Brachypelma spp.

Samica – Tliltocatl albopilosum – ptasznik kędzierzawy

Niedojrzały samiec – Brachypelma albiceps

Uwaga! Artykuł w trakcie opracowywania, może zawierać błędy.

Ze względu na łagodne usposobienie, łatwą hodowlę, stosunkowo duże rozmiary, a także często bardzo ciekawe ubarwienie rodzaj Brachypelma jest jednym z najbardziej pożądanych rodzajów wśród osób stawiających swoje pierwsze kroki w świecie hodowli ptaszników. Minusem są jednak jego skłonności do długotrwałych głodówek i powolny wzrost.

Wygląd

Są to masywne, naziemne ptaszniki, osiągające od 5-8 cm długości samego ciała.

Gatunki w rodzaju Brachypelma

Brachypelma albiceps (Pocock, 1903)
Brachypelma albopilosum (Valerio, 1980)
Brachypelma andrewi (Schmidt, 1992)
Brachypelma auratum Schmidt, 1992
Brachypelma aureoceps (Chamberlin, 1917)
Brachypelma baumgarteni (Smith, 1993)
Brachypelma boehmei (Schmidt & Klaas, 1993)
Brachypelma emilia (White, 1856)
Brachypelma epicureanum (Chamberlin, 1925). Występuje w Meksyku, a jego biotopem są wilgotne lasy tropikalne. Odnóża są czarne z niebieskawym metalicznym połyskiem. Odwłok czarny ze sporadycznymi rudawymi włoskami. Karapaks czarny.
Brachypelma fossorium (Valerio, 1980)
Brachypelma hamorii (Tesmoingt, Cleton & Verdez, 1997)
Brachypelma kahlenbergi (Rudloff, 2008)
Brachypelma klaasi (Schmidt & Krause, 1994). Występuje w Meksyku. Jest to bardzo charakterystyczny ptasznik z czarnym lub ciemnobrązowym odwłokiem (pokrytym w nieznacznym stopniu rudymi włoskami) i karapaksem. Pierwsze segmenty odnóży są ciemnobrązowe lub czarne. Dalsze – ciemnopomarańczowe.
Brachypelma sabulosum (F. O. P.-Cambridge, 1897)
Brachypelma schroederi (Rudloff, 2003)
Brachypelma smithi (F. O. P.-Cambridge, 1897)
Brachypelma vagans (Ausserer, 1875)
Brachypelma verdezi (Schmidt, 2003). Zamieszkuje wilgotne tereny Ameryki Środkowej. Jest to duży, brązowo ubarwiony ptasznik z rudymi włoskami na odwłoku oraz charakterystyczną ciemną łatką w okolicy oczu. Karapaks jest brązowy, a pierwsze człony odnóży czarne. Dalsze człony posiadają charakterystyczne, brązowe, podłużne linie.

Historia rodzaju Brachypelma

Przed powstaniem rodzaju Brachypelma

Przed powstaniem rodzaju Brachypelma opisano dwa gatunki Mygale emilia w 1856 roku (później Brachypelma emilia, gatunek typowy dla tego rodzaju) oraz Eurypelma vagans (później Brachypelma vagans).

Powstanie rodzaju Brachypelma i pierwsze gatunki

Rodzaj Brachypelma został opisany w 1891 roku przez francuskiego arachnologa Eugene Simona.Typowym, a zarazem jedynym w czasie powstania rodzaju gatunkiem była Brachypelma emilia przeniesiona z rodzaju Mygale. 12 lat później w 1903 roku do rodzaju Brachypelma dołączyły kolejne 3 gatunki: Brachypelma smithi i Brachypelma vagans przeniesione z rodzaju Eurypelma, a także nowo opisany gatunek Brachypelma albiceps.

