Hemidactylus craspedotus – gekon tajski domowy*

*Gekon ten w zasadzie nie ma polskiej nazwy. Jest błędnie nazywany gekonem domowym, ale ta polska nazwa odnosi się również do innych gatunków gekonów. Gekon tajski domowy to nazwa niewłaściwa (trójczłonowa) i nie powinna być używana. Dawniej zaliczany do rodzaju Cosymbotus.

Wygląd

Sylwetka tej jaszczurki jest smukła. Gekony te mają bardzo delikatne ciało, co szczególnie uwidacznia ich cienka, pokryta drobnymi łuskami skóra, która na brzuchu jest lekko prześwitująca. Ciało jest lekko grzbieto-brzusznie spłaszczone. Bo bokach, wzdłuż ciała i tylnych krawędzi tylnych kończyn, biegną charakterystyczne dla tego gatunku fałdy skórne, podwijające się pod brzuch. Palce, połączone u nasady błoną i zakończone małymi pazurkami, zaopatrzone są w haczykowate przylgi. Te cechy pomagają tej zwinnej jaszczurce w skakaniu, jednak nie umożliwiają jej lotu ślizgowego (jak to jest u gekona fałdoskórego), ze względu na słabe rozwinięcie. Charakterystyczny jest również, przypominający kształtem wydłużony grot strzały, ogon. Grzbiet ubarwiony jest w zależności od barwy otoczenia od jasnobeżowego po szaro-brązowy, ze słabo widocznym deseniem złożonym z jasnych plamek, tworzących jakby podłużne pręgi, pomagające gekonom stawać się niewidocznymi na tle starych murów, czy pni drzew. Brzuch jest od kremowego po żółty. Oczy, podobnie jak u większości gekonów, są duże i zaopatrzone w pionową źrenicę.

Hemidactylus craspedotus – gekon tajski domowy* (Mocquard, 1890) osiąga niewielkie rozmiary. Maksymalna długość ciała wynosi 16 cm, jednak zwykle nie przekracza 15 cm.

Występowanie

Występuje w południowo-wschodniej Azji i na Półwyspie Indochińskim.

Cechy szczególne

Mały, delikatny gekon żyjący głownie na ścianie terrarium. Charakterystycznymi cechami tego gatunku są: fałdy skórne biegnące wzdłuż ciała, połączone błoną palce, oraz, przypominający kształtem wydłużony grot strzały, ogon.

Aktywność

Aktywny jest głównie nocą, choć czasami można go zaobserwować również w dzień kiedy wygrzewa się na rozgrzanej ścianie.

Biotop

W naturze spotyka się go na ścianach budynków, pniach drzew i w innych podobnych miejscach. Jak sama nazwa wskazuje jest to gatunek synantropijny, czyli żyje blisko ludzi.

Terrarium

Głównym elementem terrarium powinna być ściana wykonana z gipsu lub gliny z wtopioną grzałką. Taką ścianę możemy bardzo ładnie ozdobić malując ją farbami lub zatapiając w niej ozdobne kamyki muszelki i kawałki kory. Ściana powinna być zabarwiona w odcieniach brązu, aby stworzyć gekonowi możliwość „wtopienia” się w otoczenie. Ważne jest żeby gekon miał możliwość ukrycia, więc należy mu stworzyć na ścianie coś w rodzaju groty lub przynajmniej zacienioną kawałkiem kory przestrzeń. W zbiorniku powinny się również znaleźć korzenie i gałęzie oraz liczne rośliny (z wyjątkiem tych wydzielających trujące krople, które mogą zostać zlizane przez gekona). Podłoże najlepiej wysypać mieszanką piaskowo torfową lub samym torfem, co ułatwi utrzymanie odpowiedniej wilgotności. Basen w zbiorniku jest zbędny, gdyż te gady ani się nie kąpią, ani nawet nie piją z jednego miejsca, a mogą się w nim jedynie utopić (co ze względu na ich zwinność i haczykowate przylgi jest na szczęście mało prawdopodobne).

Znany mi jest również przypadek trzymania tego gatunku luzem w domu, przy zachowaniu warunków, o których mowa dalej, nie jest to jednak sposób polecany. Z jednej strony taki sposób utrzymywania gekonów jest bardzo pożyteczny, gdyż jaszczurki te są doskonałymi tępicielami wszelkich małych szkodników żyjących w naszych domach. Jest to jednak możliwe tylko w wypadku pomieszczeń wyjątkowo ciepłych i wilgotnych, o temperaturze powyżej 25°C, np. pokojów z wieloma terrariami. Wypuszczenie gekonów do typowego pomieszczenia mieszkalnego szybko skończy się ich śmiercią! W danym pomieszczeniu muszą znajdować się miejsca dobre na kryjówkę w czasie dnia, nie może być żadnych przedmiotów, które mogłyby w jakikolwiek sposób uszkodzić ciało gada, otworów, które umożliwiłyby mu ucieczkę, oraz innych zwierząt mogących stanowić dla niego zagrożenie.

