Anolis barbatus – anolis brodaty

Anolis barbatus – anolis brodaty

Nazwa tego anolisa wywodzi się z jego wyglądu, a dokładniej z charakterystycznego ząbkowania na worku podgardzielowym, który przypomina brodę. Worek podgardzielowy ma barwę jasnego różu z nieznacznym czarnym cętkowaniem. Całe ciało pokryte jest okrągłymi dość dużymi łuskami. Anolis brodaty na pierwszy rzut oka ma dość skromne szaro – brązowe ubarwienie, a strona brzuszna i spód ogona jest jasny, kremowobiały z delikatnym szarym prążkowaniem. Pośród bogatego w gatunki rodzaju Anolis, anolis brodaty może wydawać się szarakiem, ale po bliższej obserwacji można odnaleźć w nich piękno. Przecież nie bez powodu nazywane są fałszywymi kameleonami. Potrafią nieznacznie zmieniać barwę ciała, robią się wtedy bardziej kontrastowo ubarwione, wręcz biało-brązowe z niebieskawym połyskiem, który nadają mu wybarwione na niebiesko pojedyncze łuski. Doskonale wspinają się po szkle i gładkich pionowych powierzchniach dzięki przylgom na palcach, podobnych do tych, które posiadają gekony. Kolejną zdolnością tych anolisów jest niezależny ruch gałek ocznych tak charakterystyczny dla kameleonów. W niewoli jaszczurki te mogą dożyć do 10 lat.

 

Systematyka

Wcześniej Anolis barbatus (Garrido, 1982) należał do rodzaju Chamaeleolis należącego do rodziny Polychrotidae. Wszystkie pięć gatunków z rodzaju Chamaeleolis: Chamaeleolis barbatus, Chamaeleolis aqueroi, Chamaeleolis porcus, Chamaeleolis quamuhaya, Chamaeleolis chamaeleonides zostały włączone do rodzaju Anolis.

 

Występowanie

Anolis brodaty jest gatunkiem endemicznym i charakterystycznym dla Kuby i występuje w jej wschodniej części. Podobnie jak na innych wyspach karaibskich, na Kubie panuje klimat tropikalny, który charakteryzuje się wysokimi temperaturami i wysoką wilgotnością powietrza. Średnie temperatury w ciągu dnia wahają się pomiędzy 27°C a 34°C, a średnia wilgotność powietrza to około 70%. Typowym siedliskiem zajmowanym przez ten gatunek to pnie i korony drzew w lasach o bogatej roślinności. Coraz częściej spotykany jest na plantacjach kawy i drzew owocowych a także w pobliżu siedzib ludzkich. Są to jaszczurki o wybitnej aktywności dziennej ale przez większą część czasu w ciągu dnia zajęte są „nierobieniem niczego”, co zajmuje im to aż 63% czasu.

 

Wielkość i dymorfizm płciowy

Są to jaszczurki o średniej wielkości. Samce osiągają długość do 18 cm (SVL), ogon ma długość około 12 cm. Samice są nieco mniejsze i w porównaniu z masywną budową ciała samców są o wiele smuklejsze. Samce mają również masywniejszą głowę a u nasady ogona dwa wyraźne zgrubienia, w których mieści się hemipenis. Dodatkowo u tego gatunku, zawsze u samców przy podstawie ogona występują dwie tarczki dzięki którym możemy w 100% określić płeć młodych osobników nawet kilka dni po wykluciu się z jaja. Wraz ze wzrostem samca tarczki powiększają się dlatego z każdym tygodniem są coraz bardziej wyraźne i łatwiejsze do zaobserwowania.

 

Terrarium

Samce anolisów brodatych są terytorialne i wykazują dużą agresję w stosunku do osobników tej samej płci dlatego w terrarium należy trzymać jednego samca i jedną samicę lub harem złożony z jednego samca i dwóch lub trzech samic. Zbiornik dla tego gatunku powinien być wysoki i przestronny, jasny z dobrą wentylacją. Charakter zbiornika powinien zostać zaaranżowany w stylu tropikalnym z dużą ilością roślin. Obecność roślin jest konieczna nie tylko ze względu na utrzymanie w zbiorniku wysokiej wilgotności ale również ze względu na same gady. Anolisy brodate pomimo iż w terrarium mają zapewniony duży basen z wodą rzadko z niego korzystają. Dlatego ważne jest dwukrotne w ciągu dnia pryskanie zbiornika wodą, ponieważ anolisy spijają wodę z roślin. W wystroju zbiornika ważnym elementem jest plątanina rozłożystych konarów. Jako podłoża można użyć mieszanki torfu i ziemi ogrodniczej. Dla pary tych jaszczurek polecane wymiary zbiornika to 80x60x100 cm (dł. X szer. x wys.). W dzień temperatura zbiornika powinna utrzymywać się na poziomie 27ºC-29ºC w górnej części terrarium, w dolnej około 24ºC. W nocy wskazane są dwustopniowe spadki temperatury. W okresie zimowym wszystkie temperaturowe punkty w terrarium powinny być niższe o 2-4ºC. Anolisom należy zapewnić również miejsce, gdzie ustawione punktowo źródło ciepła będzie dawać temperaturę do 35ºC. Koniecznym elementem w hodowli anolisów jest światło UVB, dlatego nad terrarium trzeba zamontować świetlówkę z promieniowaniem UVB co wpłynie korzystnie również na rośliny znajdujące się w zbiorniku. Wilgotność zbiornika w ciągu dnia powinna być utrzymywana w granicach 60-75% i nocą wzrastać do ponad 80%.