Kolejne gatunki w rodzaju

W kolejnych latach do rodzaju Brachypelma dołączyły kolejne gatunki. W 1980 roku Valerio opisał dwa nowe gatunki w rodzaju: Brachypelma albopilosa (później Brachypelma albopilosum) i Brachypelma fossoria (później Brachypelma fossorium) W 1987 roku została opisana Eurypelma sabulosum przez F. O. Pickard-Cambridge, która dwa lata później została przeniesiona do rodzaju Brachypelma i opisana jako Brachypelma sabulosum. W 1992 roku Schmidt opisał dwa kolejne gatunki w dwóch odrębnych publikacjach: Brachypelma andrewi i Brachypelma auratum. Rok później w 1993 roku dwa kolejne gatunki z rodzaju Eurypelma zostały przeniesione do rodzaju Brachypelma: Brachypelma aureoceps i Brachypelma epicureanum. Dodatkowo w tym samym roku zostały opisane dwa nowe gatunki: Brachypelma baumgarteni (Schmidt, 1993) oraz Brachypelma boehmei (Schmidt i Klaas,1993). W 1995 roku Schmidt połączył rodzaj Brachypelmides z rodzajem Brachypelma, przez co do rodzaju Brachypelma dołączyła Brachypelma klaasi. W kolejnych latach opisano jeszcze kilka nowych gatunków: Brachypelma hamorii (Tesmoingt, Cleton i Verdez, 1997), Brachypelma schroederi (Rudloff, 2003), Brachypelma verdezi (Schmidt, 2003) oraz Brachypelma kahlenbergi (Rudloff, 2008).

Gatunki uznawane za synonimy.

Brachypelma annitha Tesmoingt, Cleton & Verdez, 1997 = Brachypelma smithi (F. O. Pickard-Cambridge, 1897) (Mendoza & Francke, 2017).
Brachypelma ruhnaui (Schmidt, 1997) = Brachypelma albiceps Pocock, 1903 (Locht i wsp., 2005).

Gatunki przeniesione do innego rodzaju

Brachypelma angustum Valerio, 1980 = Sericopelma angustum (Valerio, 1980), (Gabriel & Longhorn, 2015)
Brachypelma embrithes (Chamberlin & Ivie, 1936) — Sericopelma embrithes (Chamberlin & Ivie, 1936), (Gabriel & Longhorn, 2015)

Historyczne zmiany w rodzaju Brachypelma, które się nie przyjęły

W historii tego rodzaju istniał kilka zmian, które nie przetrwały próby czasu. Pierwszą taką zmianą było uznanie tego rodzaju jako młodszy synonim Eurypelma przez Raven w 1985 roku. Z tą zmianą nie zgadzali się wszyscy naukowcy i w 1992 roku Schmidt napisał całą publikację pod tytułem „Brachypelma Simon 1890, czy Euathlus Ausserer 1875?” opisując szczegółowo dlaczego część gatunków powinna pozostać w rodzaju Brachypelma tym samym przywracając ten rodzaj.

Kolejną zmianą było powstanie rodzaju siostrzanego do Brachypelma, czyli Brachypelmides (Schmidt i Krause, 1994), który zawierał dwa gatunki Brachypelmides klaasi (później Brachypelma klaasi) i Brachypelmides ruhnaui (uznana później za młodszy synonim Brachypelma albiceps). W późniejszym czasie cały rodzaj Brachypelmides został uznany za młodszy synonim Brachypelma (Schmidt, 1997), a późniejsza Brachypelma ruhnaui została uznana za synonim Brachypelma albiceps (Locht i wsp., 2005).

Podrodziny, do których zaliczana była Brachypelma

Początkowo rodzaj Brachypelma był zaliczany do podrodziny Avicularinae (Simon, 1889), (Simon, 1891), podobnie jak większość ptaszników w tamtym czasie. Później rodzaj ten trafił do nieistniejącej już podrodziny Grammostolinae (Petrunkevitch, 1939), a dopiero później została wliczona do podrodziny Theraphosinae.

Sericopelma (Brachypelma) angustum, a Brachypelma sp. „angustum”

Patrz: Brachypelma sp. „angustum” – Systematyka

Brachypelma smithi, Brachypelma hamorii i Brachypelma annitha i problemy z ich rozpoznaniem

Rodzaj Brachypelma obecnie

W 2018 roku powstała praca Turnera i wsp., który zasugerował, że rodzaj Brachypelma może nie być grupą monofiletyczną, a difiletyczną. Rodzaj miałby zawierać dwie niespokrewnione ze sobą grupy tzw. gatunki czerwononogie (ang. redleg tarantula) i gatunki z czerwonym odwłokiem (ang. Red Rump), zwrócono jednak uwagę na to, że podział ten wymagałby dalszych badań [1]. W 2019 roku pojawiła się kolejna publikacja zapowiadająca zmiany w rodzaju Brachypelma i przeniesienie kilku gatunków do nowego rodzaju (patrz: Kolejne zmiany w rodzaju Brachypelma) [2] Wychodzi na to, że w najbliższym czasie zapowiadają się zmiany w rodzaju Brachypelma.

