Coelognathus helena – wąż Heleny

Nazewnictwo

Nazwa łacińska: Coelognathus helena (Daudin, 1803)

Nazwa polska: Wąż Heleny, Helenka, połoz Heleny

Nazwa angielska: Trinket Snake, Indian Trinket Snake

Nazwa niemiecka: Indische Schmucknatter

Nazwa czeska: Užovka indická (czeska).

Synonimy

Coluber helena, Herpetodryas helena, Cynophis bistrigatus, Plagiodon Helena, Herpetodryas malabaricus, Cynophis helena, Elaphe helena

Podgatunki

Występują dwa podgatunki:

Coelognathus helena helena
Coelognathus helena monticollaris (prawie nie spotykany w hodowli)

Odmiany barwne

Gatunek ten nie posiada żadnych odmian (morphów) wyhodowanych w niewoli. Oprócz podgatunków w naturze można spotkać odmianę albinotyczną. W sprzedaży można się spotkać z odmianą High yellow, lecz tak się nazywa osobniki ze Sri Lanki, które delikatnie się różnią ubarwieniem od reszty. Można spotkać się również z odmianą Blonde / Golden, lecz najprawdopodobniej nie jest ona utrwalona genetycznie. Nazywa się tak osobniki pochodzące z jakiegoś terenu, które różnią się ubarwieniem od reszty.

Wygląd

Nieduży wąż o drobnym ciele z ciekawym ubarwieniem. Źrenice okrągłe. Zaraz za głową posiada dwa czarne paski. Od głowy do połowy ciała jest w kolorze podstawowym (brąz, ciemne odcienie żółtego, delikatnie wpadające w pomarańcz) z czarno-białymi plamami. Reszta ciała (od połowy do końcówki ogona) jest „trójwarstwowa” tj. góra w kolorze podstawowym, boki w czekoladowym (niektóre osobniki nawet czarne), a dół jasny – kremowy/biały. Posiada dość długi, całkiem chwytny ogon. Dorasta nawet do 150 cm (samica), choć z reguły mają ok. 120 cm. Samce mniejsze, ok. 80-90 cm

Długość życia

W warunkach terraryjnych dożywa nawet 20 lat.

Aktywność

Najbardziej aktywny o zmierzchu i świcie, choć w dzień także nie odmawiają sobie wspinaczki, spacerów po terrarium.

Ciekawostki

Pierwszym hodowcą tego gatunku w UK był Trevor Smith, który hodował go w latach osiemdziesiątych.
Nazwa gatunku – Helena wzięła się od imienia córki greckiego boga, Zeusa, która była najpiękniejszą z kobiet.
Wąż niejadowity.

Występowanie

Występuje w Azji Południowej m.in. w Indiach, Pakistanie, Nepalu, Bangladeszu, Sri Lance do 900 m.n.p.m.

Biotop

Zamieszkuje zróżnicowane środowiska. Preferuje tereny wilgotne. Można go spotkać na skraju lasów tropikalnych, zaroślach, polach ryżowych, na skraju łąk, a nawet w pobliżu terenów zamieszkanych przez ludzi. Często spotykany w okolicach rowów nawadniających.

Zachowanie

Zachowanie u tego gatunku jest dość zmienne i jest cechą typowo osobniczą. Jedne osobniki są łagodne jak baranki, nic im nie przeszkadza, można je bez problemu wyciągnąć z terrarium (oczywiście na chwilę), a inne przy jakimkolwiek ruchu w okolicach terrarium zwijają się w literę S, nadymają i kąsają wszystko co się rusza (dość komicznie to wygląda – wąż jest mały, chudziutki, ale nie pozwala na nic co mu się nie spodoba – można by rzec, że próbuje udawać swojego większego kuzyna Coelognathus radiatus). Często wraz ze wzrostem stają się łagodniejsze i to zachowanie zanika.

Terrarium

Odpowiednie terrarium dla samicy to 90x50x60 cm. Dla samca powinno wystarczyć terrarium 75x50x50 cm. Jest to dość ruchliwy wąż, który lubi się wspinać, dlatego warto zapewnić mu tą możliwość . Powinien mieć miseczkę z wodą z której czasami korzysta. Dobrze by było, gdyby miseczka/basenik była na tyle duża, by wężyk mógł się w niej zanurzyć. Wąż jest dość lekki, więc można się pokusić o jakieś rośliny w terrarium. Jako podłoże możemy zastosować torf, włókno kokosowe (te podłoża dobrze utrzymują wilgotność) i ręczniki papierowe. Podłoży drewnopochodnych u tego gatunku nie polecam z uwagi na podwyższoną wilgotność (mogą pęcznieć). Jeśli ogrzewamy kablem grzewczym to do oświetlenia terrarium polecam użyć świetlówki (nie wysusza powietrza jak żarówka i nie grzeje tak jak ona).

Temperatura

Temperatura dla tego gatunku powinna utrzymywać się w granicach 25-28°C. Miejscowo do 30°C. W nocy można obniżyć temperaturę do 23-25°C.

Wilgotność

Wilgotność utrzymujemy w granicach 65-75%. Zalecam trzymać się tej górnej granicy (może dochodzić nawet do 80%), ponieważ w niższej wąż ten miewa problemy z wylinką.

Oświetlenie

Cykl 12-godzinny.

Żywienie

W naturze zjada małe gryzonie, ptaki, płazy oraz gady. W niewoli bezproblemowo przyjmuje gryzonie karmowe. Z reguły nie robią problemów przy karmieniu mrożonkami. Wąż ten ma bardzo szybką przemianę materii. Młode zaleca się karmić co 5 dni oseskami , podrostki co 7 dni, dorosłe samice co 7-10 dni, a samce co 10-14. Samce mogą zjadać mniej i rzadziej niż samice (nie mają tak dużego apetytu). Do tego ważne jest by samica miała odpowiednią wagę, ponieważ częste składanie jaj może nią nieco wycieńczyć. Rozmrożoną karmówkę z reguły wystarczy położyć gdzieś w terrarium, a wąż powinien ją bez problemu zjeść. Nie trzeba nią ruszać jak przy niektórych gatunkach.

Dymorfizm płciowy

Samice sporo większe od samców.

Rozmnażanie

Gatunek jajorodny. Nie wymaga zimowania, choć można zmniejszyć temperaturę przed dopuszczeniem do 20-22°C. Przed planowanym dopuszczeniem zmniejszamy cykl oświetleniowy i wilgotność. Kopulacja u tego gatunku może być długa – węże mogą być połączone razem nawet 12 godzin. Po zapłodnieniu samica znosi jaja do 4 razy w ciągu roku. W jednym rzucie jest od 3 do nawet 12 jaj. Jaja inkubujemy w wermikulicie w temperaturze od 25,5-29°C. Węże klują się po 58-80 dniach (zależy od temperatury inkubacji). Przy inkubacji w 28°C węże z reguły opuszczają jajka w okolicach 65 dnia. Maluchy inkubowane w niższych temperaturach są zazwyczaj silniejsze i zdrowsze od tych inkubowanych w wyższych. Za wysoka temperatura może powodować uszkodzenia kręgosłupa, niewydolność organizmu, a nawet śmierć węży.

Uwagi

Nie wymaga żadnych szczególnych warunków co czyni go wężem łatwym w hodowli, polecanym dla początkujących. Nie wiadomo dlaczego ten gatunek jest tak mało popularny. Ciekawe ubarwienie, spora aktywność, nieposkromiony apetyt, niska cena czyni go wężem niemal idealnym.