Loading...
Gasterophilidae – gzikowate
Podrodzina owadów z rzędu muchówek
Rodzina Gasterophilidae obejmuje muchówki o dość jednorodnej budowie ciała. Owady dorosłe mają głowę, tułów i odwłok pokryte długimi włoskami. Aparat gębowy jest zredukowany. Większość gatunków ubarwiona jest dość jaskrawo, przy czym przeważają kolory czarny, żółty, ceglasty i biały.
Wszystkie gatunki gzików występujące na obszarze Europy w stadium larwy są pasożytami koniowatych (Equidae). Pasożytniczy tryb życia wytworzył u nich różne przystosowania morfologiczne i biotyczne. Najważniejsze z nich – redukcja aparatu gębowego i nie przyjmowanie pokarmu, skrócenie życia do 10-20 dni, dojrzewanie produktów płciowych już w stadium poczwarki, skrócenie okresu rójki i składania jaj – dotyczą imago.
Większość gatunków składa i przytwierdza jaja na włosach różnych części ciała żywiciela, najczęściej na głowie (tylko jeden z gatunków składa jaja na trawie). Larwy po wyjściu z jaja wwiercają się w naskórek i drążą w nim chodniki w kierunku kąta ust, po czym przechodzą na śluzówkę jamy ustnej (niektóre gatunki Gasterophilidae mogą dostać się do jamy ustnej żywiciela tylko przy jego czynnym udziale). Po wniknięciu do jamy ustnej konia larwy rozwijają się tam około 20-30 dni, aż do pierwszego linienia, drążąc chodniki w błonie śluzowej policzków lub języka. Larwy II i III stadium wszystkich gatunków z rodzaju Gasterophilus żyją w przewodzie pokarmowym konia zajmując określoną jego część. Larwy zimują w jelicie żywiciela, a w następnym roku kończą swój rozwój, wypadają z odchodami i przepoczwarczają się na pastwiskach wśród runa zielnego lub w ściółce. W Polsce występują cztery gatunki Gasterophilidae: Gasterophilus intestinalis („giez żołądkowy”), Gasterophilus haemorrhoidalis, Gasterophilus nasalis i Gasterophilus pecorum.
Na podstawie:
Draber-Mońko A. 1978. Gzy (Diptera). [w:] Pasożyty ssaków Polski. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa-Wrocław. 273 ss.
Opracowanie Krzysztof Szpila
Liczba wyświetleń: 74
