Bombina bombina – kumak nizinny
Wygląd
Kumak nizinny to przedstawiciel rodziny kumakowatych (Bombinatoridae). Długość ciała osiągana przez osobniki tego gatunku to 30-55 mm dla samców, a 35-57 mm dla samic. Skóra tych płazów jest pokryta drobnymi brodawkami, podobnie jak u przedstawicieli rodzaju Bufo . U samca, podczas pory godowej na dwóch pierwszych palcach przednich kończyn i po wewnętrznej stronie przedramienia, pojawiają się modzele godowe. Po zakończeniu okresu godowego dymorfizm płciowy praktycznie nie występuje. Ubarwienie grzbietu kumaka jest ciemne – brunatne, niekiedy oliwkowe, ciemnozielone. Brzuch jest granatowy, niekiedy nawet czarny, upstrzony pomarańczowymi, nieregularnymi plamami.
Aktywność
Zwierzę jest aktywne zarówno w dzień, jak i w nocy.
Biotop
Kumaki spotykane są w różnorodnych środowiskach, od małych, zanieczyszczonych stawów, po średniej wielkości jeziora, gdzie trzymają się jednak strefy przybrzeżnej.
W okresie całej aktywności życiowej kumak nizinny jest silnie związany ze środowiskiem wodnym. Często widać kumaki, które „bezwładnie” unoszą się na powierzchni wody obserwując otoczenie. Populacje kumaka są rozproszone, nie tworzą zwartego zasiedlenia. Dorosłe osobniki w ciągu każdego roku swojego życia odbywają wędrówki. Pierwszą z nich jest przejście z miejsca zimowania do najbliższego zbiornika wodnego. W takich warunkach oczekują na porę obfitych opadów. Po deszczach przenoszą się poszukując odpowiedniejszego miejsca na odbycie godów. Po złożeniu jaj, dorosłe osobniki udają się do małych zbiorników, które obfitują w pokarm. Jeżeli w lecie nastąpi pora obfitych deszczy, żaby mogą powtórzyć gody, jeśli to zjawisko występuje, to obserwuje się je na przełomie lipca i sierpnia. Pod koniec lata kumaki przenoszą się na ląd, w miejsca wilgotne, często bagna lub inne błotniste miejsca, gdzie jest duża dostępność pokarmu i intensywnie żerują. Zwykle pod koniec września kumaki rozpoczynają ostatnią wędrówkę w poszukiwaniu miejsc odpowiednich do zimowania.
Występowanie
Austria, Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Niemcy, Grecja, Węgy, Kazahstan, Litwa, Łotwa, Mołdawia, Polska, Rumunia, Rosja, Serbia, Słowacja, Słowienia, Turcja, Ukraina. Mapa zasiegu występowania.
Żywienie
Na pożywienie tego płaza składają się drobne bezkręgowce, takie jak świerszcze, muchy, pająki i inny „zooplankton” wodny.
Dymorfizm płciowy
Poza okresem godowym dymorfizm płciowy praktycznie nie występuje.
Rozmnażanie
Kumak nizinny rozpoczyna gody dość wcześnie, zwykle w pierwszej połowie kwietnia, gdy temperatura wody podniesie się do około 10°C. Podczas wabienia samicy kumak wydaje dźwięki „kum, kum” , czemu zawdzięcza swoją nazwę. W czasie spotkania z samicą, obejmuje ją przednimi kończynami w okolicach pachwin (ampleksus pachwinowy). Pseudokopulacja (następuje zapłodnienie zewnętrzne) trwa aż do chwili złożenia jaj przez samicę.
Jaja w ilości od 4 do 80 sztuk przyklejane są do pędów roślin wodnych. Składanie jaj odbywa się najczęściej w porze nocnej. Kijanka wylęga się ze skrzeku po ok. 5-10 dniach. Porusza się za pomocą ogona wyposażonego, podobnie jak u ryb, w płetwę ogonową. Początkowo kijanka oddycha skrzelami zewnętrznymi, które szybko przekształcają się w skrzela wewnętrzne. W miarę rozwoju kijanki wyrastają jej przednie i tylnie kończyny. Całkowite przeobrażenie się w żaby następuje zwykle od lipca do października (zależy od warunków, a w szczególności od dostępności pokarmu i temperatury wody).
Uwagi
Kumak nizinny nie tworzy podgatunków. Jest to gatunek objęty ścisłą ochroną.
Opracowanie i źródła informacji
Alexander Karpuk
Liczba wyświetleń: 5404