Agama mwanzae – agama

Agama mwanzae – agama

Agama mwanzae (Loveridge, 1923) to gatunek blisko spokrewniony z agamą czerwonogłową (Agama agama). Charakteryzuje się unikalnych ubarwieniem godowym ( w przypadku samców). Dorosłe samce osiągają 18-23 cm dł., z czego połowa przypada na lekko spłaszczony ogon. Całe ciało, łącznie z głową jest nieco bardziej płaskie niż u agamy czerwonogłowej. czaszka jest dłuższa, szersza i niższa, pysk bardziej spiczasty.
Gatunek ten występuje na stosunkowo niewielkim obszarze wschodniej Afryki. Zasiedla rejony od Masai Mara, poprzez Serengeti, południowe wybrzeża Jeziora Wiktorii, wschodnią część Rwandy i Burundi, aż do dystryktu Tabora w Tanzanii.

Nazewnictwo

Nazwa polska: Agama mwanza, agama płaskogłowa

Nazwa angielska: Mwanza Rock Agama, Mwanza Flat-Headed Agama

Podgatunki

Nie wyodrębniono żadnych podgatunków.

Długość życia

Ok 7-10 lat.

Występowanie

Burundi, Kenia, Rwanda, Tanzania

Aktywność

Dzienna

Odmiany

Brak.

Wygląd

Wygląd samca

Samiec charakteryzuje się bardzo unikalnym ubarwieniem. Dojrzały płciowo osobnik ma truskawkowo-czerwone z lekko fioletowym nalotem ubarwienie głowy, ramion i wierzchniej części tułowia. Przedramiona wraz z dłońmi, spód ciała, tylne kończyny i ogon są niebieskie, niekiedy fioletowawe z granatowymi plamkami. U niektórych osobników podgardle jest kremowo-białe. Czasami występują też drobne białe cętki na grzbiecie. Ubarwienie to jest najbardziej jaskrawe podczas okresu godowego, kiedy to staje się dodatkowo metalicznie błyszczące.
Samiec jest również nieco większy od samicy i ma szerszą nasadę ogona.

Wygląd samicy

Ubarwienie samicy jest uzależnione od koloru skał na których bytuje. Najczęściej zdominowane jest przez kolor szary, z drobnymi białymi i brunatnymi cętkami, tworzącymi nieregularny deseń. Dojrzałe płciowo samice posiadają dodatkowo czerwonawą głowę i rdzawe cętki na grzbiecie. Głowa staje się bardziej jaskrawa podczas okresu godowego, jednak nigdy nie osiąga takiego poziomu jaskrawości jak u samców.
Dodatkowo samice z reguły są mniejsze i lżejsze od samców.

Cechy szczególne

Najbardziej charakterystyczną cechą jest unikalne ubarwienie samców.
W naturze często spotykane są w bardzo dużych koloniach (nawet do kilkuset osobników), w których każdy harem ma swój określony rewir. Grupowe występowanie wydatnie zwiększa szansę wczesnego wykrycia drapieżnika.W przypadku zagrożenia uciekają do ciasnych szczelin skalnych, w których, dzięki swojej spłaszczonej budowie i elastyczności rozklinowują się.

Biotop

Zasiedlają ostańce skalne, bardzo charakterystyczne dla rejonu wschodniej Afryki. Są doskonale przystosowane do życia na skalistym podłożu, wspaniale wspinają się nawet po niemal pionowych ścianach. Dodatkowo spłaszczone ciała ułatwiają im wciskanie się w szczeliny i niewielki jaskinie stanowiące schronienia. Jako, że tego typu środowiska mają ograniczoną przestrzeń, najczęściej agamy te żyją w bardzo dużych koloniach. Każdy harem posiada swój własny rewir, którego broni dominujący samiec.

Temperatura

W dzień w naturze powyżej 35°C, w nocy ponieżej 20°C.

Wilgotność

ok 60%, w nocy do 70%.

