Laemanctus serratus – Hełmogwan koroniasty

 

Laemanctus serratus – legwan koroniasty*

Laemanctus serratus (Cope, 1864) Jest to jeden z dwóch gatunków z rodzaju Laemanctus zasiedlających Amerykę Środkową. Jest nieco większy od spokrewnionego Laemanctus longipes, dorosłe osobniki dorastają do 75-80 cm dł., z czego 2/3 przypada na biczowaty ogon. Ciało jest lekko spłaszczone bocznie. Głowa stosunkowo duża, trójkątna ze spiczastym pyskiem. Nazwa tego gatunku pochodzi od bardzo charakterystycznie wyglądającej głowy. Na szczycie czaszki znajduje się spłaszczony hełm, utworzony z pogrubionych łusek. Hełm ten u dorosłych osobników jest wyciągnięty do tyłu a na jego bocznych krawędziach widnieją duże, stożkowate łuski zagięte nieco ku górze. Taki twór przypomina nieco koronę. Worek podgardzielowy bardzo słabo rozwinięty. Kończyny bardzo długie, silne, z mocno wydłużonymi i cienkimi palcami. Ogon stosunkowo sztywny, biczowaty. Ciało pokryte gładkimi łuskami, na karku, kończynach i ogonie łuski posiadają bardzo delikatnie zaznaczony kil.Ubarwienie zmienne, zależy od wieku, stanu emocjonalnego oraz stanu zdrowia. Najczęściej dominuje barwa oliwkowo-zielona, z lekkim niebieskawym lub siwym odcieniem. Niekiedy mogą przybrać ubarwienie jaskrawo zielone lub brązowe. Zarówno dorosłe jak i młode osobniki posiadają ciemniejsze (najczęściej brunatne ) pręgi biegnące wzdłuż kręgosłupa, po bokach ciała od oczodołu aż do ogona a także na tylnych powierzchniach kończyn.

Nazewnictwo

Nazwa polska: Legwan koroniasty* (nazwa nie poprawna gdyż Laemanctus serratus należy do rodziny hełmogwanowatych)

Nazwa angielska: Serrated Casquehead Iguana

Synonimy

Laemanctus serratus — BOULENGER 1885: 104
Laemanctus serratus — SMITH & TAYLOR 1950: 70
Laemanctus serratus serratus — MCCOY 1968: 672
Laemanctus serratus — LINER 1994
Laemanctus serratus — KÖHLER 2000

Laemanctus serratus alticoronatus COPE 1866
Laemanctus alticoronatus COPE 1866: 192
Laemanctus alticoronatus — BOULENGER 1885: 105
Laemanctus alticoronatus — BARBOUR & COLE 1906: 149
Laemanctus alticoronatus — SMITH & TAYLOR 1950: 70
Laemanctus serratus alticoronatus — MCCRANIE & KÖHLER 2004

Laemanctus serratus mccoyi PEREZ-HIGAREDA & VOGT 1985
Laemanctus serratus mccoyi — MCCRANIE & KÖHLER 2004

źródło reptile-database.org

Podgatunki

Wyróżniono trzy podgatunki:

1. Laemanctus serratus serratus COPE 1864
2. Laemanctus serratus alticoronatus COPE 1866
3. Laemanctus serratus mccoyi PEREZ-HIGAREDA & VOGT 1985

Długość życia

10-12 lat.

Występowanie

Belize, Gwatemala, Honduras, Meksyk

Odmiany

Brak

Wygląd samca

Wygląd obu płci bardzo zbliżony. Korona samca jest większa, z dłuższymi łuskami. Głowa jest nieco większa i szersza w tylnej części a pysk krótszy. Samiec posiada wyraźne zgrubienie u nasady ogona.

Wygląd samicy

Samica posiada mniejszą koronę z niższymi łuskami. Głowa szczuplejsza z dłuższym pyskiem.

Cechy szczególne

W porównaniu z gatunkami z rodzaju Basiliscus, Laemanctus wykazują znacznie spokojniejszy charakter. Osobniki przebywające w terrarium rzadko miewają tendencję do ataków paniki, ucieczki lub agresji w stosunku do człowieka. Oczywiście dotyczy to głównie okazów urodzonych w niewoli. Podobnie jak wiele innych gatunków jaszczurek osobniki odławiane są silnie stresogenne i z reguły źle znoszą aklimatyzację. W przypadku zagrożenia Laemanctus serratus jest w stanie uciekać w postawie dwunożnej.

Biotop

Laemanctus serratus zasiedla przede wszystkim stare, wilgotne lasy tropikalne, aczkolwiek dostosował się również w pewnym stopniu do środowisk zmienionych działalnością człowieka i spotkać go również można na terenach uprawnych, sadach i ogrodach. Zawsze jednak występuje w bezpośrednim sąsiedztwie zbiorników wodnych i wymaga środowisk o dużej wilgotności. Prowadzi głównie nadrzewny tryb życia, przebywa najczęściej wśród cienkich, ulistnionych gałęzi wśród których doskonale się maskuje. Długie kończyny i palce oraz ogon umożliwiają utrzymanie równowagi nawet śród najcieńszych, końcowych partii konarów drzewnych. W przypadku zagrożenia, jeśli zostanie zauważony przez drapieżnika często skacze z gałęzi bezpośrednio do wody. Ogólnie nie wykazuje tak wysokiej aktywności jak inne bazyliszki, większość czasu spędza w bezruchu czatując na ofiary, którymi najczęściej są duże latające owady.

