Oceń 1 gwiazdka2 gwiazdki3 gwiazdki4 gwiazdki5 gwiazdek [2]
Loading...
408
0
_Nowe, Bez kategorii, Jaszczurki, Jaszczurki – Artykuły, Krokodyle, Krokodyle – Artykuły, Płazy, Drzewołazy, Drzewołazy – artykuły, Płazy – Artykuły, Węże, Węże – Artykuły, Żółwie, Żółwie – Artykuły, Oświetlenie w terrarium, Płazy bezogonowe – opisy

LED UVB w 2024 roku – Typy lamp, dostępność, cena.

Krzysztof Lis | , , , , ,

LED UVB w 2024 roku – Typy lamp, dostępność, cena.

Technologia LED UVB ewoluuje na naszych oczach. Jest to jedna z tych dziedzin, której postęp możemy obserwować z roku na rok. O pierwszych prototypach pisaliśmy już w 2019 roku, wtedy były to ogromne lampy z dodatkowym chłodzeniem nienadające się do hodowli gadów. Dziś wiemy już znacznie więcej na temat tych lamp, a na horyzoncie pojawiają się pierwsze lampy LED UVB, które z powodzeniem mogłyby być zastosowane w terrariach. Tym samym warto zapoznać się z typami LED UVB jakie możemy spotkać obecnie na rynku, dowiedzieć się co je charakteryzuje i które z nich będziemy mogli za niedługo stosować w terrariach.

Szkodliwe LED UVB / UVC

Niestety, jak to z większością technologii bywa, na rynku znajdziemy zarówno te jakościowo dobre produkty jak i te bardzo niskiej jakości. W przypadku LED UV produkty niskiej jakości są szkodliwe. Także nie sposób nie zacząć od grupy LED UVB, które niestety emitują również UVC. Takie lampy są szczególnie szkodliwe dla zwierząt, a efekty ich działania często widać już po kilku dniach. Zwierzęta zaczynają biegać z zamkniętymi oczami, stają się apatyczne, chowają się w kryjówkach i odmawiają jedzenia. Tego typu lampy można bez problemu nabyć na różnych portalach aukcyjnych, dlatego należy zwracać uwagę na to co kupujemy. Pisaliśmy już o tych lampach tutaj.

Wykres pochodzi ze strony licht-im-terrarium.de autorstwa Sariny Wunderlich z dodatkowym komentarzem.

 

Jak widać na wykresie obok lampa emituje głównie UVC i nienaturalne UVB poniżej tego co promieniowanie słoneczne. Tylko bardzo mały odsetek światła emitowanego przez te lampy to UVB powyżej 295 nm, czyli naturalne i nieszkodliwe światło UVB. Promieniowanie UVC to światło, które stosuje się do dezynfekcji i zabijania drobnoustrojów, nic zatem dziwnego że takich lamp nie należy stosować w obecności zwierząt.

Literatura:

 

1 generacja LED UVB

Choć nie jest to oficjalna nazwa tych produktów, to bardzo często kolejne lampy nazywane są lampami 2 generacji. Stąd dla ułatwienia pozwolę sobie tutaj mówić o lampach 1 i 2 generacji. Lampy LED UVB 1 generacji charakteryzują się bardzo wąskim zakresem światła UVB zazwyczaj w okolicy 300 – 315 nm. W przeciwieństwie do poprzednich lamp UVB nie emitują szkodliwego UVB i UVC poniżej 295 nm. Niestety lampy te nadal stwarzają potencjalne zagrożenie dla zwierząt w postaci przedawkowania witaminy D3.

Sam proces powstawania witaminy D3 i jego regulacji postaram się opisać w osobnym artykule. W tym miejscu chciałbym tylko krótko opisać to co najważniejsze w kontekście lamp LED UVB. Do prawidłowego przebiegu procesu syntezy witaminy D3 gady potrzebują światła w zakresie 290 – 335 nm. Powszechnie wiadomo, że za proces syntezy witaminy D3 odpowiada zakres 290 – 315 nm znany wszystkim także jako promieniowanie UVB. To w tym zakresie zachodzi synteza witaminy D3 i jak widać na powyższym wykresie lampy LED UVB 1 generacji emitują światło UVB wyłącznie w tym zakresie.