Wielkość terrarium

Wymagają małego zbiornika o wymiarach 40/20/40 cm (dł./wys./szer.). W takim terrarium można bez obawa trzymać samca z dwoma samicami.

Oświetlenie

Cykl 12-13 godzinny. Naświetlanie UV jest kwestią sporną w przypadku gatunków nocnych, ale stosowane w odpowiednich ilościach na pewno gekonowi nie zaszkodzi. Można więc naświetlać średnio raz w tygodniu przez około 5 minut.

Temperatura

W dzień 26-29°C, nocą około 24°C. Gekony te lubią się wygrzewać siedząc na wtopionej w ścianę grzałce (tę funkcje może pełnić grzałka akwarystyczna o najsłabszej mocy lub kabel grzewczy).

Wilgotność

Wilgotność powinna się utrzymywać na poziomie 70%, a więc terrarium wymaga codziennego zraszania letnią wodą, która jednocześnie stanowi jedyne źródło picia dla gada.

Żywienie

Żywią się wszelkiego rodzaju drobnymi bezkręgowcami, które muszą się jedynie ruszać i zmieścić w żarłocznych paszczach. Według mnie najlepiej tę rolę spełniają muchy i mniejsze ćmy, gdyż nie chowają się w zakamarkach terrarium, mają odpowiednie rozmiary, a ich ruchliwość zachęca jaszczurki do aktywnego polowania. Ponadto można im podawać świerszcze, małe karaczany i szarańcze. Pokarmu najlepiej nie umieszczać w misce tylko puścić wolno w terrarium co wzmoży aktywność gadów. Woda pobierana jest przez zlizywanie z elementów wyposażenia lub własnego ciała jej rozpylonych kropli. Gekony można też nauczyć przyjmowania pokarmu z pęsety. Częstotliwość podawania pokarmu nie jest łatwa do podania. Trzeba po prostu zaobserwować jak często i ile dany gekon ma ochotę jeść. Średnio dwa razy w tygodniu, lub nawet rzadziej, podawany pokarm powinno się posypać preparatem witaminowym i wapnem. W tym przypadku szczególnie pozytywne jest karmienie pęsetą, gdyż mamy pewność, że owad został zjedzony zanim proszek się od niego odczepił. Jako gatunek nocny gekony najlepiej jest karmić późnym popołudniem, wieczorem lub nawet nocą, kiedy jaszczurki są najbardziej aktywne. Pokarm jest jednak przyjmowany równie chętnie o każdej porze.

Dymorfizm płciowy

Samce są większe od samic mają masywniejszą i szerszą głowę, a także pory nad kloaką będące ujściami gruczołów udowych.

Rozmnażanie

Literatura podaje, iż samice tego gatunku składają 1-2 jaja przez cały rok, w około miesięcznych odstępach. Jednak ze względu na miejsce ich pochodzenia uważam, że korzystniej jest na okres około 2 miesięcy nieznacznie obniżyć temperaturę, przerywając na ten czas sezon rozrodczy. Wylęg następuje po 40-60 dniach od momentu złożenia jaj. Jeżeli jaja nie znajdują się w inkubatorze, to młode zaraz po wylęgu należy oddzielić od dorosłych. Ten czas wskażą nam pojawiające się na otoczkach jaj krople(tzw. pocenie jaj).

Zimowanie

Nie zimuje się. Można jednak na okres około 2 miesięcy obniżyć temperaturę do około 24°C w dzień i 20°C nocą, oraz skrócić czas oświetlenia do 10 godzin.

Łączenie

Jest to gatunek bardzo łagodny względem innych zwierząt żyjących w terrarium, więc można go łączyć z innymi niewielkimi gatunkami o podobnych wymaganiach.

Uwagi

Z uwagi na swoją delikatność nie powinien on być brany na ręce. Jest do tego bardzo płochliwy i wszelkie próby schwytania go są dla niego bardzo stresujące. Schwytany nie jest jednak agresywny i nie broni się gryząc. Gekon ten potrafi wykorzystać nawet bardzo małe szczeliny do ucieczki z terrarium, o czym należy pamiętać przy jego konstrukcji (nie zapominając oczywiście o odpowiedniej wentylacji).

Opracowanie
Opracował: Agam na podstawie własnych doświadczeń, oraz literatury: A. i R. Stefańscy: „Gekony w terrarium”.

Liczba wyświetleń: 7882