Furcifer oustaleti – kameleon olbrzymi

Furcifer oustaleti jest bardzo dużym kameleonem zamieszkującym Madagaskar. W wielu publikacjach podawany jest jako największy przedstawiciel Chamaeleonidae na świecie (inni za największego uważają Calumma parsonii), rekordowe zmierzone osobniki miały 70 cm. Jest też drugim najbardziej masywnym kameleonem.

Madagaskar zezwala od wielu lat na wywóz 2 tys. osobników rocznie. Pomimo tego kameleon ten niezwykle rzadko jest dostępny w sprzedaży, czy to jako osobniki WC czy CB. Główną przyczyną tego stanu jest prawdopodobnie konieczność posiadania bardzo dużego terrarium połączona z niewielką atrakcyjnością kolorystyczną dorosłych osobników.

Wraz z Furcifer verrucosus i Furcifer nicosiai tworzy „species complex” tj. grupę dość podobnych z wyglądu kameleonów. Niektórzy badacze sugerują iż w ramach tej grupy występują gatunki nieopisane.

W hodowli podobny do bardziej popularnego Furcifer pardalis ze względu na zamieszkiwanie po części tego samego obszaru.

Nazewnictwo

Nazwa polska: Kameleon olbrzymi

Nazwa angielska: Malagasy Giant Chameleon

Nazwa niemiecka: Riesenchamäleon

Stan prawny

Aneks UE: Aneks B
Ochrona w Polsce: Brak danych
Gatunek niebezpieczny: Nie
CITES: Załącznik II
Gatunek inwazyjny w Polsce: Nie

Systematyka

Furcifer oustaleti (MOCQUARD, 1894)

Aktywność

Dzienna

Odmiany

Niektóre źródła podają występowanie nieznacznie różniących się kolorystycznie odmian barwnych, brak jednak informacji czy różnice w kolorze występują tylko u samic, które są bardziej kolorowe przy tym gatunku czy także u samców. I tak wyróżniono:

Ambanja
Ambositra
Tananarive
Tulear

Hodowcy którzy mieli do czynienia z tym gatunkiem raportują także występowanie formy „giant” tj. osobników znacznie różniących się długością ciała. Osobniki te zostały odłowione z okolic miasta Morondava.

Wygląd

Wygląd samca

Samce duże, zwykle ok 60 cm, choć odnotowano większe okazy. Dobrze rozwinięty kask, zgrubienie u nasady ogona. Ubarwienie opiera się głównie na kolorze brązowym i szarym. Krępe, długie, masywne ciało.

Wygląd samicy

Samice osiągają maksymalnie 40 cm. Mniejszy kask, brak zgrubienia u nasady ogona. Samice pod względem ubarwienia są bardziej atrakcyjne. Kolory samic są uzależnione od występowania, ale głównie jest to kolor zielony. Samice mają szczuplejszą budowę ciała, są drobniejsze.

Cechy szczególne

Gatunek ten w warunkach naturalnych często zjada mniejsze gatunki kameleonów, ptactwo, inne gady czy małe ssaki. Niektóre źródła podają iż kameleony te pobierają także pokarm pochodzenia roślinnego.

Biotop

Na obszarze Madagaskaru zamieszkuje tereny ciepłe, zarówno lasy tropikalne (jest to las w którym można go spotkać najrzadziej i najczęściej na jego skraju), tropikalne suche lasy (dry deciduous forests), czy wyżynną sawannę z wysokimi trawami i niskimi rozproszonymi krzewami i drzewami. Z całą pewnością jednak nie należy tego gatunku postrzegać jako bardziej sucholubnego. Na obszarach tych wilgotność w czasie dnia rzadko spada poniżej 60-70%, a przez większą część roku występują regularne opady.

Zamieszkuje także obszary które przez ludność tubylczą są wykorzystywane pod uprawy, a także same miasta. Jest uważany za gatunek o stabilnej, niezagrożonej populacji, zamieszkuje wiele obszarów objętych ochroną.

Występowanie

Gatunek ten pierwotnie występował tylko na terenie Madagaskaru, zakres jego występowania to niemalże cała wyspa za wyjątkiem obszarów powyżej 1300 m.n.p.m.

Obecnie gatunek ten został sztucznie wprowadzony na teren Florydy w USA (mieszkańcy Dade County wprowadzili je sztucznie aby młode kameleony łapać i sprzedawać do sklepów zoologicznych) oraz prawdopodobnie na terenie Kenii (brak informacji czy został wprowadzony sztucznie).

Temperatura

W dzień 24-28°C, pod promiennikiem do 34°C w nocy może spadać do 18°C

Wilgotność

W dzień 50-60%, w nocy około 70-80%

Terrarium

Amerykański wzór hodowli kameleonów zdaje się być tu najlepszym wyjściem. Przeglądając amerykańskie fora itp. możemy zauważyć, że kameleony najczęściej są trzymane w terrariach w całości wykonanych z siatki, źródła światła i temperatury są umieszczone na zewnątrz. Wewnątrz terrarium powinna się znajdować przynajmniej jedna roślina, która pomoże nam utrzymać wilgotność, oraz da kameleonowi schronienie, wskazane liczne gałęzie, liany itd. Terrarium powinno być wyposażone w system zraszający, bądź tzw. dripper co zapewni kameleonowi stały dostęp do wody(pamiętamy o tym szczególnie przy młodych osobnikach, które bardzo szybko się odwadniają). W terrarium nie zaleca się stosowania podłoża, które po zjedzeniu przez kameleona mogłoby uszkodzić delikatny przewód pokarmowy. Stosujemy Terrarium tropikalne, wielkość terrarium dla dorosłego osobnika 120x80x150 cm.

Oświetlenie

12 godzin, UVB 5%

Żywienie

Karmimy odpowiednio dobranymi owadami. Wielkość owadów nie powinna być większa niż odległość między oczami kameleona. Należy pamiętać o tym, że dieta musi być zróżnicowana oraz zbilansowana. Podstawę diety mogą stanowić karaczany, świerszcze, oraz szarańcza. Mączniki, drewnojady, muchy, motyle, modliszki, patyczaki, straszyki, ślimaki mogą służyć za urozmaicenie diety. Niezbędna jest suplementacja preparatami zawierającymi minerały oraz witaminy.

Dorosły samiec tego gatunku z pewnością potrafi zjeść bardzo duże ilości owadów, co należy mieć na uwadze przed rozpoczęciem hodowli.

Rozmnażanie

Kameleony te rosną bardzo szybko, równie szybko dojrzewają. Dojrzałość płciową osiągają w wieku od 6 do 12 miesięcy. Nie poleca się dopuszczania zbyt młodych osobników (od razu po osiągnięciu dojrzałości płciowej) ponieważ może to być zbyt obciążyć organizmy wciąż rosnących kameleonów (tyczy się to głównie samic). Samica składa do 60 i może ciągu roku może złożyć jaja dwukrotnie.

Zimowanie

Nie wymaga zimowania.

Uwagi

Główna trudność hodowli polega na bardzo słabej dostępności tych kameleonów w Europie, a szczególnie praktycznie zerowej osobników CB. Osobniki CB mogą być uznane za umiarkowanie proste w hodowli.