 

Żywienie

W naturze anolisy brodate polują na różnego rodzaju owady i ślimaki. Jednak ślimaki stanowią większy udział procentowy w ich diecie. Dlatego bardzo ważnym elementem w żywieniu tych anolisów jest zapewnienie im całorocznej bazy pokarmowej, którą stanowią właśnie ślimaki. Ślimaki powinno się dawać anolisom w każdym wieku, już od małego bardzo chętnie polują i rozgryzają muszle a jako dorosłe szaleją za tymi mięczakami i mając do wyboru zjedzenie owada i ślimaka, wybiorą to drugie. Najlepszym rozwiązaniem jest własna hodowla ślimaków z rodzaju Achatina. Innym, moim zdaniem gorszym rozwiązaniem jest zbieranie ślimaków z rodzaju Cepaea na przykład na ogródku czy w parku a zimą karmienie anolisów ślimakami z puszki, które dostępne są w sklepach zoologicznych. Podając anolisom ślimaki należy pamiętać o dobraniu wielkości ślimaka do wielkości naszego zwierzaka, jeżeli ten warunek jest spełniony anolisy nie mają żadnych problemów z rozgryzieniem muszli i dostaniem się do ślimaka. Skorupki są zazwyczaj wypluwane.

Oczywiście anolisy karmimy też owadami, szarańczą i świerszczami. Dietę młodych osobników, raz w miesiącu można urozmaicić podając im larwy moli woskowych, dietę dorosłych, podając im raz na 1,5 miesiąca oseska mysiego.

Zarówno młode i dorosłe osobniki powinno się karmić dwa razy w tygodniu, w okresie letnim częstotliwość można zwiększyć do trzech razy, ale należy kontrolować ilość podawanego im pokarmu, ponieważ są to leniwe zwierzaki o małej aktywności i łatwo je zatłuścić. Najlepszy system karmienia to system na przemienny: raz ślimaki, raz owady karmowe. Całą dietę należy uzupełniać w preparaty witaminowe stosując je zgodnie z zaleceniami producenta.

 

Rozmnażanie

Dobrana para, po okresie zimowym, przystępuje do kopulacji, często poprzedzonej godami. Samica składa zazwyczaj dwa jaja zakopując je w podłożu na głębokość około 6 cm z dwu lub trzy tygodniowymi przerwami, w okresie od marca do października. Jaja ważą od 3 do 4g i mierzą około 2,5 cm długości. Złożone jaja należy przenieść do osobnego pojemnika i umieścić w torfie lub mieszance torfu i wermikulitu. W ten sposób można je inkubować bezpośrednio w terrarium, jeżeli na jego dnie temperatura nie przekracza 25°C. Inkubację jaj najlepiej przeprowadzić w temperaturze od 24-26°C i wilgotności 70%. Okres inkubacji trwa średnio 35 dni, zdarza się że młode klują się już po 24 dniach lub 45 dniach.

W naszym ogrodzie zoologicznym od jednej pary uzyskaliśmy 12 młodych na przełomie od 16.03.2011 do 12.09.2011. Uzyskując 8 samców i 4 samice, które w większości zasiliły hodowle innych Ogrodów Zoologicznych w Europie.

Wyklute młode nie przekraczają 7 cm długości ciała wraz z ogonem. Najlepiej młode trzymać w osobnych faunaboxach aby kontrolować ilość przyjmowanego pokarmu. Za podłoże najlepiej wykorzystać ligninę, za wystrój gałązkę i miskę z wodą. Nad faunaboxem należy umieścić świetlówkę emitującą UVB. Pojemnik należy dwa razy dziennie spryskiwać aby młode miały możliwość spijania wody ze ścianek pojemnika. Młode należy karmić dwa lub trzy razy w tygodniu, na zmianę świerszczami i ślimakami odpowiedniej wielkości. Raz w miesiącu młodym można podać kilka sztuk larw moli woskowych. Samice po osiągnięciu wieku około dwóch miesięcy można trzymać grupowo, samce ze względu na terytorializm osobno.

 

Uwagi

Anolisy brodate są jaszczurkami ciekawskimi i często żądne są kontaktu z opiekunem. Są bardzo spokojnym, dostojnym i opanowanym gatunkiem. Nie zrywają się do ucieczki kiedy widzą człowieka i bardzo chętnie wchodzą na rękę opiekuna. W moim doświadczeniu hodowli tych jaszczurek nigdy nie zdarzyły się problemy z pobieraniem pokarmu.

 
Opracowanie i źródła informacji
Magda Fabiszewska-Jerzmańska

Artykuł powstał na podstawie własnych doświadczeń hodowli w ZOO Wrocław

Liczba wyświetleń: 8596