Loading...
Ryjkowcowate (Curculionidae, Latreille, 1802) Jedna z najliczniejszych rodzin owadów (Insecta) z rzędu chrząszczy (Coleoptera). Na świecie opisano blisko 50.000 gatunków, z terenu Polski wykazano ok. 900. Są owadami o bardzo zróżnicowanej wielkości. Spotykane są formy nie przekraczające 1,5 mm jak i kilkucentymetrowe kolosy. Większość występujących w Polsce gatunków nie przekracza 15 mm. Najważniejszą i najbardziej rozpoznawalną cechą ryjkowców jest głowa z wyciągniętym w ryjek aparatem gębowym. Ryjek może być długi i wąski (przekracza czasem długość ciała owada), jak i krótki szeroki. U korników (Scolytinae) ryjek jest prawie niewidoczny. Czułki przeważnie 11 członowe, kolankowato załamane, z 3-4 członową buławką. Liczba członów czułka może być różna, czasem jest zredukowana do 6 lub zwiększona do 12. Oczy duże, bocznie położone. Przedplecze najczęściej cylindryczne, stożkowate, owalne. U większości gatunków punktowane. Może być pokryte łuseczkami, owłosione lub posiadać wciski i bruzdy. Pokrywy o różnym kształcie. Mogą być krótkie i krępe jak i silnie wydłużone. Prawie zawsze zakrywają cały odwłok. Występują na nim, w różnym stopniu widoczne, rowki i żeberka. Praktycznie wszystkie są punktowane, często z łuskami, włoskami i różnorodnym urzeźbieniem. Kolory chrząszczy z tej rodziny są bardzo różnorodne. Krajowe gatunki są przeważnie brunatne, szare lub czarne. Spotykane są jednak wszelkie możliwe kolory z barwami zarówno pigmentowymi jak i strukturalnymi (opalizującymi), zwłaszcza u tych występujących w tropikach. Druga para skrzydeł lotna. U wielu gatunków zredukowana i niewykształcona. Odnóża średniej długości, smukłe lub krępe. Spotykane są odnóża skoczne. Stopy pozornie czteroczłonowe. Ich 3 człon jest silnie rozrośnięty i sercowato rozszerzony, 4 zredukowany. Odwłok, przeważnie całkowicie schowany pod pokrywami, buduje 5 widocznych sternitów. Larwy ryjkowców nie posiadają odnóży. Są dość krępe i grube, przypominają wyglądem pędraki. Wszystkie ryjkowce, na wszystkich stadiach rozwojowych, są fitofagami. W przypadku większości gatunków, rozwijają się wewnątrz tkanek roślinnych. W obrębie rodziny obserwuje się wyraźną monofagię (m.in. obrazuje to liczba gatunków). Larwy mogą żerować na korzeniach, w drewnie, w łodygach i w (na) liściach, w galasach, w owocach i nasionach. U szeregu Curculionidae można zaobserwować symbiozę z pierwotniakami i grzybami, ułatwiającymi im rozkład i pobieranie pokarmu. Przepoczwarczenie larw następuje najczęściej w glebie, pod lub na roślinie żywicielskiej. Dorosłe chrząszcze przeważnie odżywiają się tym samym pokarmem co ich stadia larwalne. U pewnych gatunków wykazano rozród partenogenetyczny, jest to wyjątkowe wśród chrząszczy. Wiele ryjkowców to poważne szkodniki roślin. Do najbardziej znanych należą korniki np. kornik drukarz (Ips typographus), rytownik pospolity (Pityogenes chalcographus), cetyniec większy (Tomicus minor). Uszkadzają świeże drewno (w odróżnieniu od kołatków – Anobiidae, często z nimi mylonych). Inne pospolite szkodniki to m. in. szeliniak sosnowiec (Hylobius abietis), wołek zbożowy (Calandra granaria), smolik sosnowiec (Pissodes pini). Inni przedstawiciele: słonik żołędziowiec (Curculio glandium), naliściak (Phyllobius sp.), kluk czarny (Otiorhynus niger).
Liczba wyświetleń: 3747
