Haplopelma spp. – ptaszniki

Haplopelma spp. – opis ogólny rodzaju

Nazwa rodzaju: Haplopelma. Poprzednia nazwa: Melopeus, jednak obecnie nieaktualna.

Rodzaj Haplopelma skupia podziemne ptaszniki, występujące w Azji, a konkretniej Tajlandii, Myanmarze, Kambodży, Singapurze, Wietnamie, Borneo. Są to średniej wielkości ptaszniki, osiągające 5-7 cm długości ciała. Cechują się masywnymi odnóżami, co jest konsekwencją przystosowania do podziemnego trybu życia. Ich biotopem mogą być górzyste tereny, rzadko porośnięte drzewami, jak i obrzeża lasów tropikalnych. Żyją najczęściej w przedziale temperaturowym od 20-22°C nocą, do 28°C podczas dnia. Wilgotność nie spada zwykle poniżej 70%. W naturze kopią głębokie (czasem nawet do półtora metra), rozgałęzione nory, w których przebywają podczas dnia i wychodzą z nich właściwie tylko po to, by polować. Korytarze wyścielone są grubym oprzędem, który chroni je przed ewentualnym zapadaniem się. Kryjówka jest najczęściej zamieszkiwana przez dorosłą samicę. Dojrzałe samce rzadko znajdują sobie stałe schronienie, gdyż w okresie godowym poszukują samic i to na nie najłatwiej trafić. Rejony z których pochodzą te zwierzęta są dość wilgotne, więc zarówno w naturze, jak i w warunkach hodowlanych wymagają dość sporej wilgotności (nie do przesady), nie licząc okresów suszy, kiedy wilgotność nieznacznie spada.

Długość życia samic wynosi przeważnie 10-12 lat. Samce żyją około rok po osiągnięciu dojrzałości (co ma miejsce po około 2 latach od wyklucia). Wylinki przechodzą najczęściej pod ziemią, w specjalnie przygotowanych kryjówkach. Zrzucony oskórek najczęściej służy wzmocnieniu ścian gniazda. Ptaszniki z rodzaju Haplopelma rzadko chwytają owady latające, a w ich dietę wchodzą najczęściej drobne bezkręgowce należące do fauny glebowej. Począwszy od chrząszczy i karaczanów, a skończywszy na larwach owadów. Czasem chwytają też kręgowce (niewielkie gady lub ssaki).

Zmiany w rodzaju

Ornithoctonus aureotibialis = Haplopelma sp. aureopilosum (nie aktualna nazwa)

Gatunki w rodzaju Haplopelma

1. Haplopelma albostriatum (Simon, 1886)
2. Haplopelma doriae (Thorell, 1890)
3. Haplopelma hainanum (Liang et al., 1999)
4. Haplopelma lividum (Smith, 1996). Poprzednia nazwa – Melopeus lividus. Występuje na Tajlandii i Myanmarze. Jest to chyba najbardziej popularny przedstawiciel rodzaju w handlu, prawdopodobnie ze względu na swoje piękne ubarwienie. Karakaps jest zwykle stalowoszary, odwłok ciemny ze słabo widocznym prążkowaniem. Odnóża mają za to piękny błękitny kolor, który zmienia swoją intensywność w zależności od natężenia i kąta padania światła. Niebieskie kolory zaczynają się pojawiać mniej więcej po 6 wylince. Dojrzały samiec szary, ze słabo widocznymi prążkami na odwłoku, znacznie mniejszy od samicy. Bardzo podobnym w ubarwieniu ptasznikiem jest azjatycki pająk Lampropelma violaceopes, który jest w całości błękitny. Jest jednak niesamowicie rzadko spotykany w handlu.
5. Haplopelma longipes (von Wirth & Striffler, 2005)
6. Haplopelma minax (Thorell, 1897)
7. Haplopelma robustum (Strand, 1907)
8. Haplopelma salangense (Strand, 1907)
9. Haplopelma schmidti (Volken von Wirth, 1991). Występuje w Północnym Wietnamie. Karapaks najczęściej koloru ciemnożółtego, odwłok złotobrązowy z ciemnym prążkowaniem. Odnóża ciemnobrązowe lub czarne. Samiec bardziej jednolity w ubarwieniu
10. Haplopelma vonwirthi (Schmidt, 2005)

Zachowanie

W naturze, zwierzęta te rzadko okazują agresję względem napastników, gdyż przestronne i głębokie korytarze pozwalają im się schować. Jednakże napastnik musi liczyć się z groźbą pokąsania, jeżeli będzie próbował naruszyć gniazdo i dalej niepokoić pająka.

Jadowitość

Jad wszystkich przedstawicieli rodzaju Haplopelma jest dość silny (ich strategia obrony nie obejmuje wyczesywania włosków parzących, lecz szybką ucieczkę lub atak). Przeprowadzone badania wykazały, że nawet minimalna dawka jadu wstrzykniętego karaczanowi, powoduje jego śmierć. W wyniku ukąszenia człowieka, występuje silny, promieniujący ból w miejscu ukąszenia. Może wystąpić nawet lokalny paraliż ukąszonej kończyny, połączony z bólami, zawrotami głowy, gorączką, zaburzeniami świadomości i wymiotami. Są to jednak ekstremalne wyjątki, ponieważ większość przypadków kończy się jedynie silnym bólem.

Terrarium

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Terrarium dla ptaszników.

 

Żywienie

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Żywienie ptaszników.

 

Rozmnażanie

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Rozmnażanie ptaszników.

W warunkach naturalnych, samica jest dość tolerancyjna dla samca i czasem pozwala mu przebywać przez dłuższy czas w swej kryjówce. W warunkach hodowlanych, zarówno samiec i samica (a w szczególności samica) muszą być dobrze nakarmione przed dopuszczeniem. W zależności od wieku samicy, w kokonie może znajdować się od 60-300 jajeczek (najlepiej jest łączyć dojrzałe samce z 3-4 letnimi samicami). Samiec musi być napełniony. Jeżeli kopulacja zakończyła się powodzeniem, to po około 3 miesiącach od kopulacji, samica składa kokon, z którego po około 8 tygodniach wychodzą nimfy.

Dymorfizm płciowy

Przeczytaj najpierw artykuł ogólny Dymorfizm płciowy u ptaszników.

Dymorfizm płciowy u przedstawicieli rodzaju Haplopelma jest dość dobrze widoczny. Samice są o wiele większe i masywniejsze od samców. Ponadto cechują się piękniejszymi i żywszymi barwami, podczas gdy samce są zazwyczaj jednolicie szare lub brązowe, ze słabo wyraźnym ornamentem na odwłoku.

Uwagi

Powyższe informacje można traktować jako wspólne dla wszystkich przedstawicieli rodzaju Haplopelma.

Opracowanie i źródła informacji
Opracował Andrzej Prokop „Atrax”

Literatura
F. Kovarik, Sklipkani, 1998;
F. Kovarik, Chov sklipkanu, 2001;
N. I. Platnick, The World Spider Catalog, Version 5.5;

Liczba wyświetleń: 7198