Lampropeltis getula – lancetogłów królewski

Lampropeltis getula – lancetogłów królewski

Systematyka

• Gromada: Reptilia – gady

• Podgromada: Lepidosauria – lepidozaury

• Rząd: Squamata – łuskonośne

• Podrząd: Serpentes

• Rodzina: Colubridae

• Rodzaj: Lampropeltis

• Gatunek: Lampropeltis getula – lancetogłów królewski (Linnaeus, 1766)

Długość życia

Zazwyczaj w terrarium do 15 lat, choć zdarzały się przypadki, że dożywały 24 lata.

Wygląd

Średniej wielkości wąż o „szczupłej” budowie ciała. Głowa owalna niewyraźnie oddzielona od ciała, oczy o okrągłych źrenicach. O zróżnicowanym ubarwieniu – w zależności od podgatunku może być czarne, z różnego rodzaju jasnymi plamkami, prążkami lub bez nich. Znane są osobniki albinotyczne, hypomelanistyczne, melanistyczne i o określonym wzorze barwnym. Osiągnięto takie odmiany barwne dzięki analizie dziedziczenia tych cech. Brzuch różnie ubarwiony zazwyczaj w plamy układające się we wzór przypominający szachownicę.

Osiąga do 180, zazwyczaj jednak 150 cm długości.

Występowanie

Od południowego Oregonu i Kalifornii po wschodnie wybrzeże USA i północnych terenów Meksyku.

Cechy szczególne

Wąż ten nazywany jest „królewskim” ze względu na to, że w skład jego diety wchodzą inne węże i gady. Znany jest z tego, że poluje na gatunki jadowite – grzechotniki, mokasyny – i jest uodporniony na ich jad. Może bez problemu zjeść węża swojej wielkości, a nawet nieco większego. Duże ofiary dusi w splotach ciała, małe zjada żywcem. Jest to wąż mało wymagający dość płochliwy. Przestraszony stara się uciec, ale gdy nie ma takiej możliwości wydziela z kloaki cuchnącą ciecz, która odstrasza napastnika. Podenerwowany intensywnie uderza końcówką ogona o podłoże wydając szeleszczący – bzyczący dźwięk. Rzadko kiedy broni się kąsaniem. Po jakimś czasie oswaja się dość dobrze i pozwala karmić się z ręki lub pincety.

Aktywność

Prowadzi głównie nocny, ukryty tryb życia, w promieniach słońca wygrzewa się tylko wczesnym rankiem, nie oddalając się od swojej kryjówki, do której ucieka przy najmniejszym zaniepokojeniu i rozgrzaniu ciała. W terrarium zazwyczaj unika ostrego światła i wychodzi ze swych kryjówek dopiero o zmroku i poszukuje pokarmu. Czasami zachęcony podanym zwierzęciem karmowym wyjdzie z ukrycia za dnia ale po konsumpcji od razu chowa się.

Biotop

Zasiedla różne środowiska, tak nizinne jak i spotykany jest na terenach wyżynnych do 2100 m n.p.m. zazwyczaj bytuje w lasach mieszanych o zróżnicowanej wilgotności (choć preferuje tereny wilgotne i podmokłe), zadrzewionych terenach stepowych, wyschniętych korytach rzek, bagnach i rozlewiskach. Prowadzi skryty tryb życia ukrywając się za dnia w norach drobnej zwierzyny, pośród korzeni i w załomach skał.

Terrarium

O dużej powierzchni podłoża, które powinno składać się z mieszaniny piasku i ziemi leśnej, torfu z piaskiem. Warstwa podłoża powinna wynosić około 10 cm bo często zakopuje się w podłożu, gdy nie ma gdzie się ukryć lub robi to ot tak po prostu. Urządzamy w terrarium kryjówki, za którą może posłużyć „płat” kory, wydrążony pieniek, pęknięta i położona doniczka lub ukrycie skonstruowane ze scementowanych kamieni, a nawet tekturowe pudełko. Miska z wodą jest niezbędnym elementem wyposażenia, bo w niej węże „moczą” się przed zrzuceniem wylinki, a także piją (zwłaszcza po posiłku). Tak więc woda musi być zawsze świeża i odstana. Gałęzie lub małe konary są wymagane, bo wąż będzie się po nich wspinał (choć w naturze rzadko wspina się wyżej niż metr nad ziemie chyba, że gdzieś tam w górze jest „coś do schrupania”), wąż też będzie się po nich wspinał, by zrzucić wylinkę.

