Furcifer lateralis – kameleon wzorzysty

Furcifer lateralis – kameleon wzorzysty

Furcifer lateralis (Gray, 1831) to najmniejszy z popularnych, występujących w hodowlach kameleonów z rodzaju Furcifer, osiągający od 17 do 22 cm. Jest to kameleon dość mały lecz niezwykle ciekawie ubarwiony.

Jest gatunkiem podatnym na stres oraz choroby wynikające z złych warunków hodowlanych, szczególnie samice są zwierzętami krótko żyjącymi.

Co roku Madagaskar pozwala na wywóz 2 tysięcy osobników. Z tego względu można kupić zarówno osobniki CB jak i WC. Śmiertelność osobników WC w pierwszych tygodniach w niewoli jest bardzo duża i decydować na nie powinni się tylko najbardziej zaawansowani hodowcy.

Podgatunki

Do niedawna występowały dwa podgatunki:

• Furcifer lateralis lateralis
• Furcifer lateralis major – uważany przez P. Necas (1999) za odrębny gatunek, Klaver i Boehme (1997) uważają, że jest podgatunkiem. Różni się od Furcifer lateraliswielkością tj. osiąga do 30 cm oraz ubarwieniem. Furcifer lateralis major w 2012 r. (Florio, Ingram, Rakotondravony Louis i Raxworthy) został podniesiony do rangi osobnego gatunku jako Furcifer major.

Długość życia

2-5 lat dla samców, 1-3 lata dla samic.

Występowanie

Madagaskar.

Aktywość

Dzienna.

Wygląd

Wygląd samca

Samce odrobinę większe od samic o zróżnicowanym ubarwieniu. Kask słabo rozwinięty. Widoczne jest także niewielkie zgrubienie u nasady ogona na narządy kopulacyjne. Barwy które występują u samców to odcienie zieleni, żółci, błękitu i bieli. Są mniej kolorowe od samic.

Wygląd samicy

Kolory samic są podobne do samców, jednakże pojawia się także pastelowy róż oraz pomarańcz. Jest to gatunek kameleona przy którym to samice są ładniej ubarwione. Ubarwienie samic w ciąży jest wręcz niesamowite, i przejawia się w postaci odcieni czerwonego, pomarańczowego, fioletowego, niebieskiego czy żółtego, a wszystko to przeplatane mocno nasyconym kolorem czarnym.

Hodowla grupowa

Zalecana hodowla pojedynczo – trzymanie razem samic (od młodych osobników) czasami się udaje, jednakże stres jest bardziej zauważalny niż przy trzymaniu np. samic Furcifer pardalis i hodowcy to odradzają. Samce są bardzo terytorialne, będą syczeć, zmieniać kolory, zwijać ogon i nadymać się (próbując pokazać w ten sposób że są większe) a także gryźć, próbując w ten sposób odstraszyć rywala. Niektórzy hodowcy zauważyli także sporą agresje względem samic które są niereceptywne i nie pozwalają na kopulacje.

Biotop

Furcifer lateralis prowadzi ściśle nadrzewny tryb życia, występując na małych drzewach i krzewach. Najczęściej można go spotkać na wysokości od 600 do 1200 m n.p.m. (dolna granica na której go spotykano to 100 m n.p.m a górna 1500 m n.p.m.) Gatunek ten występuje na dużym obszarze Madagaskaru, zajmuje liczne siedliska, od suchej sawanny do tropikalnych lasów deszczowych.

Jeszcze do niedawna uważano iż nie występuje tylko na niewielkim obszarze północy i północnego zachodu wyspy. W 2012 roku populacja z południowego zachodu wyspy została wydzielona do osobnego gatunku Furcifer major, inna cześć do gatunku Furcifer viridis.

Furcifer lateralis na ogół wybiera obszary o umiarkowanym cieniu i wysokiej wilgotności, zamieszkuje wiele miast.

Obecnie Furcifer lateralis mimo degradacji środowiska dobrze radzi sobie w naturze. Jest gatunkiem wszechstronnym, zamieszkującym bardzo różne obszary, a tym samym łatwo przystosowującym się do zmiany siedliska. Mimo zajęcia terenów przez ludzi, przenosi się na obszary miejskie tworząc tam niewielkie populacje.

Temperatura

Dzień: 25-28°C, pod lampą grzewczą maksymalnie 32°C. W Nocy powyżej 15°C.

Wilgotność

Dzień: 60-70 %, noc 60-80%.

Terrarium

Wymiary 45x45x60 cm podane jako optymalne, minimum to 35x35x50 cm. Terrarium częściowo siatkowe z miejscem do wygrzewania. Koniecznym elementem wystroju terrarium są cienkie gałązki, umieszczone w ten sposób, aby zapewnić zwierzętom jak najwięcej miejsc do wspinania, których obecność odzwierciedla im naturalne warunki życia. Aby otrzymać wilgotność terrarium można obsadzić żywymi roślinami. Minimalne zraszanie raz dziennie. Wilgotność przy tym gatunku nie ma dużego znaczenia (może być dość niska bez złych skutków dla zdrowia zwierzęcia), ważne jest aby zwierzęta piły regularnie wodę. W terrarium może być zamontowany system kapiącej wody (dripper) włączany na kilka minut dziennie. Zapotrzebowanie tych kameleonów na wodę jest większe niż u kameleonów jemeńskich.

Żywienie

2-3 razy w tygodniu, samice i młode częściej. Wszelkie witaminy powinny być podawane sporadycznie 3-4 razy w miesiącu. Wapń młodym i ciężarnym samicom podajemy co drugie karmienie.

