Idolomantis diabolica – modliszka diabelska

Żaden chyba z gatunków modliszek nie stanowił tak „mrocznego przedmiotu pożądania” jak Idolomantis diabolica (Beier, 1956) – czyli „diabelski kwiat”. Jedna z największych, najpiękniej ubarwionych i zarazem najdziwniejszych pod względem kształtu modliszek. Przez wiele lat gatunek znany był tylko i wyłącznie z opisów – sporadycznie w hodowlach pojawiały się pojedyncze osobniki. W 1998 roku jedna z Czeskich wypraw entomologicznych do Afryki przywiozła kilka kokonów, wśród nich jeden, nieco inny od pozostałych. Z kokonu wykluło się kilkanaście larw – ich wygląd jednoznacznie sugerował, że należą do rodziny Empusidae, a po kilku wylinkach, kiedy uwidocznił się kształt przedplecza, stało się jasne, że to nic innego, jak właśnie Idolomantis. Było już jednak za późno – Karel Vad’ura, guru czeskich hodowców modliszek, w którego hodowli znalazło się kilka sztuk Idolomantis, poległ na tym, na czym większość osób, próbujących rozmnożyć ten gatunek – zanim doczekał się pierwszej dorosłej samicy, samce już od dawna zdobiły gablotę z preparatami. W 2001 roku zdjęcie Idolomantis, autorstwa niemieckiego taksonoma Reinharda Erhmanna pojawiło się na obwolucie książki o modliszkach. Zdjęcie było zrobione w naturze – ale autor długo utrzymywał lokalizację w tajemnicy. Sam temat jednak powrócił i w 2004 roku Idolomantis zostały przywiezione z jednej z wypraw organizowanych przez niemieckich entomologów skupionych wokół portalu terra-typica.ch – im też jako pierwszym udało się rozmnożyć Idolomantis.

Trzeba przyznać, że jest to jedna z najbardziej efektownych modliszek – jednocześnie jedna z najtrudniejszych w hodowli, nie tylko ze względu na trudne do zapewnienia w warunkach domowych warunki, ale również dlatego, że trzeba przy jej hodowli być niezwykle bacznym obserwatorem.

Nazewnictwo

Nazwa polska: Modliszka diabelska

Nazwa angielska: Devil’s Flower Mantis, Giant Devil’s Flower Mantis

Nazwa niemiecka: Die Teufelsblume

Nazwa czeska: kudlanka ďábelská

Wygląd

Ubarwienie u młodych z poczatku białe, z czarnymi plamkami, następnie piaskowe i biało- piaskowe do biało –zielonego z charakterystycznymi czerwonymi, czarnymi i białymi plamami na goleniach i udach, po złożeniu odnóży chwytnych tworzącymi wzór kwiatu – u podrośnietych osobników i imago. Charakterystyczny wyrostek na głowie. Przedplecze bardzo szerokie, trójkątne, zwężające się ku odwłokowi z charakterystycznym ząbkowaniem zewnętrznych krawędzi. Osobniki imago zielonkawe.

Występowanie

Afryka: Tanzania, Kenia

Wielkość

Samiec: Samiec: 8-9 cm
Samica: Samica: 9-10 cm

Długość życia

Samiec: 6-8 miesięcy (1-2 miesiące jako imago) / 7 wylinek
Samica: ok. 10 miesięcy ( 2-3 miesięcy jako imago) / 9 wylinek

Trudność hodowli

Gatunek nie polecany dla początkujących. Ze względu na duże rożnice w tempie wzrostu osobników obydwu płci, wymaga dużo uwagi i de facto indywidualnego traktowania każdego osobnika. Wylęg jest umiarkowanie liczny. Ze względu na filigranową budowę ciała, niezwykle finezyjny kształt przedplecza i dużą liczbę wyrostków modliszki mają duże problemy z poprawnym przechodzeniem wylinek, w momencie kiedy nie zapewnimy im właściwych warunków.

