Karaczan Elliptorhina javanica
Elliptorhina javanica (Hanitsch, 1930) wbrew powszechnemu mniemaniu karaczany madagaskarskie nie ograniczają się bynajmniej do gatunku Gromphadorhina portentosa. Madagaskar zamieszkuje kilkadziesiąt gatunków bezskrzydłych karaczanów o zbliżonej biologii – jednym z nich są niezwykle ciekawie ubarwione karaczany z gatunku Elliptorhina javanica – pod względem wielkości, dorastając do około 6-7 cm tylko nieznacznie ustępują „karaczanom madagaskarskim”, są jednak dużo ciekawiej ubarwione, a ich niezwykła płodność oraz dużo krótszy cykl życiowy czynią je potencjalnie bardzo obiecującym gatunkiem karmowym. Karaczany z gatunku Elliptorhina javanica są smukłe, wykazują niewielki dymorfizm płciowy przejawiający się niewielkimi różnicami w ubarwieniu głowy oraz masywności ciała. Dorosłe są kremowo żółte, z ciemniejszymi, czarnymi i czerwonawymi prążkami na tylnych krawędziach segmentów odwłoka i tułowia. Głowa samców jest jaśniejsza niż samic. Larwy ciemniejsze od dorosłych osobników, po wykluciu ciemnobrązowe, z czasem, na etapie 3-4 wylinki przybierają ubarwienie zbliżone do dorosłych. Zaniepokojone karaczany syczą, wypuszczając powietrze przez przetchlinki segmentów tułowia i odwłoka.
Występowanie
Madagaskar, południe wyspy.
Terrarium
Terrarium o wymiarach 30x30x40 cm, lub większe (w zależności od liczby osobników). Na dnie kilkucentymetrowa (7-8 cm) warstwa podłoża – mieszaniny torfu/włókna kokosowego, próchna drzew liściastych oraz rozdrobnionych liści dębu lub buka. Uzupełnieniem wystroju mogą być kawałki kory lub rury z kory dębu korkowego. Podłoże powinno być sypkie, lekko wilgotne. W dzień temperatura powinna wynosić około 28-32°C, w nocy może spadać do 18-22°C. Terrarium może stać na macie grzejnej lub kablu, nie jest konieczne bezpośrednie oświetlanie zbiornika. Karaczany znakomicie znoszą nawet bardzo duże przegęszczenie. W mojej hodowli trzymam grupę kilkuset osobników w pojemniku 40x60x40 cm z 2 otworami wentylacyjnymi (10×20 cm) zabezpieczonymi drobną siatką. Zarówno dorosłe jak i młode znakomicie wspinają się po pionowych, gładkich płaszczyznach, toteż istotne jest dokładne zabezpieczenie pokrywy (sprawdza się posmarowanie brzegów pojemnika wazeliną lub smarem).
Żywienie
Larwy żerują w podłożu. Jako pokarm i źródło wody stosuję w hodowli jabłka oraz miękkie, przejrzałe owoce tropikalne (awokado, mango, ananas, kiwi itp.). Ze względu na szybki wzorst karaczanów i duże zapotrzebowanie larw na wysokobiałkowy pokarm ważne jest uzupełnianie karmy, np. granulowanym pokarmem dla psów. Owoce należy podawać w ilości, która zostanie zjedzona w ciągu 2-3 dni. Niezjedzone resztki usuwamy ze zbiornika.
Rozmnażanie
W opisanych warunkach larwy dorastają po około 3-4 miesiącach. Po kolejnych 2 tygodniach osiągają dojrzałość płciową. Karaczany z rodzaju Elliptorhina są jajożyworodne. Ciąża trwa około miesiąca. Młode po wykluciu mają około 5 mm długości i są ciemnobrązowe – mają skłonność do wspinania się po ściankach pojemnika ku światłu, co sugeruje, że w naturze larwy mogą żerować na pędach roślin lub korze drzew.
Uwagi
Karaczan niezwykle płodny i bardzo prosty w hodowli. Wielkością niewiele ustępuje karaczanom z rodzaju Gromphadorhina. Ze względu cieńszy oskórek chitynowy oraz bardziej jaskrawe i kontrastowe ubarwienie stanowi potencjalnie znakomity gatunek karmowy.
Osobniki dorosłe żyją nawet do kilkunastu miesięcy. Terrarium powinno być dobrze zabezpieczone przed ucieczką zarówno osobników dorosłych, jak i larw, które niezwykle sprawnie wspinają się po szybach i plastiku. W hodowlach spotykane są również blisko spokrewnione, nieco mniejsze, bardzo podobnie ubarwione Elliptorhina chopardi i Elliptorhina davidi o czerwonawym ubarwieniu.
Opracowanie i źródła informacji
Opracował Jakub Urbański na podstawie własnych doświadczeń oraz:
http://blattodea.speciesfile.org
Cockroaches: Ecology, Behavior, and Natural History, by William J. Bell, Louis M. Roth, and Christine A. Nalepa,
Liczba wyświetleń: 6763