Anolis carolinensis – anolis zielony

Jest najpopularniejszym w hodowli terraryjnej przedstawicielem rodzaju Anolis. W naturze tylko 2% młodych osobników dożywa pierwszego roku życia. Przyczyna tego tkwi w tym, że młode anolisy, a także dorosłe osobniki są smakowitym kąskiem dla wielu drapieżników także tych z ludzkiego otoczenia (koty). Przedstawiciele tego rodzaju osiągają od 10 do 60 cm (największy to anolis kubański – Anolis equestris – patrz opis w serwisie), zamieszkują różnorodne biotopy od stepów i sawann poprzez lasy mieszane po tropikalne lasy deszczowe. Występują w Nowym Świecie od południa Ameryki Północnej po Boliwię, Paragwaj i karaibskie wyspy.

Systematyka

Anolis zielony (Anolis carolinensis Voigt, 1832)

Nazewnictwo

Nazwa polska: Anolis zielony, Anolis karoliński, Legwan czerwonogardzielowy (czerwonogardły).

Nazwa angielska: Green Anole

Nazwa niemiecka: Rotkelhlanolis

Nazwa czeska: Anolis Rudokrky

Nazwa słowacka: Anolis Rudokrky

Długość życia

Zazwyczaj dożywają 3-4 lat, w rzadkich sytuacjach zdarza się przeżycie nawet 6 lat.

Wygląd

Ciało szczupłe, delikatnie bocznie spłaszczone, ogon stanowi prawie 2/3 długości ciała. Głowa wydłużona. Całe ciało pokrywają drobne łuski. Zasadnicze ubarwienie jasnozielone, brzuch biały, na grzbiecie czasami widać jasne, pionowe pręgi. Kończyny pięciopalczaste zaopatrzone w drobne pazurki posiadają na środkowych palcach przylgi podobne do tych występujących u gekonów, dzięki nim anolisy bez problemu poruszają się po gładkich i pionowych powierzchniach.

Osiąga do 14-22 cm długości.

Synonimy

Anolis carolinensis (VOIGT 1832)
Lacerta principalis LINNAEUS 1758 (fide DUMÉRIL & BIBRON 1837: 121)
Anolis bullaris — DAUDIN 1802: 69 (part.)
Anolis Carolinensis — DUMÉRIL & BIBRON 1837: 120
Dactyloa (Ctenocercus) carolinensis — FITZINGER 1843: 68
Anolis principalis — GRAY 1845: 202
Anolis carolinensis — BOULENGER 1885: 43
Anolis principalis — LOENNBERG 1894
Anolis carolinensis — LINER 1994
Anolis carolinensis — MCKEOWN 1996
Anolis carolinensis — NICHOLSON et al. 2005
Anolis carolinensis seminolus VANCE 1991
Anolis carolinensis seminolus — COLLINS & TAGGART 2009

źródło reptile-database.org

Podgatunki

Anolis carolinensis carolinensis (VOIGT, 1832)
Anolis carolinensis seminolus (VANCE, 1991)

Występowanie

Południowo – wschodnie tereny USA (od wschodniego Teksasu po południową Wirginię), Meksyk, Ameryka Środkowa i Bahamy, Kuba (być może wprowadzony przez człowieka). Introdukowany do Belize, na Hawaje oraz na wyspy: Chichi – jima i Haha – jima (Ogasawara – hist. Bonin ; Japonia).

Cechy szczególne

Nazywane są „kameleonami” Nowego Świata dzięki zdolnościom zmiany ubarwienia ciała w zależności od temperatury otoczenia i nastroju. W niskich temperaturach (10°C) są szaro-brązowe, w temperaturze 20-25°C jasnozielone, a przy temperaturze przekraczającej 30°C przybierają ciemnozielono-brązową barwę. Zmiana ubarwienia następuje w ciągu niecałych 3 minut.

Aktywność

Anolisy są aktywne za dnia, wtedy to intensywnie poszukują pokarmu i wygrzewają się w promieniach słońca. Nocą śpią w zakamarkach terrarium wtedy też przybierają ciemna barwę upodabniającą do otoczenia.

Synonimy

Zasiedla wilgotne lasy, parki i ogrody. Bytuje na drzewach, krzewach, murach; dzięki przylgom na łapkach bez problemu porusza się po pionowych ścianach. Często zagląda do ludzkich domostw.