Hodowla

Temperatura
- Dzień: 30-35°C (punktowo do 45°C).
- Noc: 20-22°CTak, jak w przypadku większości zwierząt egzotycznych, zamiast polegać na niepewnych,często absolutnie nieuzasadnionych informacjach warto skorzystać z zasobów sieciowych i sprawdzić jak wygląda rozkład temperatur oraz wilgotności powietrza w miejscu występowania owadów. Idolomantis to owady wybitnie kserotermiczne – wymagają bardzo wysokiej temperatury w dzień i wyraźnego spadku temperatury w nocy.
Wilgotność
- Dzień: 30-40%
- Noc: 50-70%W naturze wylęg modliszek następuje z nastaniem pory wilgotnej, dlatego w przypadku młodych do 3-4 wylinki warto utrzymywać nieco wyższą wilgotność. Wilgotność można zwiększać też okresowo w momencie kiedy modliszka zbliża się do wylinki – ułatwimy w ten sposób jej przejście (jest to krytyczny moment w hodowli – najwięcej osobników pada ze względu na niemożność przejścia wylinki, lub w efekcie deformacji wynikających z jej niepoprawnego przejścia). Wilgotność podnosimy tylko i wyłącznie podlewając podłoże, pod żadnym pozorem nie powinno się spryskiwać owadów.
Terrarium
- Wielkość: Dla osobnika imago co najmniej 20x20x40 cm (szerokość x głębokość x wysokość). Ze względu na wysoką temperaturę wskazane większe terrarium. Dla postaci larwalnych dowolne mniejsze pojemniki, których wysokość będzie stanowiła co najmniej czterokrotność długości modliszki. Wskazane terrarium ze ścianami wykonanymi z siatki, zapewniającymi dobrą cyrkulację powietrza. Pokrywa terrarium powinna być ażurowa i oklejona siatką (dobra jest luźno rozciągnięta gaza opatrunkowa). Podrośnięte osobniki Idolomantis praktycznie całe życie spędzają na pokrywie terrarium, musi dawać im ona możliwość pewnego zaczepienia, stąd niewskazane są metalowe siatki.
- Wyposażenie: Nad terrarium powinna znajdować się żarówka – pełniąca funkcję nie tylko oświetlenia ale i ogrzewania. W bezpośredniej bliskości żarówki temperatura w dzień może osiągać punktowo nawet 45°C. Żarówka powinna być umieszczona tak, by dać owadowi możliwość przemieszczania się po pokrywie w poszukiwaniu miejsca o optymalnej temperaturze (np. w rogu terrarium).
- Wystrój: wystrój stanowić mogą suche rośliny – np. osty – stanowiące naturalny habitat modliszki.
- Podłoże: torf/włokno kokosowe zmieszane z piaskiem.
Żywienie
Hodowla grupowa

Rozmnażanie

Dymorfizm płciowy
- Samiec: od L2-L3 u samca widoczne 7-8 segmentów na spodzie odwłoka. Imago smuklejsze o antenowatych, pierzastych czułkach, z węższym i mniejszym przedpleczem
- Samica: od L2-L3 na spodzie odwłoka widoczne 6 segmentów. Odwłok imago szeroki, czułki i skrzydła krótsze.
Dojrzałość płciowa
- Doprowadzenie do imago osobników obydwu płci z jednego kokonu w tym samym czasie jest niezwykle trudne. Jeżeli istnieje taka możliwość warto kupić samce o co najmniej 2 wylinki młodsze od samic. Jeśli nie mamy takiej możliwości powinniśmy jak najwcześniej wyseksować osobniki i trzymać samce w niższej temperaturze niż samice, jednocześnie ograniczając karmienie. Z reguły, ze względu na bardziej filigranową budowę ciała i problemy z wylinką do imago dorasta mniej samców.
- Samiec: 2-3 tygodnie po linieniu na imago
- Samica: 2-4 tygodnie po linieniu na imago
Czas kopulacji
Ooteka
- Pierwsza: po 2-4 tygodniach od wylinki imaginalnej
- Kolejne: co ok. 3-4 tygodnie
- Liczba: ok. 6
- Wygląd: podłużne, o typowym dla przedstawicieli rodziny kształcie, pokryte cienką warstwą, łuszczącej się pianki. Długości do 3-4 cm.
- Inkubacja: 35°C w dzień, w nocy spadek temperatury, wilgotność 60-75%, 4-6 tygodni. Ooteki można sporadycznie delikatnie spryskiwać wodą o temperaturze otoczenia kokonu.
- Liczba larw: 20-40
Larwy
- Wielkość: ok. 9 mm
- Wygląd: białe, lub zielonkawo-białe
- Pokarm: L1 polują na Drosophila hydei, starsze larwy jak w części „hodowla”
- Wskazówki: wylęg poleca się trzymać w pojemniku zbiorczym, zapewniając larwom odpowiednią ilość pokarmu i dużą przestrzeń. Osobniki na etapie L3 warto rozdzielić, samce trzymając w nieco niższej temperaturze.