Występowanie

Rodzaj Brachypelma skupia naziemne ptaszniki występujące w Ameryce Południowej i Środkowej. Zwierzęta te zamieszkują zarówno wilgotne lasy tropikalne, jak i rejony półpustynne (okolice Meksyku).

Jadowitość

Jad wszystkich przedstawicieli rodzaju Brachypelma jest bardzo słaby i nie stanowi zagrożenia dla człowieka, który nie jest alergikiem. Ewolucja sprawiła, że toksyna wystarczy tym pająkom do polowania na niewielkie bezkręgowce i kręgowce, dla których ukąszenie kończy się paraliżem lub śmiercią, jednak jest zbyt słaba, by zrobić krzywdę większemu napastnikowi.

Długość życia

Brachypelma spp. są dość długowieczne i nierzadko notuje się samice żyjące 19-20 lat. Samiec pada najczęściej w przeciągu roku od ostatniej wylinki, co najczęściej ma miejsce po około 3 latach od wyklucia.

Aktywność

Charakteryzuje je aktywność nocna i to w nocy najczęściej opuszczają wykopane przez siebie w podłożu norki w poszukiwaniu pożywienia.

Zachowanie

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Zachowanie ptaszników.

Chętnie wprowadzają się też do nor wykopanych przez gryzonie.

Główną bronią Brachypelma są włoski parzące na odwłoku, które masywnie wyczesywane w powietrze podrażniają błony śluzowe i skórę drapieżnika (czasami tym drapieżnikiem jest człowiek – przy nieostrożnych manipulacjach w terrarium i niepokojeniu pająka). Włoski są trudne do usunięcia i wywołują odczyn zapalny. Ukąszenie jest dla człowieka niegroźne, jednak potrafi być dość bolesne, gdyż jad ma odczyn kwaśny, a zęby ptaszników są dość długie.

Rozmnażanie

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Rozmnażanie ptaszników.

Nie stanowi najmniejszego problemu, gdy samiec i samica są dobrze nakarmione. Do kopulacji należy dopuszczać samca po ostatniej wylince i 3-4 letnią samicę, gdyż starsze samice chętniej kopulują. Rosną też szanse, że kokon się uda. Kopulacja jest zwykle bezproblemowa i samica rzadko przejawia agresję do partnera. Dobrą metodą na sprawdzenie gotowości godowej osobników jest przegrodzenie terrarium metalową siatką z drobnymi otworkami, która będzie rozdzielała oba osobniki, a którą należy usunąć przy zaobserwowaniu pajęczej komunikacji. Po akcie płciowym, samiec szybko wycofuje się z terytorium partnerki. Samica zwykle sporządza kokon po 60-90 dniach po kopulacji i przez ten czas troskliwie się nim opiekuje, trzymając go w szczękoczułkach. Nie należy jej wtedy zbytnio stresować. W razie spostrzeżenia, że pająk przestał się opiekować swoim nie wyklutym potomstwem, należy przenieść kokon do inkubatora, bo w przeciwnym razie może zostać zniszczony przez matkę. Kolejną zaletą przełożenia kokonu do inkubatora jest to, że po wykluciu, nie będziemy musieli wyłapywać młodych w terrarium samicy i niepokoić jej. Samica otwiera kokon po 50-65 dniach, w tym czasie w są w nim nimfy, które w ciągu 7-10 dni przechodzą pierwszą wylinkę, stając się nimfami II, które potrzebują około miesiąca czasu na kolejną wylinkę, która uczyni je już normalnymi, małymi pająkami, które należy wtedy trzymać w oddzielnych pojemniczkach (np. po kliszy) i karmić muszkami owocowymi, lub drobnymi kawałkami mączników.

W zależności od wieku samicy, w kokonie jest od 200-1000 jaj. Jedynym problemem przy rozmnażaniu Brachypelma może być mała dostępność osobników w wypadku rzadkich gatunków

Dymorfizm płciowy

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Dymorfizm płciowy u ptaszników.

Nie jest zauważalny gołym okiem wśród młodych osobników, z wyjątkiem określenia płci na podstawie wylinki. Dorosła samica jest o wiele bardziej masywna od samca. Osobniki płci męskiej mają dłuższe odnóża oraz haczyki na przedniej parze odnóży krocznych i bulbusy na nogogłaszczkach. Nie różnią się zwykle ubarwieniem od samic.

