Helix pomatia – ślimak winniczek

Helix pomatia – ślimak winniczek

Nazewnictwo

Nazwa polska: Ślimak winniczek

Nazwa angielska: Roman snail (ślimak rzymski)

Nazwa niemiecka: Weinbergschnecke

Nazwa francuska: Escargot de Bourgogne (ślimak burgundzki)

Długość życia

Zwykle 5-8 lat, jednak dobrze pielęgnowane dożywają 30 lat.

Wygląd

Największy europejski ślimak lądowy o kulistej muszli, zwykle z 5 skrętami, barwy białawej do ciemnobrązowej, niewyraźnie paskowana. Warga jest dosyć gruba i jasna. Ciało żółto-szarawe. Średnica muszli do 5 cm.

Występowanie

Pochodzi z Europy Południowej i południowej części Europy Środkowej, skąd, jako przysmak, został zawleczony w wiele innych rejonów kontynentu. Gatunek ten pierwotnie nie przekraczał północnych krańców wyżyn środkowopolskich. Obecnie spotykany niemal w całej Polsce poza wysokimi górami. W Karpatach sięga po 1000 m n.p.m., natomiast w Alpach dochodzi do 2000 m n.p.m. W naszym klimacie ślimaki te spotyka się od marca do października. Zimę „przesypiają” w kryjówkach pod kamieniami lub w starych pniakach.

Cechy szczególne

Zarówno w dawnych czasach jak i obecnie winniczki uważane były za przysmak. W średniowieczu można je było jeść nawet w okresie postu. Nic więc dziwnego, że hodowane były szczególnie intensywnie przez mnichów. Po dziś dzień duże populacje tego gatunku spotyka się w pobliżu większości starych klasztorów.

Aktywność

Na wolności głównie wieczorem lub podczas pochmurnej, deszczowej pogody. W warunkach terrarystycznych może być aktywny przez całą dobę.

Biotop

Zamieszkuje świetliste, wilgotne lasy liściaste i mieszane, większe ogrody, parki, łąki, winnice, stare cmentarze, zbiorowiska synantropijne; szczególnie na stanowiskach o podłożu wapiennym.

Terrarium

Ustawione w cienistym lub zaciemnionym miejscu, koniecznie dobrze przykryte. Na dno wysypujemy dosyć grubą warstwę ziemi ogrodniczej wymieszanej z torfem. Można zasiać trawę lub zboże, np. owies czy pszenicę. Wstawiamy też miseczkę z wodą dla utrzymania odpowiedniej wilgotności. Jako dekoracje możemy umieścić w terrarium kamienie, kawałki kory lub korzenie, służące dodatkowo jako miejsce do „spacerów” naszych podopiecznych. Należy jednak uprzedzić, że utrzymanie czystości w zbiorniku ze ślimakami jest bardzo trudne.

Zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2003 roku (nr 99, poz. 916), ustalającym minimalne warunki przestrzenne i hodowlane dla przetrzymywania zwierząt oraz warunki niezbędne do prowadzenia reprodukcji poszczególnych gatunków lub grup zwierząt wymiary pomieszczenia, w którym prowadzi się hodowlę wszystkich ślimaków lądowych, powinny stanowić przynajmniej czterokrotność maksymalnej długości osobnika z rozprostowaną nogą.

Wymiary terrarium niezbyt duże, dla 4 osobników wystarczy pięciolitrowy zbiornik o wymiarach 25/13/15 cm (dł./szer./wys.).

Oświetlenie

Nie jest konieczne.

Temperatura

Terrarium nie potrzeba dogrzewać. Zimą można ustawić je w chłodnym miejscu (dolna półka lodówki, piwnica itp.), by ślimaki zapadły w „sen zimowy”. Odpoczynek taki jest wskazany, zwłaszcza, gdy chcemy rozmnażać ślimaki. Od października wystawiamy terrarium na balkon lub do ogrodu, obniżając tym samym temperaturę. Ślimaki zakopią się w podłożu, zamykając wejście skorupki bogatym w wapń śluzem, tzw epifragmą. W marcu lub kwietniu możemy przebudzić naszych podopiecznych, ustawiając terrarium w cieplejszym miejscu.

Wilgotność

Około 70-80%. Gdy otoczenie jest zbyt suche, ślimaki zamykają się w swoich muszlach i zapadają w swego rodzaju letarg. W takim wypadku należy jak najszybciej zwiększyć wilgotność w terrarium.

Żywienie

Winniczki żywimy różnego rodzaju zieleniną: liśćmi sałaty, podbiału, łopianu, mniszka lekarskiego, marchwią, pokrzywą itp., można im podawać także soczyste owoce, jak chociażby truskawki, jabłka czy gruszki. Konieczne podajemy im w pożywieniu wapń, w postaci na przykład kredy, skorupek jaj czy muszli innych ślimaków.Pamiętajmy, by resztki niezjedzonego pokarmu jak najszybciej usuwać z terrarium – w ciepłych i wilgotnych warunkach owoce i zielenina szybko mogą pokryć się pleśnią.

Dymorfizm płciowy

Obojnak. Każdy osobnik produkuje zarówno gamety męskie jak i żeńskie.

Rozmnażanie

Do rozrodu potrzebne są dwa osobniki. Zapłodnienie krzyżowe dokonuje się podczas „gry miłosnej” z użyciem tzw. strzałki miłosnej.

W naturze okres kopulacji przypada od maja do lipca. Od 40 do 60 białawych jaj wielkości ziarnka grochu zostaje złożonych do wydrążonej w podłożu jamki. Młode ślimaczki wykluwają się w ciągu miesiąca. Wśród młodych ślimaczków bardzo często zdarzają się przypadki kanibalizmu – starsze rodzeństwo zjada nie tylko jaja, ale także młodszych pobratymców z tego samego lęgu! Należy więc zapewnić im wystarczającą ilość pożywienia. Dojrzałość płciową uzyskują po 3-4 latach życia.

Uwagi

Możliwa hodowla w odpowiednio dużym terrarium wraz z innymi gatunkami krajowych ślimaków. Nigdy nie wystawiajcie terrarium ze ślimakami na dłuższy czas na działanie promieni słonecznych. Grozi to przegrzaniem zwierząt i ich śmiercią! Temperatura nigdy nie powinna przekraczać 30°C! Obecnie wykorzystuje się kulinarnie około 15 gatunków należących do rodzaju Helix. Ślimaki „jadalne” pozyskuje się niemal wyłącznie w terenie, gdyż nie opracowano jeszcze metod ich masowej hodowli. Należy pamiętać, że osobniki młode, których średnica muszli nie przekracza 30 mm są prawnie chronione, a zbiór osobników o większej muszli dopuszczalny jest jedynie w maju i jedynie za pozwoleniem wojewody!

Opracowanie

Opracowanie i źródła informacji

Opracowanie
Opracował Łukasz Marcin.

Liczba wyświetleń: 24974