[18]
Loading...
Bufotes viridis – ropucha zielona
Nazewnictwo
Nazwa polska: Ropucha zielona
Nazwa angielska: The common toad, European toad
Nazwa niemiecka: Die Erdkröte
Nazwa czeska: Ropucha obecná
Synonimy
- Bufo viridis
- Pseudepidalea viridis
Podgatunki
- Bufo viridis turanensis,
- Bufo viridis kermanensis,
- Bufo viridis viridis
Wygląd
Długość do 9 cm dla samców i do 14 cm dla samic. Ciało masywne, ale smuklejsze niż u ropuchy szarej. Grzbiet jest jasny, szarożółty lub popielaty, pokryty nieregularnymi zielonymi plamami, po bokach znajdują się brodawki o czerwonym zabarwieniu. Czasami zdarzają się osobniki z jasnym pasem wzdłuż grzbietu, które niesłusznie są brane za paskówki. Jednak ten pas nigdy nie ma żółtego zabarwienia i nie przecina plam, oraz nie biegnie wzdłuż całej linii kręgosłupa. Samiec posiada pojedynczy rezonator na dnie jamy gębowej . W czasie godów na 3 pierwszych palcach przednich kończyn występują modzele godowe.
Występowanie
Zasięg występowania ropuchy zielonej jest ogromny i obejmuje obszary położone na trzech kontynentach. Zamieszkuje środkową, południową i wschodnią Europę, Afrykę północną i rozległe obszary Azji od Bliskiego Wschodu aż do podnóża Himalajów, gdzie występuje na wysokości do 4500 m. Tak szerokie rozsiedlenie wiąże się z nadzwyczajnymi zdolnościami adaptacyjnymi do życia w różnych warunkach. W Polsce jest pospolita, zarówno na nizinach jak i w górach do 1000 m. Wszędzie jest jednak mniej liczna niż ropucha szara.
Biotop
Duża odporność na wysokie temperatury i brak wody umożliwia temu gatunkowi zasiedlanie suchych, piaszczystych i skalistych terenów. Ropucha zielona doskonale sobie też radzi na terenach zurbanizowanych. Jako jedyny płaz żyje w centrach dużych miast, a na przedmieściach i terenach wiejskich jest zwykle bardzo liczna. Unika lasów, choć często występuje w ich bezpośrednim sąsiedztwie.
Cechy szczególne
Poza porą godową ropucha zielona prowadzi ściśle lądowy i nocny tryb życia. Występuje na łąkach, polach uprawnych, w sadach i ogrodach. Potrafi przeżyć 50% ubytek wody z organizmu, podczas gdy na przykład żaba trawna ginie już po utracie 15% wody. Z uwagi że jest ciepłolubna w sen zimowy zapada wcześniej niż inne płazy, zwykle na przełomie września i października. Zimuje na lądzie, wykorzystując różne kryjówki ziemne i nory innych zwierząt, gdyż nie potrafi się zakopywać.
Żywienie
Żywi się głównie lądowymi stawonogami. Charakterystycznym składnikiem jej pokarmu są mrówki, które w pewnych okolicznościach mogą stanowić nawet 40% masy pokarmowej.
