Chamaeleo dilepis – kameleon uszaty

Chamaeleo dilepis – kameleon uszaty

Chamaeleo dilepis – kameleon uszaty – to średniej wielkości kameleon osiągający od 20 do 40 cm w zależności od podgatunku. Od lat 80. masowo odławiany i występujący w hodowlach. Jest 2-3 najczęściej odławianym gatunkiem wśród kameleonów, prawdopodobna liczba odłowionych osobników przekroczyła już 50 tysięcy osobników. Mimo tego niezwykle rzadko dostępny jako urodzony w niewoli, większość odłowów pada w przeciągu kilku miesięcy, a samic bezpośrednio po lub w trakcie składania jaj. Duża liczba podgatunków oraz gatunków niezwykle podobnych (patrz. podgatunki) powoduje iż hodowcy rzadko wiedzą jaki gatunek posiadają. Z tego względu na osobniki z odłowu powinni decydować się tylko najbardziej zaawansowani hodowcy, a jedynym celem zakupu samic jest uzyskanie jaj a co dalej osobników F1 które w hodowli są znacznie prostsze.

Jako ciekawostkę podaję średnią cenę za odłowionego osobnika płaconą osobie odławiającej wynoszącą (stan na 2004 rok) 0.05 $ oraz średnią cenę dla ostatecznego klienta 40 $. W pewnym sensie pokazuje to jak duża jest liczba kameleonów które umierają pomiędzy kolejnymi pośrednikami.

Polska nazwa Kameleon uszaty wzięła się od spłaszczeń występujących po bokach kasku, które to przypominają uszy (spłaszczenia te występują tylko u niektórych podgatunków).

Podgatunki

Wyodrębniono podgatunki różniące się nieznacznie wyglądem, wielkością, występowaniem i szeregiem innych cech:

• Chamaeleo dilepis dilepis – samce posiadają ostrogi na łapach, zarówno samce i samice spłaszczenia po bokach kasku przypominające „uszy”, jeden z większych podgatunków około 35 cm
• Chamaeleo dilepis idjwiensis – brak ostróg na tylnich łapach u samców
• Chamaeleo dilepis isabellinus – brak danych o różnicach w wyglądzie
• Chamaeleo dilepis martensi – brak danych o różnicach w wyglądzie
• Chamaeleo dilepis petersii – samce posiadają ostrogi na tylnych łapach

Z gatunku Chamaeleo dilepis wyodrębniono w ostatnich latach do pełnych gatunków Chamaeleo roperi, Chamaeleo ruspolii oraz Chamaeleo quilensis.

Systematyka gatunku Chamaeleo dilepis jest jednak nadal bardzo niejasna, w przyszłości będzie na pewno ulegać zmianom.

Długość życia

3-7 lat dla osobników z hodowli, dla odłowów kilka miesięcy

Występowanie

Demokratyczna Republika Konga, Kongo, Malawi, Mozambik, Tanzania

Aktywność

Dzienna

Wygląd

Wygląd samca

Mniejsze od samic, u niektórych podgatunków samce posiadają ostrogi na tylnych łapach (1-4 milimetry w zależności od podgatunku) i spłaszczenia po bokach kasku przypominające „uszy”. Ubarwienie bardzo podobne do samic tj. białoszary pasek ciągnący się po bokach ciała między przednimi a tylnymi odnóżami. Główny kolor to zielony. Kask delikatnie powiększony, tej samej wielkości co u samic.
Dorosłe podniecone samce dostają ładnego żółtego koloru.

Wygląd samicy

Samice większe od samców. Ubarwienie bardzo podobne do samców tj. białoszary pasek ciągnący się po bokach ciała między przednimi a tylnymi odnóżami. Samice w okresie godowym nie robią się ciemne/czarne jak to ma miejsce u kameleonów jemeńskich tylko zieleń robi się delikatnie ciemniejsza i pojawiają się klasyczne dodatkowe plamki w kolorze turkusowym. Kask delikatnie powiększony, tej samej wielkości co u samców.