Rozmnażanie

Dojrzałość płciową samice osiągają już w wieku 3 miesięcy, nie należy jednak dopuszczać w tak młodym wieku. Skończy się to w większości przypadków przedwczesną śmiercią. Optymalny wiek dla samicy to 5-8 miesiąc życia. Receptywność i gotowość na kopulacje u samic bardzo łatwo rozpoznać. Wcześniej widoczny kolor zielony u niereceptywnych samic w dużej mierze ustępuje.

Widoczne są bardzo ładne kolory, samice zmieniają zabarwienie ciała na róż z miejscowo przebijającym się kolorem żółtym. Samiec który chce kopulować podchodzi intensywnie kołysząc głową. Samice które są niereceptywne wykazują bardzo dużą agresje. Jeśli samica pozwala na kopulacje trwa ona od 5 do 30 minut, po kopulacji przybiera w ciągu 24-48 godzin kolory ciążowe i stara się odpędzić samca. Często to samice kończą kopulacje błyskawicznie wykazując agresje.

Samica składa jaja najczęściej po 30-35 dniach, kopie około 10-15 cm jamę w której składa od 3 do 23 jaj. Osobniki w dobrej kondycji składają przeważnie koło 15 jaj. Po jednym zapłodnieniu są w stanie złożyć jaja kilkukrotnie, a według hodowców wpłynięcie na zatrzymanie składanie jaj jest trudne. Dlatego też bardzo często przyczyną śmierci samic Furcifer lateralis jest wyczerpanie organizmu spowodowane ciągłym składaniem jaj, osobniki które dopuszczone zostały w bardzo młodym wieku rzadko dożywają roku czasu. Ważne jest przy tym gatunku aby dopuszczać sporo podrośnięte samice, wpływa to bardzo korzystnie na długość ich życia.

Inkubacja jaj jest dość skomplikowana, dodatkowo niektórzy hodowców uważają iż zależy od lokalizacji z której pochodzi dany osobnik. I tak występują dwie metody inkubacji:

• Inkubacja w temperaturze 20-21°C w nocy i 25-26°C dzień – klucie po 5-6 miesiącach
• Inkubacja z diapauzą (zatrzymaniem rozwoju zarodka) – 24-25°C w dzień i 20°C w nocy przez 45-60 dni, następnie w temperaturze 15-16°C dzień i 10-12°C noc przez 45-60 dni co ma symulować okres suchy i chłodniejszy na Madagaskarze. Po tym okresie stopniowo podnosimy temperatury ponownie do 24-25°C w dzień i 20°C w nocy. Od momentu podniesienia temperatur młode klują się po 100-120 dniach. Łączny czas inkubacji od 6 do 8 miesięcy. W okresie suchym trzymamy jaja w niższej wilgotności, wraz z podniesieniem temperatur wilgotność musi wzrosnąć.

Przy zakupie warto się spytać jak inkubowane były młode. Młode inkubowane z diapauzą są silniejsze. Metoda inkubacji z diapauzą jest zdecydowanie bardziej polecana i stosuje ja większość hodowców.
Sugeruje się trzymanie młodych osobno, już młode osobniki są terytorialne i wykazują sporą agresje. Dodatkowo jak zostało wspomniane wcześniej samice mogą zachodzić w ciąże już w wieku 3 miesięcy.

Zimowanie

Pseudozimowanie jest raczej niezbędne do rozmnażania. Na pewno jest niezbędne do tego aby samica przeżyła więcej niż rok czasu. Po przez stymulacje okresu suchego, chłodniejszego, mniej obfitego w pożywienie, samice mogą zaprzestać produkcji jaj. Stopniowo obniżamy temperaturę oraz skracamy dzień do 7-8 godzin. Okres pseudozimowania powinien wynosić około 3-4 miesięcy. Okres ten powinien wystarczyć do zregenerowania sił przez samice.

Uwagi

Trudność utrzymania samców jest na poziomie kameleona jemeńskiego lub lamparciego, jednakże rozmnażanie i kilkuletnie utrzymanie przy życiu samic jest już dużo trudniejsze. Jeśli decydujemy się na hodowle pojedynczych samców bez planowanego rozmnażania jest to gatunek polecany na pierwszego kameleona a nawet po dłuższym przygotowaniu na pierwszego gada.
Niewielkie rozmiary Furcifer lateralis a co dalej dużo mniejsze terrarium, powodują iż kameleon tez jest ciekawą alternatywa dla osób które nie mogą sobie pozwolić na wygospodarowanie miejsca na duże terrarium.

Opracowanie

Opracowanie i źródła informacji
Opracował Marcin Nawrot na podstawie:

• http://www.adcham.com/html/taxonomy/species/fmajor.html
• http://www.adcham.com/html/taxonomy/species/flateralis.html
• http://www.chameleonnews.com/06MayStanford.html
• http://www.iucnredlist.org/details/172835/0
• http://www.reptilechannel.com/reptile-magazines/reptiles-magazine/october-2009/carpet-chameleon-breeding.aspx
• http://www.stickytonguefarms.com/index.php?option=com_content&view=article&id=71:lateralis&catid=43:publications&Itemid=116
• http://www.weather-and-climate.com/average-monthly-Rainfall-Temperature-Sunshine,Morondava,Madagascar
• http://www.iten-online.ch/klima/afrika/madagaskar/morondava.htm

Liczba wyświetleń: 6506