Euscorpius concinnus – skorpion
Nazewnictwo
- Scorpio concinnus (C. L. Koch, 1837)
- Euscorpius carpathicus concinnus (Caporiacco, 1950)
Systematyka
Gromada: pajęczaki (Arachnida)
Rząd: skorpiony (Scorpiones)
Rodzina: Euscorpiidae
Rodzaj: Euscorpius
Gatunek: Euscorpius concinnus (C. L. Koch, 1837)
Pierwotnie w 1837 r. C. L. Koch opisał go jako Scorpio concinnus, w 1950 r. został zdegradowany do rangi podgatunku przez Caporiacco jako Euscorpius carpathicus concinnus, natomiast po przeglądach i badaniach w 2005 r. został znowu przywrócony jako gatunek pod nazwą Euscorpius concinnus.
Wygląd
Jest to mały skorpion o długości ok. 3 cm (choć zdarzają się większe osobniki), barwy od kompletnie czarnej do ciemnego brązu z odcieniami i refleksami czerwonymi lub brązowymi (przede wszystkim na szczypcach, patelli, prosomie i metasomie), często odnóża i telson są jaśniejsze. Samiec jest mniejszy od samicy, z metasomą proporcjonalnie dłuższą i większym telsonem. Jest to typowy niegroźny skorpion z dużymi szczypcami i cienkim „ogonem”.
Występowanie
Włochy i południowo wschodnia Francja.
We Włoszech spotykany na wielu obszarach, od północy aż do regionu Campania (do Salerno ale możliwe, że nawet bardziej na południe), do wysokości nieco ponad 1500 metrów n.p.m. Mimo dość szerokiego obszaru występowania jest to jeden z najmniej znanych i znajdowanych Euscorpius spp. we Włoszech.
Występuje on również w południowo-wschodniej Francji na obszarze Nicei. Najprawdopodobniej jego zasięg występowania we Francji jest jeszcze większy jednak na ten temat wciąż są prowadzone badania, ponieważ nie ma pewności gatunkowej.
Biotop
Zamieszkuje zacienione wilgotne lasy strefy umiarkowanej. Prawdopodobnie z powodu bycia synantropijnym; preferuje strefy naturalne i „dzikie” takie jak górskie lasy, gdzie za dnia najchętniej spędza czas w strefie zacienionej i wilgotnej, pod omszałymi kamieniami, a czasami pod powalonymi pniami drzew oraz w niedalekiej odległości od źródeł wody.
Długość życia
Aktywność
Prowadzi on wieczorny / nocny tryb życia, wtedy też wychodzi z ukrycia w celu zdobycia pokarmu.
Zachowanie
Najchętniej broni się ucieczką, jeśli jest niemożliwa atakuje za pomocą szczypiec, a gdy nic nie pomaga odstraszyć napastnika przechodzi do prób kłucia telsonem. Euscorpius concinnus nie należą do sprinterów ale są dosyć szybkie.
Co ciekawe, gdy w dzień możemy znaleźć je ukrywające się na ziemi, w nocy bardzo chętnie się wspinają nawet na wysokość 3 metrów, jeśli w pobliżu są jakieś ruiny lub ściany oraz wilgoć, a miejsce obfituje w różne owady, to tam właśnie można je wypatrzeć.
Oczekują aż ofiara znajdzie się możliwie blisko w ich zasięgu lub stosują szybką pogoń na krótkim odcinku aby ją dopaść.
Większość życia i tak spędzają w kryjówkach ukrywając się przed drapieżnikami, gorącem i suszą. Skorpiony te kategorycznie trzymamy pojedynczo, nie nadają się do hodowli grupowej czy przebywania w parach na stałe. Są bardzo agresywne w stosunku do własnego gatunku jak i innych przedstawicieli rzędu skorpionów, co zazwyczaj jeżeli nie ma drogi ucieczki kończy się śmiercią jednego z osobników. Z moich obserwacji wynika, że starsze osobniki mają skłonności kanibalistyczne i jeśli nadarzy się okazja to chętnie pożerają „przegranego” świeżo po walce, przy czym jeżeli mamy „starcie” pomiędzy samcem, a samicą i okaże się ono śmiertelne, to ofiarą jest zazwyczaj samiec. Warto zauważyć, że nawet porządnie najedzona samica potrafi samca zabić, pogryźć albo zjeść „bo tak”, a głodny skorpion jest jeszcze bardziej agresywny. Im mniejsza powierzchnia na której przebywają, mniejsza ilość lub brak kryjówek, tym szybciej dochodzi do walk tragicznych w skutkach.