Terrarium

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Terrarium dla ptaszników.

Terrarium dla ptaszników z tego rodzaju powinno być typu naziemnego. Optymalnymi wymiarami dla większości gatunków jest 30x20x20 cm (dł./szer./wys.), oprócz powyższego często sugerowanymi wymiarami terrariów są 20x20x20 cm jako minimum lub dla gatunków mniejszych, albo 30x30x30 cm dla gatunków większych osiągających około 7 cm długości ciała lub gdy chcemy i mamy możliwość zapewnienia ptasznikowi trochę większego lokum.

Temperatura

Miejsca w których żyją są dość ciepłe (od 22-29°C).

Wilgotność

Wilgotność jest zróżnicowana i zależy od środowiska w którym dany gatunek występuje. W przypadku ptaszników zamieszkujących obszary półpustynne, wilgotność ta nie będzie wyższa, niż 50-60%. W wypadku zwierząt żyjących w dżungli, wynosi ona często powyżej 80%.

Żywienie

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Żywienie ptaszników.

Zwierzęta z tego rodzaju w naturze odżywiają się bezkręgowcami (zaczynając od larw owadów, karaczanów, szarańczy i świerszczy, a kończąc na przedstawicielach własnego gatunku). W skład ich diety wchodzą też kręgowce, tj. myszy, jaszczurki, a nawet młode węże.

Ochrona

Obecnie cały rodzaj Brachypelma znajduje się na liście CITES. Dotyczy to także gatunków, które kiedyś były klasyfikowane jako rodzaj Brachypelma, czyli Sericopelma angustum i Sericopelma embrithes. Podczas zakupu tego gatunku należy oczekiwać od sprzedającego, że do danego osobnika dołączy odpowiedni dokument świadczący o legalności pochodzenia tego osobnika. Podobnie podczas rozmnażania tego gatunku należy udać się do powiatowego weterynarza w celu wyrobienia odpowiednich dokumentów dla nowo narodzonych osobników. Taki dokument jest potrzebny podczas ewentualnej kontroli, czy posiadany osobnik został pozyskany legalnie, a także podczas przewozu ptasznika poza granice UE.

Pierwszym gatunkiem jaki trafił na listę CITES była Brachypelma smithi we wrześniu 1985 roku (wraz z nią nierozpoznawalna w tamtych czasach Brachypelma hamorii), a w 1994 roku dołączono cały rodzaj Brachypelma.

Potrzeba kontrolowania dziko występujących populacji wiązała się z popytem na te gatunki ptaszników, które ze względu na łagodny charakter i ciekawe ubarwienie były chętnie kupowane przez prywatnych hodowców. Dla przykładu pewna firma stacjonująca w Meksyku eksportowała do USA w przeciągu 10 lat ok. 200 tys. osobników Brachypelma smithi i Brachypelma hamorii. Ta sama firma przyznała się do całkowitego wyeksploatowania 4 z 5 populacji w obrębie stanów Colima i Guerrero w Meksyku, które liczyły po ok. 30 – 40 tys. osobników [3].

Opracował Atrax
Literatura:
Andrzej Budziszewski: „Ptaszniki sekrety hodowli”
N. I. Platnick, The World Spider Catalog, Version 5.5

Aktualizacja: Krzysztof Lis (Vulpes90)

Literatura:

1. Turner, S. P., Longhorn, S. J., Hamilton, C. A., Gabriel, R., Pérez-Miles, F. & Vogler, A. P. (2018). Re-evaluating conservation priorities of New World tarantulas (Araneae: Theraphosidae) in a molecular framework indicates nonmonophyly of the genera, Aphonopelma and Brachypelma. Systematics and Biodiversity 16 (1): 89-107. doi:10.1080/14772000.2017.1346719

2. Cooper, E.W.T., West, R., and Mendoza, J. (2019). Identification of CITES-listed Tarantulas: Aphonopelma, Brachypelma and Sericopelma species. Montreal, Canada: Commission for Environmental Cooperation. 80 pp.

3. Mendoza, J. I. & Francke, O. F. (2017). Systematic revision of Brachypelma red-kneed tarantulas (Araneae: Theraphosidae), and the use of DNA barcodes to assist in the identification and conservation of CITES-listed species. Invertebrate Systematics 31(2): 157-179. doi:10.1071/IS16023

Liczba wyświetleń: 24757