Biotop

Gatunek Chamaeleo dilepis zamieszkuje praktycznie całą Afrykę Środkową, jest to najszerzej rozpowszechniony gatunek kameleona. I tak podgatunki zamieszkują głównie:

• Chamaeleo dilepis dilepis – Kongo
• Chamaeleo dilepis idjwiensis – Demokratyczna Republika Konga, Rwanda, Burundi, Uganda
• Chamaeleo dilepis isabellinus – Malawi
• Chamaeleo dilepis martensi – Tanzania wyspa Pembla, oraz prawdopodobnie okolice gór Usambara
• Chamaeleo dilepis petersii – Mozambik oraz południowa Tanzania

Liczba państw w których można znaleźć te kameleony to około dwudziestu.
Jak widać zakres występowania jest bardzo szeroki, z tego względu opisanie biotopu jest bardzo trudne. Gatunek ten zamieszkuje przybrzeżny las, zarówno wilgotne i suche sawanny, lasy oraz krzaczaste obszary trawiaste.

Temperatura

W dzień 25-30°C, pod promiennikiem około 35°C (dla podgatunków zamieszkujących sawannę i wyżyny), nocą niższa.

Wilgotność

Dzień 40-60% noc 60-80%.

Terrarium

Terrarium częściowo siatkowe z miejscem do wygrzewania. Trzymamy pojedynczo. Koniecznym elementem wystroju terrarium są cienkie gałązki, umieszczone w ten sposób, aby zapewnić zwierzętom jak najwięcej miejsc do wspinania, których obecność odzwierciedla im naturalne warunki życia. Używamy żywych roślin podnoszących wilgotność. Minimalne zraszanie 1-2 razy w ciągu doby.

Wielkość terrarium zależy do podgatunku. Podana wielkość 60x60x80 (wysokość) cm optymalna dla podgatunków osiągających 35-40 cm.

Cykl oświetlenia 12 godzinny. Promieniowanie UVB 5%.

Żywienie

2-3 razy w tygodniu, samice i młode częściej. Wszelkie witaminy powinny być podawane sporadycznie 2-3 razy w miesiącu. Wapń młodym i ciężarnym samicom podajemy co drugie karmienie.

Rozmnażanie

Dojrzałość płciowa: dla samic 9-10 miesiąc, u receptywnej samicy zwykle dobrze widoczne są niebieskie plamki. Składanie jaj i inkubacja: Samice wykopują dość głęboka jamę w której składają jaja. Liczba jaj waha się od 10 do 50 jaj w zależności od podgatunku i kondycji samicy. Samice z odłowu zawsze w trakcie składania jaj lub w ciagu kilku tygodni padają. Jaja inkubujemy w temperaturach 27-29°C w dzień z kilkustopniowym spadkiem w nocy. I tak w zależności od podgatunku młode wykluwają się od 4 (Chamaeleo dilepis martensi ?) do 9-10 miesięcy (Chamaeleo dilepis petersii).

Zimowanie

Brak danych. Dla niektórych podgatunków pseudozimowanie może być niezbędne dla innych głównym czynnikiem stymulującym kopulacje będzie prawdopodobnie wprowadzenie pory deszczowej oraz delikatne podniesienie temperatur.

Uwagi

Gatunek trudny w hodowli odnosi się do osobników WC – dla osobników CB znając dokładnie podgatunek umiarkowanie trudny w hodowli kupując ten gatunek możemy kupić którykolwiek z podgatunków lub też bardzo podobne gatunki Chamaeleo roperi, Chamaeleo ruspolii oraz Chamaeleo quilensis w handlu występują też osobniki FB które na pewno są bardziej wytrzymałe od odłowów.

Opracowanie i źródła informacji
Opracował Marcin Nawrot na podstawie doświadczeń Jakuba Niestrawskiego „Dżidżi” oraz:

http://www.chameleonnews.com/06SepDeckers.html
http://www.adcham.com/html/taxonomy/species/chdilepis.html
http://www.mcz.harvard.edu/Publications/pubs/Breviora_2012_0532_2513.pdf
http://www.unep-wcmc.org/medialibrary/2011/11/21/7929c26e/United%20Republic%20of%20Tanzania%20A%20review%20of%20trade%20in%20CITES-listed%20species.pdf
http://ns357180.ovh.net/index.php/tropicalzoology/article/viewFile/1266/1202
http://www.iucnredlist.org/details/176308/0
Abundance and rosting ecology of chameleons in the East Usambara Mountains of Tanzania and the potencial effects of harvesting – DAVID A. PATRICK, PHILIP SHIRK, JAMES R. VONESH, ELIZABETH B. HARPER , ANDKIM M. HOWELL

Liczba wyświetleń: 5806