Jadowitość
Bardzo słabo jadowity. W skali do 5 oceniany jako 1.
Cechy szczególne
Euscorpius concinnus można pomylić z młodymi Euscorpius italicus od których różnią się większym połyskiem i mniejszą ilością ząbków na pektynach. Euscorpius concinnus zazwyczaj posiadają 7 ząbków w przypadku samic i 8 (czasami 9) ząbków w przypadku samców. Natomiast samice Euscorpius italicus posiadają 8 ząbków, a samce 10. Więc jeśli znajdziecie osobnika co do którego będziecie mieli wątpliwości, gdy będzie miał 7 ząbków będzie to samica Euscorpius concinnus, jeżeli ząbków będzie 9 i więcej wtedy mamy Euscorpius italicus. Jeśli ząbków będzie 8-9 wystarczy spojrzeć na telson; jeśli jest bardzo duży / spuchnięty to mamy samca Euscorpius concinnus, jeżeli mały i smukły będzie to samica Euscorpius italicus.
Drugą, pewniejszą metodą jest sprawdzenie trichobotriów na wewnętrznej części szczypiec; Euscorpius concinnus ma 4, a Euscorpius italicus od 7 wzwyż. Euscorpius concinnus ma 8 trichobotriów na spodzie patelli, natomiast Euscorpius italicus nie posiada ich wcale.
Euscorpius concinnus znacznie ciężej jest pomylić z innymi przedstawicielami Euscorpius spp. Różnią się one zarówno regionem i środowiskiem występowania, jak i wielkością oraz kolorem.
Terrarium
Ze względu na ich mały rozmiar nie potrzebują zbyt wiele miejsca, wystarczy im pojemnik, faunabox lub terrarium o wymiarach 15 x 20 cm.
W pojemniku umieszczamy warstwę co najmniej 3 – 5 cm podłoża. Może to być włókno kokosowe, ziemia ogrodowa lub torf, które musi być ciągle wilgotne (nie mokre), gdyż gatunek ten uwielbia takie miejsca. Gatunek ten absolutnie nie toleruje suchego klimatu i szybko się odwadnia co szybko prowadzi do jego śmierci. Jako przykład możemy posłużyć się poszyciem lasu. Do tego powinniśmy mu dać jakieś kryjówki typu kamienie (pod którymi uwielbia się chować), korę lub tubę korkową oraz mech pomagający utrzymać wilgotność. Pamiętać trzeba też o malutkim płytkim naczyniu z wodą. Terrarium należy lekko spryskiwać raz w tygodniu.
Temperatura
W naturze żyją w miejscach gdzie temperatura osiąga do 32°C latem i poniżej 0°C zimą. W niewoli optymalna temperatura w okresie letnim to 22-26°C za dnia i 18-20°C stopni w nocy. Zimą możemy obniżyć temperatury o kilka stopni.
Wilgotność
W naturze wilgotność utrzymuje się na poziomie nie mniejszym niż 65-70% latem. Zimą 80% i więcej. Podobne warunki powinny panować w terrarium.
Żywienie
Skorpiony te mają zróżnicowaną dietę składającą się z różnych owadów np. ćmy, muchy, mole, komary, świerszcze, mączniki, różne larwy, karaczany, pająki, prosionki, rybiki cukrowe, przerzutki itp. Wielkość pokarmu dla dorosłego osobnika nie powinna przekraczać 1 cm długości. Przy karmieniu musimy uważać żeby ich zbytnio nie stresować, przestraszone mogą porzucić swój obecny posiłek i już po niego nie wrócić. Pomimo tego dobrze przyjmują karmówkę podawaną z pęsety.
Karmimy je co 7 – 10 dni (przy bardzo małej karmówce nawet 2x na 10 dni przez jakiś czas jeśli skorpion będzie miał ochotę) ale uważamy żeby nie przekarmić! Euscorpius concinnus potrafią i mogą nie jeść nic nawet przez miesiąc, a trzymane w dosyć niskich temperaturach i odpowiedniej wilgotności (okres zimowy) są w stanie nie przyjmować pokarmu przez 3 miesiące bez negatywnego wpływu na organizm.