Temperatura

W dzień 24-30°C, pod promiennikiem do 35°C. W nocy nie mniej niż 20°C.

Wilgotność

70-80% w dzień, do 90-100% w nocy

Terrarium

Terrarium dla tego gatunku powinno mieć charakter tropikalny, z dużą ilością konarów do wspinaczki. Jak najbardziej wskazane są żywe rośliny, Laemanctus serratus nie zjadają liści więc jedyne uszkodzenia powstają podczas wspinaczki. Oczywiście nie umieszczamy w terrarium nigdy żadnych roślin toksycznych lub mogących w jakikolwiek inny sposób (np. kolce, ciernie) zranić zwierzęta. Żywa roślinność wpływa pozytywnie na gady, czują się bezpieczne i są spokojniejsze. Poza tym rośliny ułatwiają utrzymywanie odpowiedniego mikroklimatu wewnątrz zbiornika. Na podłoże najlepiej wykorzystać mieszankę torfowo-kokosową. Koniecznie trzeba zapewnić stałą wysoką wilgotność w terrarium oraz odpowiednią wentylację. Przy niskiej wilgotności podłoże oraz rośliny wysychają a jaszczurki mają problemy z wylinką. Poza tym gady te bardzo dużo piją a wodę czerpią głównie zlizując z powierzchni liści. Dlatego konieczne jest regularne, częste zraszanie zbiornika. Dla utrzymania odpowiedniej wilgotności warto również umieścić płaski basenik z wodą. Koniecznie jednak trzeba pamiętać aby zbiornik ten nie znajdował się bezpośrednio pod ścianą terrarium. Tylne i boczne ściany terrarium można pokryć tłem strukturalnym, które to wydatnie zwiększy powierzchnię wspinaczki dla gadów.

Wielkość terrarium dla dorosłego osobnika to 80x60x60 cm, natomiast dla haremu 120x60x60 cm.

Oświetlenie

Cykl oświetlenia 12 godzinny. UB 5%.

Żywienie

Odżywiają się najróżniejszymi bezkręgowcami: owadami prostoskrzydłymi, motylami, ćmami, chrząszczami i ich larwami, karaczanami a także krocionogami, niewielkimi pająkami i ślimakami. Sporadycznie zjadają również drobne kręgowce, jak młode gryzonie czy niewielkie jaszczurki. W warunkach hodowlanych podajemy im jak najbardziej urozmaicony pokarm: różne gatunki karaczanów i świerszczy, plankton łąkowy (tylko z obszarów czystych ekologicznie i z dala od miast i dróg), oseski gryzoni. Niektóre osobniki zjadają również małe rybki. Dietę urozmaicają sporadycznie słodkimi owocami i kwiatami. W hodowli należy pamiętać o regularnej suplementacji preparatami witaminowo mineralnymi.

Rozmnażanie

Do godów dochodzi najczęściej w okresie od kwietnia do czerwca. Samiec przybiera wówczas jaskrawe ubarwienie, nadyma podgardle i stara się zainteresować samicę zachodząc jej drogę i rytmicznie kołysząc głową na boki. Samica po kopulacji w wykopanej przez siebie jamie składa lęg liczący od 5 do 10 jaj. Po jednorazowym zapłodnieniu samica może składać do 3 lęgów w ciągu sezonu. Inkubacja trwa 50-60 dni. W chwili wyklucia młode mierzą ok 12 cm dł.

Zimowanie

Brak

Uwagi

Gatunek ten jest bardzo rzadko spotykany w naszym krajowym handlu, aczkolwiek za granicą staje się coraz bardziej popularny. Co ciekawe większość okazów proponowanych przez sprzedawców pochodzi z rozmnożenia w hodowli. Głównymi problemami związanymi z tym gatunkiem jest jego płochliwość. Często zdarzają się kontuzje spowodowane zderzeniami ze ścianami lub wystrojem terrarium. Zbyt niska wilgotność w terrarium, często prowadzi do problemów z wylinką. Po zakupie tego gada koniecznie należy przeprowadzić kwarantannę i zapewnić mu jak najwięcej spokoju. Po okresie aklimatyzacji z reguły łatwo przyzwyczajają się do opiekuna a ich poziom płochliwości znacznie maleje.

 

Opracowanie i źródła informacji

Opracował Jakub Kowalski, na podstawie własnych doświadczeń oraz:

• Reptileddatabase.cz
• Reptilia.net
• Köhler, G.: Basilisken – Helmleguane, Kronenbasilisken. herpeton, Offenbach, 1999.
• Hribal, J. & V. Holanova: Laemanctus serratus, The Casquehead Iguana. Reptilia (GB) (32): 48–52. Barcelona, 2004.
• Schmidt, K. P. 1933. New reptiles and amphibians from Honduras. Field Mus. Nat. Hist. Zool. Ser.
• McCranie, J.R. & Köhler, G. 2004. Laemanctus longipes. Catalogue of American Amphibians and Reptiles 795

 

Liczba wyświetleń: 3300