Wielkość terrarium

W zależności od wielkości trzymanych węży będzie to odpowiednio. Dla dorosłego osobnika 80/50/50 cm (dł./szer./wys.), dla młodych osobników odpowiednio mniejsze, a dla większej ilości tych węży (ale nie polecam trzymania tych węży nawet parami, dlaczego? – patrz uwagi) odpowiednio większe.

Oświetlenie

Czas oświetlenia powinien wynosić 10-12 h na dobę i jego długość jest uzależniona od pory roku i cyklu rocznego węża. Ze względu na nocny tryb życia tego węża oświetlenie nie może być zbyt intensywne.

Temperatura

Od 25 do 30°C, a na tzw wyspie ciepła temperatura może dochodzić nawet do 33°C, nocą około 20°C (nocne spadki są niewymagane).

Wilgotność

Powinna się utrzymywać na poziomie około 50-60% dlatego powstrzymujemy się od spryskiwania terrarium. Jedynym „nawilżaczem” powinien być basen.

Żywienie

Jego naturalny pokarm to głównie drobne ssaki, ptaki, węże oraz jaszczurki, w warunkach terrarium karmimy go myszami i małymi szczurami często niektóre osobniki podjadają ptaki (pisklaki jednodniówki, przepiórki). Wiele egzemplarzy przyjmuje bez problemu jaja ptasie (głównie przepiórcze) oraz jaja gadów, w tym niezapłodnione jaja własnego gatunku. Można go szybko przyzwyczaić do przyjmowania karmy martwej lub żywej bezpośrednio z ręki lub pincety. Gdy trzymamy więcej osobników w jednym terrarium należy uważać by dwa węże nie złapały tej samej ofiary, bo jeden z nich może się stać „dodatkiem” do posiłku. Lepiej by wszystkie osobniki zjadły w jednym czasie, bo może się zdarzyć ze wąż, który zjadł ofiarę i nosi jeszcze na sobie zapach ofiary stanie się z tego względu atrakcyjnym kąskiem osobnika, który jeszcze nie jadł.

Dymorfizm płciowy

Samce mają szerszą nasadę ogona, a sam ogon jest dłuższy niż u samic o około 1/3. Metodą dająca większą (ale nie zawsze 100% pewność) jest sondowanie nasady ogona węża ale tę czynność powinna wykonać doświadczona osoba, bo łatwo uszkodzić półprącie nieumiejętnym sondowaniem. U samca sonda wchodzi na głębokość około 8 łusek podogonowych u samic na 3-4 łuski (o 2-3 razy płycej).