Terrarium

Terrarium stepowe. Jako, ze jest to gatunek ściśle związany ze środowiskami skalistymi, terrarium musi mieć zbliżony charakter. Na podłoże najlepiej wykorzystać fragmenty darni wraz z elementami roślinnymi, takimi jak stare źdźbła i korzenie traw. Na nim koniecznie należy wyłożyć dużą ilość różnej wielkości kamieni, poukładanych w taki sposób aby tworzyły zarówno pionowe jak i poziome powierzchnie. Koniecznie trzeba zapewnić odpowiednią ilość kryjówek, zwłaszcza, jeżeli trzymamy kilka samic. W centralnym punkcie terrarium należy umieścić kamień większy i wyższy od pozostałych, który będzie stanowił grzędę dla dominującej pary. warto także zainstalować ściankę strukturalną imitującą skały, dzięki czemu zwiększymy powierzchnię aktywności gadów. W terrarium można wstawić żywe rośliny tropikalne, takie jak sukulenty czy kserofilne trawy. Koniecznie należy unikać roślin toksycznych i posiadających kolce lub ciernie.

Wielkość terrarium dla dorosłego osobnika minimalnie 80x50x50 cm. Wielkość terrarium dla haremu minimalnie 120x60x50 cm.

Oświetlenie

Cykl 12 godzinny. Stosujemy UVB 10%.

Żywienie

Odżywiają się wszelkiego rodzaju bezkręgowcami. W naturze najczęściej ich pokarmem są termity sawannowe, różnorodne mrówki oraz szarańczaki. Duże osobniki, zwłaszcza samce polują także na pająki, skorpiony, młode gryzonie, niekiedy także plądrują gniazda ptasie. W porze deszczowej chętnie uzupełniają dietę również świeżymi liśćmi i pędami oraz kolorowymi kwiatami.

Rozmnażanie

Niewiele wiadomo na temat rozmnażania się tego gatunku. Praktycznie nie rozmnaża się w warunkach sztucznych. Na wolności okres godowy przypada na porę deszczową. Samiec przybiera swoją szatę godową i stara się zainteresować jak największą ilość samic. Po kopulacji samica składa w miękkim podłożu (najczęściej w nieckach skalnych wypełnionych glebą, niekiedy w opuszczonych gniazdach małych ssaków) od 4 do 7 jaj. Inkubacja trwa ok 9-10 tygodni. W warunkach hodowlanych lęgi zdarzają się bardzo sporadycznie, najczęściej jaja są znoszone przez samicę zapłodnioną na wolności jeszcze przed schwytaniem.

Zimowanie

Brak.

Uwagi

Niemal wszystkie osobniki dostępne w sprzedaży pochodzą z odłowu i często są w stanie skrajnego wyczerpania. Przy ewentualnym zakupie należy poddać je kwarantannie i zapewnić jak najwięcej spokoju. często są bardzo silnie odwodnione, konieczne jest zapewnienie im źródła wody. Dodatkowo większość osobników jest nosicielami pasożytów, zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych a także często mają poważne kontuzje powstałe podczas transportu (połamane palce i kończyny, ubytki palców). Podstawowymi problemami w chowie terraryjnym jest bardzo duża stresogenność tego gatunku i duża śmiertelność osobników odławianych.

Po aklimatyzacji łatwo przyzwyczaja się do opiekuna i traci w dużym stopniu płochliwość. Okazy bezpośrednio po odłowie są bardzo płochliwe.
Często agamy te trafiają do handlu jako agama czerwonogłowa (Agama agama). Zestresowane transportem lub młode osobniki nie posiadają tak zaznaczonego, charakterystycznego ubarwienia, stąd częste są takie pomyłki w identyfikacji.

 

Opracowanie i źródła informacji

Jakub Kowalski

Źródła informacji

Na podstawie doświadczeń własnych oraz

1. Spawls, S.; Howell, K. M.; Drewes, R. C. (2006). Reptiles and Amphibians of East Africa. Princeton: Princeton University Press
2. List of Threatened Species. Version 2012.
3. Reptile-database.reptarium.cz
4. Encyclopedia of Life eol.org

Liczba wyświetleń: 5741