Elaphe schrenckii – wąż amurski

Elaphe schrenckii – wąż amurski

Elaphe schrenckii – zlatynizowany eponim został utworzony od nazwiska rosyjskiego badacza przyrody, geografa i etnografa Leopolda von Schrencka (1826 – 1894) i jest hołdem złożonym dla jego zasług.

Synonimy

Elaphis Schrencki STRAUCH 1873
Coluber schrenkii — BOULENGER 1894: 48
Coluber virgatus BOETTGER 1898: 51 (fide STEJNEGER 1907)
Elaphe schrenckii — STEJNEGER 1907: 313
Elaphe schrenckii schrenckii POPE 1935
Elaphe schrenckii — SCHULZ 1996: 235
Elaphe schrenckii — UTIGER et al. 2002
Elaphe schrenki — BURBRINK & LAWSON 2007 (in error)
Elaphe shrenki — BURBRINK & LAWSON 2007 (in error)

Systematyka

Gromada: Reptilia – gady
Podgromada: Lepidosauria – lepidozaury
Rząd: Squamata – łuskonośne
Podrząd: Serpentes
Rodzina: Colubridae
Podrodzina: Colubrinae
Rodzaj: Elaphe
Gatunek: Elaphe schrenckii

W gatunku tym nie wyróżniamy obecnie podgatunków – Elaphe schrencki anomala został podniesiony do rangi osobnego gatunku i obecnie występuje pod nazwą Elaphe anomala.

Nazewnictwo

Nazwa angielska: Amur ratsnake

Nazwa niemiecka: Amurnatter

Nazwa czeska: Užovka amurská

Nazwa rosyjska: Aмурский лазающий полоз

Długość życia

Jest długowiecznym gatunkiem gada. Przy prawidłowych warunkach chowu i hodowli niektóre osobniki mogą przekroczyć 15 rok życia. Najczęściej jednak dożywa około 10-12 lat.

Wygląd

Głowa dość duża, dobrze wyodrębniona. Silne, muskularne ciało, ubarwienie czarne z żółtymi lub kremowymi, poprzecznymi pasami, które się rozwidlają. Spód ciała żółty z ciemnymi cętkami. Młode są brązowe pokryte szaro – kremowymi pasami.

Jest to duży wąż o mocnej budowie ciała. Głowa jest delikatnie oddzielona od reszty ciała. Ciało obłego przekroju. Wielkość maksymalna sięga 180 cm, choć najczęściej dorosłe osobniki mierzą około 140 cm

Występowanie

Obszarem występowania tego gatunku jest Daleki Wschód – rozciągający się od południowej Syberii (Primorskij kraj), przez wschodnią Mongolię po Półwysep Koreański i północno-wschodnią część Chin. Jest mieszkańcem wilgotnych jak i półsuchych biotopów – obszarów leśnych, łąk i terenów o gęstej krzaczastej roślinności. Dość często znajduje się go w pobliżu siedzib ludzkich – na polach uprawnych, w ogrodach, zabudowaniach gospodarskich, infrastrukturze kolejowej. Zasiedla tereny położone na poziomie morza jak i sięgające 3000 m n.p.m. (populacje koreańskie). Preferuje siedliska z dużą ilością naturalnych kryjówek – skał, nor, dziupli, zwalonych drzew i korzeni.

Cechy szczególne

Gatunek popularny wśród terrarystów, jest łagodny i prosty w hodowli. Potrafi się doskonale wspinać, polecany początkującym hodowcom.

Biotop

Wąż amurski jest gatunkiem o dziennej aktywności prowadzącym głównie naziemny tryb życia.
W poszukiwaniu ukryć czy pokarmu wpełza także na niewysokie drzewa i krzewy. Z badań terenowych wynika, że spotykano go na wysokości 5-6 metrów nad ziemią.

Gatunek ten znany jest z wpełzania do gniazd ptasich i nor gryzoni, skąd wyjada jaja, pisklęta i młode. Znane są przypadki kiedy węże te wpełzały do jaskiń w poszukiwaniu nietoperzy.

Terrarium

O dużej powierzchni wewnętrznej, przestronne z podłożem torfowym, połączonym z niewielką domieszką piasku. Konieczny jest duży basen, gdyż wąż ten przebywa najczęściej w wodzie, a także spora liczba gałęzi do wspinaczki i kryjówka.

Wielkość terrarium

Wymiary 100/50/60 cm.

Oświetlenie

Cykl 12 godzinny.

Temperatura

Od 20 do 26°C, a pod promiennikiem ciepła temperatura może dochodzić nawet do 28°C, nocą koło 20°C (po posiłku, jak w przypadku wszystkich gatunków konieczne zapewnienie wyspy ciepła również w nocy).

Wilgotność

Powinna się utrzymywać na poziomie około 60%.