Terrarium

Typu półwilgotnego wyższe o dobrej wentylacji. Dno tworzymy z mieszaniny torfu z piaskiem, ziemię ogrodowa wystarczy warstwa 5 cm. Bo jaszczurki te nie maja zwyczaju rozgrzebywania podłoża. Ściany ozdabiamy korą lub kawałkami kory może być także zaprawa cementowo-gliniana bo często anolisy będą się wspinać po ściankach terrarium. W pomieszczeniu hodowlanym umieszczamy różnej grubości gałęzie i konary, po których wspinać się będą jaszczurki. Kępki mchu torfowca będą ułatwiać utrzymanie odpowiedniej wilgotności. Terrarium ozdobić możemy roślinami, bo anolisy nie stanowią zagrożenia dla nich czy to z powodu apetytu czy też ich masy i drobnych pazurków. By zazielenić terrarium np. epifitów, trzykrotki, zielistki, drobnolistnych fikusów czy filodendronów, scindapsusa itp.

Wielkość terrarium

Minimum dla dorosłej pary to 50x50x70 cm (dł. x szer. x wys.). Jeżeli chcemy trzymać kilka osobników (stadko samiec i 2-3 samice) musi być odpowiednio większe. Jeżeli chcemy trzymać w jednym terrarium więcej samców należy pamiętać, że jeden samiec obejmuje rewir o kubaturze około 1 m³.

Oświetlenie

Ze względu na dzienny tryb życia terrarium możemy intensywnie oświetlać średnio 14-16 godzin na dobę. Używamy do tego zwykłej żarówki o mocy tak dobranej, by utrzymać przy okazji odpowiednią temperaturę. Jeśli w terrarium umieściliśmy żywe rośliny to doświetlamy terrarium jarzeniówkami stosownymi do hodowli roślin dostępnymi w sklepach zoologicznych. Niektórzy hodowcy zalecają doświetlanie anolisów naturalnymi promieniami słonecznymi w terrariach na świeżym powietrzu, lecz nie jest to konieczne bo jaszczurki te czerpią witaminę D3 z odpowiednio wzbogaconego pokarmu zwierzęcego.

UVB
Wielu posiadaczy tych anolisów i innych jaszczurek dziennych staje przed dylematem czy umieścić w terrarium lampy emitujące UVB (bo właściwie tylko to spektrum jest potrzebne anolisom). Zdania są podzielone. Jako zwierzęta aktywne za dnia w naturze korzystają z promieniowania UV w terrarium też można zastosować stosowne źródła takiego promieniowania. Zazwyczaj umieszcza się lampy np. ReptiGlo o mocy (tu stosowana jest odpowiednia numeracja) odpowiadającej wielkości terrarium i odległości lampy od anolisa (tzn. miejsca, na którym anolis przebywa, by korzystać z tego promieniowania). Instalując lampę UVB trzeba sprawdzić na jaką odległość i z jaka mocą emituje „skuteczne” spektrum promieniowania UVB. Kolejnym problemem jest krótka wydajność takich lamp, bo najczęściej trzeba je wymieniać po pół roku (przy kilkunastogodzinnej codziennej pracy), bo już nie emitują odpowiedniego (i tak ograniczonego w porównaniu z naturalnym ultrafioletem) spektrum UV. Wielu hodowców stosuje tylko prawidłowo zbilansowaną dietę z dodatkami witaminowo – mineralnymi (patrz karmienie), a posiada zwierzęta w doskonałej kondycji i uzyskuje regularne rozmnożenia nie korzystając w ogóle żadnych źródeł UVB. Z pewnością lampy UVB nie zaszkodzą (choć też nie są niezbędne) ale trzeba używać ich tak, by pracowały wydajnie, a nie były tylko uzupełnienie wyposażenia terrarium.

Temperatura

Od 23 do 26°C, a pod promiennikiem ciepła temperatura może dochodzić nawet do 28-30°C, nocą spadek do około 20°C.

Wilgotność

Powinniśmy ją utrzymywać na poziomie około 60%. Tylko nocą może nie znacznie rosnąć do poziomu 70% i wtedy to delikatnie zraszamy terrarium letnią odstaną wodą.

Żywienie

Wszelkie drobne bezkręgowce, owady. W hodowli żywi się głównie świerszczami, larwami mącznika, muchami, konikami polnymi, pająkami oraz ćmami. „Plankton łąkowy” jest bardzo wskazanym i bogatym w naturalne składniki odżywcze i mineralno – witaminowe urozmaiceniem. Uważać jednak należy by nie pozyskiwać go z miejsc zanieczyszczonych spalinami czy chemikaliami (pestycydy), gdyż te kumulują się w organizmach bezkręgowców, a potem zjedzone przedostają się do organizmów jaszczurek i wywołują różne schorzenia. Owady karmowe należy każdorazowo przed podaniem posypać wapniem, zaś raz w tygodniu lub rzadziej można posypać preparatami witaminowymi dla gadów.

