrzaniem w dzień. Wilgotność w terrarium powinna być wysoka, w zakresie 70–90%, i nie powinna spadać poniżej tej dolnej granicy. W celu zachowania odpowiedniej wilgotności najlepiej spryskiwać terrarium kilka razy dziennie. Trzeba również umieścić wewnątrz niezbyt głęboki zbiornik z wodą. Agamy górskie często załatwiają swoje potrzeby fizjologiczne właśnie do miseczki wodą, co ułatwia nam utrzymanie czystości w zbiorniku. Doskonale sprawdzają się w terrariach z tymi gadami wodospady lub foggery (zwłaszcza te drugie, gdyż imitują one bardzo naturalne warunki panujące w górskich lasach Chin). Koniecznie trzeba zapewnić również odpowiednią wentylację zbiornika, gdyż w przeciwnym wypadku przy wysokiej wilgotność podłoże i konary zaczną gnić.

Żywienie

Najlepiej podawać jak najbardziej urozmaicony pokarm, a więc wszelkiego rodzaju owady karmowe: różne gatunki świerszczy, małe szarańcze, różne karaczany, ćmy, w mniejszym stopniu larwy chrząszczy – mącznika i zoofobasa. Jeżeli jest możliwość jak najbardziej wskazany jest plankton łąkowy, z zaznaczeniem, że może on być pobierany jedynie z rejonów o dużej czystości ekologicznej bez oprysków. Unikamy podawania wszelkich bezkręgowców, które mogłyby wyrządzić krzywdę agamom górskim, a więc nie karmimy ich żadnymi żądłówkami (osami, pszczołami), larwami motyli(często mają parzące włoski)oraz pająkami. Na wolności jaszczurki te zjadają często także ślimaki, jednakże odradzam podawania naszych krajowych gatunków. Z doświadczenia wiem, że agamy górskie bardzo chętnie zjadają również dżdżownice i średniej wielkości larwy kruszczyc. Nie zaobserwowałem nigdy aby interesowały się podawanym im pokarmem roślinnym (kolorowe owoce), aczkolwiek na wolności uzupełniają dietę zjadając młode liście, kwiaty i jagody. Pokarm należy systematycznie suplementować preparatami witaminowo-mineralnymi.

Rozmnażanie

Niemal 100% osobników dostępnych w handlu to okazy pochodzące z odłowu w naturze. Zniesienia jaj występują bardzo sporadycznie i niemal zawsze ma to miejsce w przypadku, gdy samica odbyła gody i kopulację na wolności jeszcze przed schwytaniem. Przypuszczalnie aby wywołać zachowania godowe należy przezimować te gady. W naturze jak wspomniałem wcześniej agamy górskie podchodzą do godów dopiero po zimie, przed nastaniem pory deszczowej kiedy temperatura wzrośnie do ok. 20-22°C. Jeżeli samica zniesie jaja, należy je jak najdelikatniej przenieść do oddzielnego zbiornika inkubacyjnego wyścielonego wermikulitem lub mchem. Wilgotność podczas inkubacji nie powinna spadać poniżej 70%, jednakże wilgoć nie może zbierać się na jajach, gdyż spowoduje to ich obumarcie. Temperatura podczas inkubacji powinna wynosić ok. 22-24°C. Inkubacja trwa ok. 70-80 dni. Młode osobniki po wykluciu są bardzo żarłoczne i wykazują większą od okazów dorosłych agresję wewnątrzgatunkową, dlatego najlepiej trzymać je oddzielnie. Koniecznie trzeba zapewnić im odpowiednią ilość pokarmu, suplementację diety oraz dostęp do oświetlenia UVB.

Ciekawostki

Na rynku od czasu do czasu pojawia się też inny gatunek z tej same podrodziny Japalura – Japalura tricarinata, który zresztą jest z reguły sprzedawany błędnie jako Diploderma splendidum. Jaszczurki te są do siebie bardzo zbliżone wyglądem i biologią. Japalura tricarinata pochodzi z północnych rejonów Indii i Nepalu.

Uwagi

Chińska agama górska jest bardzo ciekawie wyglądającym, atrakcyjnym dla wielu terrarystów gatunkiem jednakże nie polecam go osobom zaczynającym przygodę z hodowlą tropikalnych gadów. O ile sama hodowla tej agamy nie przysparza większych problemów i jest stosunkowo łatwa to jednak wszystkie (lub niemal wszystkie) osobniki dostępne w handlu pochodzą z odłowu i niestety wykazują wysoki współczynnik śmiertelności. Okazy schwytane w Azji i przetransportowane do Europy często są nosicielami pasożytów, zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych, miewają urazy mechaniczne (połamane palce, kończyny, rozbite pyszczki, obtarcia) i dodatkowo bardzo często sprzedawcy bez odpowiedniej wiedzy trzymają je w zbyt wysokiej temperaturze. Po ewentualnym zakupie tej jaszczurki koniecznie trzeba przeprowadzić kwarantannę, podczas której sprawdzamy zwierzęta pod kątem obecności pasożytów. Wizualnie można stwierdzić obecność kleszczy i roztoczy, laboratoryjnie poprzez badanie kału u weterynarza specjalizującego się w zwierzętach egzotycznych stwierdzamy obecność nicieni i innych pasożytów wewnętrznych. Po usunięciu pasożytów, zawsze pod kontrolą i po konsultacji lekarza weterynarii można umieścić gady w terrarium biotopowym. Niestresowane, chińskie agamy górskie stosunkowo szybko przyzwyczajają się do obecności człowieka, nigdy nie oswoją się jednak w takim stopniu jak np. agama błotna, ale po jakimś czasie stają się na tyle ufne, że zaczynają tolerować zabiegi wewnątrz terrarium bez wpadania w panikę. W dobrych warunkach jaszczurki te mogą przeżyć nawet ponad 10 lat.

Raporty rozmnożeniowe

Raport rozmnożeniowy 1 – Diploderma splendidum

Literatura

Opracowanie i źródła informacji
Monika Strzelecka, Jakub Kowalski
Źródła:
Na podstawie własnej, wieloletniej hodowli
Oraz literatura:
Bauer, Aaron M. (1998). Cogger, H.G. & Zweifel, R.G.. ed. Encyclopedia of Reptiles and Amphibians. San Diego: Academic Press
Moody, S. M. (1980). Phylogenetic relationships and historical biogeographical relationships of the genera in the family Agamidae (Reptilia: Lacertilia) (Ph.D. Dissertation). Ann Arbor: University of Michigan.
Boulenger, G.A. 1885. Catalogue of the Lizards in the British Museum (Nat. Hist.) I. Geckonidae, Eublepharidae, Uroplatidae, Pygopodidae, Agamidae. London:
Chan-ard,T.; Grossmann,W.; Gumprecht,A. & Schulz,K. D. 1999. Amphibians and reptiles of peninsular Malaysia and Thailand – an illustrated checklist [bilingual English and German]. Bushmaster Publications, Würselen, Gemany,
Hallermann, J. 2005. The bizarre arboreal agamids.
Manthey,U. & SCHUSTER,N. 1999. Agamen, 2. Aufl. Natur und Tier Verlag (Münster)
Guenther, C. A. L. (1864) The Reptiles of British India
Waltner, R.C. 1975 Geographical and altitudinal distribution of amphibians and reptiles in the Himalayas Cheetal (Dehra Dun, India)
Pianka, E. R., Vitt L.J. Lizards: windows to the evolution of diversity. 2006. University of California Press.

Liczba wyświetleń: 5265