Rozmnażanie
Pora godowa
Ropucha zielona jest gatunkiem wybitnie ciepłolubnym, o późnej porze godowej. Po pierwszym wiosennym ociepleniu pojawia się w podobnym terminie, jak inne płazy (najwcześniejszy pojaw – 20 marca), jednak nie przystępuje od razu do godów. Dopiero, gdy temperatura wody przekroczy 10°C ropuchy wchodzą do stawów. Pora godowa uzależniona jest nie tylko od temperatury, ale także od opadów deszczu, które stymulują rozród. Każde ochłodzenie i spadek temperatury wody powoduje przerwanie godów. W związku z tym rozród jest rozciągnięty w czasie i obejmuje 3 miesiące – kwiecień maj i czerwiec. Wędrówki godowe odbywają się nocą podczas cieplej i wilgotnej pogody. W wodzie pierwsze pojawiają się samce. Zachowują się one w bardzo charakterystyczny sposób, zupełnie inaczej niż godujące samce ropuchy szarej. Nie pływają po powierzchni wody, tylko przesiadują na płyciznach przy samym brzegu, głowami zwrócone w kierunku lądu i oczekują na przybywające samice. Wydają przy tym głos godowy, dość donośny i przypominający przeciągłe trele kanarka. Gody rozpoczynają się wieczorem i trwają do rana. Na dzień ropuchy opuszczają wodę i ukrywają się na lądzie. Wyjątkowo, podczas szczytowego nasilenia godów i w czasie deszczu można spotkać godujące osobniki również w ciągu dnia. Samce są bardzo natarczywe, często dochodzi do amplexusów zbiorowych. Jeśli w tym samym zbiorniku godują również ropuchy paskówki, dochodzi do amplexusów międzygatunkowych i powstawania hybryd. Jaja są składane w postaci 2 galaretowatych sznurów o długości 4-5 m. zawierających przeciętnie od 7 do 10 tysięcy jaj. Najwcześniejszy termin złożenia jaj to data 7 kwietnia, a najpóźniejszy – 9 lipca. Są to jednak terminy wyjątkowe i rzadko spotykane. Głównym okresem składania jaj jest maj. Ropucha zielona nie jest przywiązana do konkretnego zbiornika godowego i nie ma praktycznie żadnych w tym zakresie wymagań. Wykorzystuje do rozrodu wszelkie dostępne wody, nie wyłączając zupełnie drobnych, okresowych zbiorniczków. Godujące samce spotykano nawet w wodzie deszczowej zebranej w zagłębieniach na nierównym asfaltowym boisku. Gody odbywają też w różnych sztucznych zbiornikach, betonowych basenach fontannowych i przeciwpożarowych. Mogą odbywać rozród w wodach zasolonych i zanieczyszczonych.
Kijanka
Kijanki są czarne, na ogół podobne do kijanek innych naszych ropuch. Posiadają jednak kilka charakterystycznych cech, dzięki którym są łatwe do rozpoznania. Są to największe kijanki wśród larw naszych ropuch, osiągają długość do około 5 cm. Charakterystyczny jest układ plam melanoforowych na płetwie ogonowej. Koncentrują się one w górnej, grzbietowej części płetwy. Najłatwiej jest rozpoznać kijankę ropuchy zielonej spoglądając na nią z góry. Przednia część głowotułowia ma trójkątny kształt i jest wyraźnie zaostrzona. Ta cecha nie występuje u kijanek żadnego innego gatunku. Kijanki, podobnie jak larwy innych płazów odżywiają się różnymi drobnymi organizmami wodnymi, zarówno roślinnymi, jak i zwierzęcymi. Na obszarach nizinnych rozwój trwa przeciętnie 60 dni , a głównym okresem masowej metamorfozy jest lipiec, w górach sierpień i początek września. Długość świeżo przeobrażonych osobników wynosi 1 – 1,5 cm.
Uwagi
Ropucha zielona (jak i wszystkie płazy i gady) jest w Polsce pod ochroną.
Z uwagi na znaczne zdolności adaptacyjne do życia w skrajnie niekorzystnych warunkach gatunek ten nie jest szczególnie zagrożony. Jednak zasługuje na szczególną uwagę i troskę jako jedyny gatunek płaza, który jest w stanie żyć razem z nami na terenie dużych miast. Panująca obecnie moda na tworzenie ozdobnych oczek wodnych, zarówno na posesjach prywatnych jak i na miejskich terenach zielonych, jest bardzo korzystna dla zachowania tego gatunku. Takie sztuczne oczka są chętnie wykorzystywane do rozrodu. Najpoważniejszym zagrożeniem, zwłaszcza dla miejskich populacji, jest ruch drogowy. Wiele ropuch niestety ginie pod kołami, zwłaszcza podczas wiosennych wędrówek. Stawianie płotków z siatki ogrodniczej jest mało skuteczne. Płazy i tak je pokonują, a poza tym takie płotki zwykle szybko są dewastowane. Należałoby zwrócić szczególną uwagę na okolice zbiorników wodnych i organizować akcje przenoszenia ropuch podążających na rozród.
Opracowanie i źródła informacji
Wojciech Szawerna 'bufo’
Opracowano na podstawie własnych obserwacji i literatury;
Włodzimierz Juszczyk. Płazy i gady krajowe. Warszawa 1974.
Joanna Mazgajska. Płazy świata. Warszawa 2009.
Źródło informacji po gatunkach http://www.aseanbiodiversity.info/Abstract/51008123.pdf
Liczba wyświetleń: 6635