Na koniec należy pamiętać aby utrzymywać podłoże w czystości na bieżąco i usuwać ewentualne zalegające resztki owadów, gdyż zauważono, iż prawdopodobnie Euscorpius concinnus są bardziej podatne na ataki roztoczy niż inne Euscorpius spp.
Dymorfizm płciowy
Przy seksowaniu możemy kierować się takimi wytycznymi jak:
– Linia ciała; z reguły samce są mniejsze i bardziej smukłe od samic.
– Wielkość nogogłaszczki; samce mają większe i masywniejsze szczypce, z bardziej zaznaczonym zębem na ruchomym palcu pedipalpów (pedipalpus).
– Wygląd i wielkość telson; jest większy i bardziej nabrzmiały u samców, mniejszy i delikatniejszy u samic.
– Długość pektyn; samce mają je większe i dłuższe, z większą ilością ząbków niż samice. Zazwyczaj samiec ma ich 8-8 lub 8-9 i przekraczają pierwszy segment mesosoma, a samica 7-7 czasami 7-6.
Rozmnażanie
Dla pary którą będziemy chcieli rozmnożyć wystarczy pojemnik wielkości 20×25 cm lub trochę większy z dużą ilością kryjówek i płaskim miejscem gdzie samiec będzie mógł złożyć spermatofor. Oba osobniki muszą być porządnie najedzone aby uniknąć kanibalizmu. Jeśli nie zauważycie kopulacji i nie widać spermatoforu można zostawić parę razem na 2-3 dni po czym rozdzielić i połączyć ponownie po tygodniu. Podobno ich rozmnażanie jest łatwiejsze niż innych Euscorpius spp., jednak jeszcze nie miałam okazji osobiście się przekonać.
Jako ciekawostkę znalazłam także informacje i dyskusje mówiące o tym, że samica „ukuta” przez samca staje się zwyczajnie otępiała na jakiś czas, natomiast w sytuacji odwrotnej, samiec umiera.
Euscorpius spp. rozmnażają się wiosną i latem. W czasie spotkania samiec łapie za szczypce samicy i w stanie ciągłej gotowości i nieufności kłuje samice w miejscu pomiędzy szczypcami / patella, aby była spokojniejsza i skora do współpracy. Zaczynają przepychanki podobne do tańca, dopóki samiec nie znajdzie odpowiedniego terenu do złożenia spermatofora i naprowadza na niego samice, aby ta podjęła spermatofor genitaliami i mógł on uwolnić spermę. Po całym zajściu mogą się zdarzyć przepychanki, gdzie z reguły samiec ucieka i każde udaje się we własnym kierunku.
Małe skorpiony rodzą się po roku (a nawet trochę dłużej), latem. Przeważnie pod koniec lipca lub w sierpniu. Do tego czasu przyszła mama bardzo „napuchnie” i miejsca między segmentami będą bardzo widoczne. Będzie szukała wilgotnej kryjówki w której urodzi żywe młode, od kilku do nawet 30 sztuk napuchniętych, miękkich skorpionów w barwach od białej po żółto-brzoskwiniową, z ciemniejszymi nogogłaszczkami, prosoma i metasoma.
Samica ustawi się podniesiona na przednich odnóżach aby ułatwić maluchom wyjście, po czym wejdą matce na plecy i zostaną tam do pierwszej wylinki, czyli około tygodnia. W ciągu kilku następnych dni zostaną z matką kręcąc się w pobliżu kryjówki. Po porodzie aż do wylinki skorpionów ani samica ani młode nie mają potrzeby przyjmowaniu pokarmu, dzięki temu samica nie pożera młodych. Po pierwszej wylince może się zdarzyć, że samica przyniesie upolowaną zdobycz aby małe mogły się pożywić. Młode skorpiony będą linieć aż do czasu dojrzałości płciowej, którą osiągną po roku lub nawet 2 latach, w zależności od warunków, klimatu dostępności pokarmu
Opracowała Mephisto
Literatura
www.ntnu.no/ub/scorpion-files/euscorpidae.php
www.euscorpiuseco.altervista.org/prima_pag.html
Liczba wyświetleń: 845