Żywienie

W naturze wąż amurski poluje w ciągu dnia na gryzonie, ptaki i ich pisklęta. Wielokrotnie notowano osobniki ogałacające ptasie gniazda z jajek. Zaobserwowano także polowania na nietoperze w pobliżu ich dziennych schronień.

W warunkach chowu i hodowli terraryjnej wężom amurskim podajemy gryzonie laboratoryjne wielkości odpowiedniej do długości osobnika. Młodym amurom podajemy dwa razy w tygodniu małą świeżo owłosioną myszkę, a wraz ze wzrostem węża przechodzimy na większe myszy. Dorosłe osobniki karmimy dorosłymi myszami i/lub małymi szczurami.

Gatunek ten jest bardzo żarłoczny jeden osobnik może podczas jednego posiłku pochłonąć kilkanaście dorosłych myszy lub kilka średnich szczurów.

Częstotliwość podawania pokarmu zależy od wieku, kondycji i fazy życiowej gada. Młode węże karmimy intensywnie dwa razy w tygodniu (co 3-4 dni), podrastające osobniki karmimy raz w tygodniu kilkoma mniejszymi zwierzętami karmowymi lub jednym większym, dorosłe węże karmimy raz na 10 – 12 dni tak, by w pełni zaspokoić głód pupila.

Oczywiście dla urozmaicenia diety amurów można im podawać ptaki pod postacią jednodniowych kurcząt lub kaczek. Jest to w zgodnie z naturalną dietą tego gatunku i jeśli ptaki karmowe są z pewnego sprawdzonego źródła – wylęgarni nie stanowi to zagrożenia dla zdrowia i życia gada. Należy jednak pamiętać, że ptaki nie są tak pełnowartościowym pokarmem jak ssaki, ich trawienie następuje szybciej, a odchody węży są luźniejsze i bardziej cuchną.

Podawanie wężom amurskim jajek ptasich nie powinno mieć miejsca w warunkach chowu terrariowego, gdyż takie urozmaicanie diety gadów nie wnosi nic pozytywnego, a może spowodować pogorszenie zdrowia węża (w naturze wąż zjada jajka zapłodnione, z rozwijającym się w środku zarodkiem. Dostępne w naszym handlu jajka kurze czy przepiórcze są niezapłodnione i istnieje duże ryzyko przeniesienie na ich skorupkach i we wnętrzu różnych szkodliwych patogenów np. bakterie Salmonella sp.)

Dymorfizm płciowy

Brak zróżnicowania płci w ubarwieniu. dymorfizm płciowy ujawnia się tylko w wielkości osobników – samce są dłuższe, ale szczuplejsze od krótszych i nieco masywniejszych samic. Podstawową formą oznaczania płci są różnice w długości ogona i szerokości jego nasady. Samce ogon maja dłuższy i o szerszej nasadzie, u samic krótki ogon za kloaką od razy zwęża się ku końcowi. Najskuteczniejszą metodą oznaczania płci jest sondowanie zachyłków nasady ogona. U samców sonda wchodzi na 7 – 12 łusek podogonowych, u samic zaś płyciej – na 3-4 łuski podogonowe (subcaudalia.

U młodych osobników bezpieczna metoda oznaczania płci jest wynicowywanie półprąci. Czasami przestraszony wężyk, jeśli jest samcem, sam pod wpływem emocji wynicowuje półprącia. Doświadczony hodowca dzięki delikatnej stymulacji nasady ogona młodego amura potrafi spowodować, bez szkody dla zdrowia gada, wysunięcie czerwono-fioletowych hemipenisów. Jeśli do tego nie dojdzie możemy podejrzewać, ze dany osobnik jest samicą, lub samcem któremu nie udało się sprowokować do wysunięcia półprąci.

Rozmnażanie

W warunkach naturalnych przystępują do godów na wiosnę, jaja składane są od czerwca do lipca, zazwyczaj w mech lub butwiejące liście. Jaja w ilości od 6 do 30 sztuk – zazwyczaj od 12 do 20, inkubują się w temperaturze od 24 do 29°C, przez około 51 dni – zwykle do września, co jest jednak zależne od temperatury. Młode w chwili wylęgu mierzą po 30 cm, w odchowie bezproblemowe.

Zimowanie

Wymagane przed rozmnażaniem, gdyż pozytywnie oddziałuje na układ rozrodczy. Zimujemy tylko osobniki w dobrej kondycji, w lodówce, w pojemniku wypełnionym torfem i często zwilżanym wodą w temperaturze 8-10°C, przez okres około 2 miesięcy.

Uwagi

Mimo sporych rozmiarów jest łagodny i prosty w utrzymaniu, co powoduje, że poleca się go początkującym adeptom terrarystyki. Gatunek ten ze względu na swą żarłoczność i szybkie tempo przemiany materii szybko zanieczyszcza terrarium dlatego należy uzbroić się w cierpliwość przy częstym sprzątaniu terrarium tego węża.

 

Witold Borkowski

Liczba wyświetleń: 18100