Rozmnażanie

W warunkach naturalnych pora godowa przypada na marzec – kwiecień, po około 2 miesiącach (czerwiec – lipiec) samica składa jajka w ilości zależnej od jej wieku i kondycji tzn. 6-12 sztuk. Małe wężyki królewskie o długości 25-30 cm wylegają się w zależności od warunków atmosferycznych po 65-120 dniach. W warunkach terrarium pora godów przypada podobnie (najczęściej 3 tygodnie po zakończeniu zimowania). Samica na 2-3 tygodnie przed zniesieniem jaj zaprzestaje przyjmowania pokarmu (może jednak nie jeść od razu po kopulacji) i na dwa dni przed zniesieniem jaj szuka miejsca gdzie mogłaby to zrobić. Przygotowujemy w tym celu pudełko wypełnione wilgotnym mchem torfowcem i torfem. Po zniesieniu jajek samica opuszcza je i już więcej się nimi nie interesuje. Inkubujemy jajka we wcześniej przygotowanym inkubatorze w którym panują warunki: wilgotność 80-90% i temperatura 27-29°C. Przy takich parametrach wylęg następuje po około 65-70 dniach. Pierwsza wylinka następuje po około 10-14 dniach i wtedy też zaczynają przyjmować pierwszy pokarm, którym najczęściej są noworodki mysie, noworodki Mastomys lub innych gatunków drobnych ssaków. Niekiedy młode osobniki odmawiają przyjmowania pokarmu przyczyn może być kilka. Młode wężyki są dość płochliwe i nagłe „zaskoczenie” ich może zniechęcić je do jedzenia, wężyk jest zbyt mały by dać rade „zbyt dużemu” noworodkowi, warunki panujące w terrarium (wilgotność, temperatura) nie odpowiadają wymaganiom wężyków i czują się one obco w terrarium (a jak tu jeść w nieprzychylnych warunkach). Należy w miarę szybko podjąć interwencje bo mały wężyk nie ma takich zapasów jak dorosłe osobniki. Próbujemy podawać noworodki wieczorem w pobliże kryjówki węży, podajemy jak najmniejsze noworodki i ewentualnie „zdzieramy” im nosek by pojawiła się kropelka krwi, której zapach pobudza apetyt węży w końcu weryfikujemy warunki w terrarium (młode getuluski) lubią trochę wyższą wilgotność. Dobrze karmione (na początku dwa razy w tygodniu potem raz w tygodniu i pokarmem coraz większego kalibru) dojrzewają zazwyczaj w trzecim roku życia.

Zimowanie

Zalecam zimowy spoczynek trwający 2-4 miesiące (w naturze może trwać nawet 6 miesięcy), w obniżonej temperaturze 8-10°C. Najlepiej od listopada do końca lutego. Przygotowujemy węże do zimowania stopniowym obniżaniem temperatury w terrarium i skracaniem czasu oświetlenia. Na około miesiąc przed zimowaniem należy wężom podać ostatni posiłek i przypilnować by się wypróżniły, bo zalegające resztki pokarmowe w jelitach węża o zmniejszonym metabolizmie mogą spowodować zatrucie węża. Tak przygotowane węże umieszczamy w pojemnikach z dużą ilością luźnego podłoża z kępkami mchu torfowca i małą miseczką z wodą w pomieszczeniach suchych bez przeciągów np. spiżarki, suche piwnice. Co jakiś czas np. raz w tygodniu sprawdzamy delikatnie stan węży. Niektórzy hodowcy nie stosują typowego zimowania tylko przetrzymują węże królewskie w terrariach z obniżona temperatura do około 15°C i wyłączeniem światła z delikatnym podniesieniem wilgotności do 70% i uzyskiwali młode zdrowe osobniki. Notowano również rozród bez zabiegu zimowania w ogóle. Pamiętać należy że zimowanie w naturze ma też funkcję selekcji i osobniki słabe jej nie przeżywają dlatego w warunkach terrarium nie zimujemy osobników pierwszym roku ich życia i węży chorych.

Uwagi

W naturze żywią się także wężami (też swego gatunku i o wielkości zbliżonej do własnej), zalecam więc trzymanie ich pojedynczo, a łączenie tylko na czas godów. W związku z tym trzymanie ich z innymi wężami czy gadami nie jest wskazane bo powoduje „ubytki” w mieszkańcach terrarium.

 

Opracowanie i źródła informacji
Opracował Witold Borkowski na podstawie własnych doświadczeń i poniższej literatury:
R. Markel: Kingsnakes and milk snakes. T.f.h 1990
Kocourek: Nejedovati hadi v prirodie a v terariich. Ratio 1998
Kudriacew: Reptili w terrariumie. Sielskaja Now 1995
Coborn J.: Atlas węży Świata. Muza 1993
Griehl K.: Schlangen. Gräfe und Unzer 1991
Cerha V.: Uźovky – prirućka pro teraristy. Polaris 2001

Liczba wyświetleń: 20729