Dymorfizm płciowy

Samice są mniejsze i mają smuklejszą głowę niż samce. Samce mają wałowate zgrubienie wzdłuż karku (jest to przestrzeń – „ciało jamiste”, wypełniająca się krwią podczas podniecenia – godów, walki), posiadają czerwono-fioletowo zabarwiony i biało nakrapiany fałd podgardzielowy, który jest prezentowany podczas zalotów lub walki z innym samcem. Nasada ich ogona jest szersza niż u samic, bo tu mieści się parzysty narząd kopulacyjny – półprącie.

Rozmnażanie

Raczej bezproblemowe. W naturze sezon godowy trwa od końca marca do początków października, w terrarium rozmnażają się przez cały rok. Samce tokują prezentując napięty fałd podgardzielowy i machając w pionie głową. Co jakiś czas samiec doskakuje do samicy próbując doprowadzić do zbliżenia. Kopulacja trwa kilka minut po tym czasie samiec jeszcze kilka dni podejmuje toki i kopulacje z samicą. Po około 2-3 tygodniach samica składa jaja (zazwyczaj dwa) do płytkich jamek w podłożu lub pośród korzeni roślin w terrarium. W odstępach 2-3 tygodni samica składa kolejnej dwa jaja tak że w ciągu jednego sezony lęgowego w zależności od samicy możemy uzyskać do 30 jajek. Pamiętać należy że tak częste i liczne składanie jajek osłabia samicę i pozbawia ją substancji mineralnych tak, że należy intensywnie uzupełnić je w pokarmie by samica nie podupadła na zdrowiu i nie zdechła. Jaja możemy pozostawić w terrarium jednak bezpieczniej dla nich będzie umieścić je w inkubatorze. Pamiętać należy by nie obracać jajek tylko delikatnie umieścić w podłożu inkubacyjnym w takiej pozycji jakiej je znaleziono. By mieć pewność, że jaja są prawidłowo położone, przed wyciągnięciem ich z terrarium można je zaznaczyć ołówkiem gdzie jest „góra” jaja. Jako podłoża inkubacyjnego używamy wermikulitu, piasku, torfu lub mchu torfowca (oczywiście wcześniej musi być ono zdezynfekowane np. poprzez sparzenie go). Jaja anolisów inkubujemy przy temperaturze około 22-25°C. Wilgotność utrzymujemy na poziomie 80%. Po około 50-60 dniach wylegają się małe anoliski o długości 5 cm. Przenosimy je do małych terrariów o warunkach takich samych jak dla dorosłych. Szybko zaczynają jeść drobne owady wzbogacone dodatkami witaminowo mineralnymi. Z początku płochliwe z czasem oswajają się do obecności człowieka i zmienności otoczenia terrarium. Młode samce już w wieku 2 miesięcy obierają sobie rewiry i bronią ich przed innymi konkurentami. Dojrzewają płciowo w wieku 9 miesięcy i w tym też czasie przystępują do pierwszych godów.

Zimowanie

By przygotować anolisy do godów i zapewnić lepszą kondycje osobników dorosłych i ich potencjalnego potomstwa należy przez około 2 miesiące (grudzień – styczeń) przetrzymać je w temperaturze obniżonej do około 12-15°C. W tym okresie obniżamy też wilgotność i skracamy czas oświetlenia w terrarium.6

Łączenie

Można łączyć z innymi małymi gatunkami anolisów (Anolis sagrei, Anolis roquet), a także z felsumami.

Uwagi

Nie należy trzymać dwóch samców w zbyt małym terrarium, gdyż te jaszczurki mają silnie rozbudzony instynkt terytorialny i będą toczyć ostre walki, z której tylko jeden osobnik wyjdzie bez szwanku. Osobnik pokonany przybiera ciemne barwy i ucieka (jeśli ma gdzie) lub ukrywa się w zakamarkach terrarium. Zwycięzca przybiera żywo zielone kolory i dumnie prezentuje się w najbardziej „widokowym” miejscu terrarium. Jeżeli jednak terrarium jest odpowiednio duże samce będą ostrzegać się prezentując napięty fałd podgardzielowy, gdy jeden z nich zbytnio zbliży się do terytorium drugiego.

Opracowanie i źródła informacji

Opracował Witold „Wiciu” Borkowski na podstawie własnych doświadczeń i poniższej literatury:
Zwierzęta w terrarium., C. Przybyszewski;
Chovame terrariowe zvierata., F. Szalay, H. Szalayova;
Leguani a agamy., M. Kocian;
Reptili w terrariumie., S. Kudrjawcew, S. Mamajed;
Gady., H. Dobrowolska;
Mały słownik zoologiczny gady – płazy., W. Juszczyk;
Lizards in the Terrarium., Harold;
The Care of Reptiles and Amphibians in Captivity., Mattison, Christopher

Liczba wyświetleń: 42516