Problemem technologii LED UVB 1 generacji jest światło w zakresie 315 – 335 nm. Jest to tzw. promieniowanie UVA 2, które jest odpowiedzialne za hamowanie/regulację produkcji witaminy D3. Bez tego promieniowania synteza witaminy D3 zachodzi prawie 6 razy mocniej niż w warunkach naturalnych (Cusack i wsp., 2017, Wunderlich i wsp., 2023). Stąd też istnieje podejrzenie, że tego typu lampy mogą doprowadzić do przedawkowania witaminą D3.

Wykres pochodzi ze strony licht-im-terrarium.de autorstwa Sariny Wunderlich z dodatkowym komentarzem.

 

Oczywiście tego typu lamp także nie powinniśmy stosować w hodowli naszych zwierząt. W przeciwieństwie do szkodliwych lamp UVC efekty naświetlania tego typu lampami nie są widoczne od razu, zwierzęta mogą zachowywać się normalnie przez wiele lat, dopiero po długim czasie mogą pojawić się problemy z przedawkowaniem witaminy D3. Dodatkowo jak tłumaczy Frances Baines przedawkowanie witaminą D3, choć jeszcze nie do końca poznane, może paradoksalnie objawiać się podobnie do niedoborów witaminy D3. Stąd też szanse na prawidłowe rozpoznanie choroby i wyleczenie takiego zwierzaka są bardzo małe.

Literatura:

  • Test Reports (Sarina Wunderlich): Vivtech SurSun UVB LED, DRAGON Drago-Lux LED UV
  • Test Report (Frances Baines): Zoo Med UVB/LED 9W
  • Cusack, L. et al. Effects of a Light-Emitting Diode on the Production of Cholecalciferol and Associated Blood Parameters in the Bearded Dragon (Pogona vitticeps). Journal of Zoo and Wildlife Medicine 48, 1120–1126 (2017).
  • Wunderlich, S., Griffiths, T. & Baines, F. UVB‐emitting LEDs for reptile lighting: Identifying the risks of nonsolar UV spectra. Zoo Biology zoo.21806 (2023) doi:10.1002/zoo.21806.

2 generacja LED UVB

LED UVB 2 generacji zostały zapowiedziane po raz pierwszy pod koniec 2023 roku przez Zoo Med Laboratories. Zaraz po tym prace nad drugą generacją ruszyły w pozostałych znanych markach takich jak: Exo-Terra (Exo-Terra TerraSky UV) i Reptile-Systems (Reptile-Systems UVI Flood). Firmy po zapoznaniu się z uwagami naukowców i ze względu na lepszą dostępność poszczególnych podzespołów LED UVB/UVA rozpoczęli fazę testów różnych połączeń, w różnych proporcjach LED UVB, UVA 2 i UVA 1. Co za tym idzie pojawiają się pierwsze wykresy obiecujących lamp LED UVB, które swoją jakością dorównują powszechnie stosowanym świetlówkom T5.

Literatura:

Podsumowanie

Ewolucja LED UVB to wyścig z czasem. Jak już informowaliśmy w 2027 roku będzie to jedyna dostępna technologia lamp UVB w Europie. Zakaz produkcji i importu świetlówek, rtęciówek i metalohalogenów UVB do Europy sprawia że pozostaniemy bez lamp UVB, a jedyną alternatywą będą LED UVB. Technologia LED UVB zapowiada się ciekawie. Ciekawie obserwuje się również postępy tej technologii.

Nowa technologia niesie jednak ze sobą nowe wyzwania. Pojawiają się pytania takie jak: czy faktcznie lampy te wytrzymają te 4 lata emisji UVB? Jaki wpływ na lampy UV będą miały czynniki zewnętrzne, takie jak akumulacja kurzu na szybie, czy odkładanie się kamienia podczas zraszania terrarium? Co w przypadku, gdy wypali się tylko jeden podzespół LED np. odpowiadający za promieniowanie UVB, albo UVA 2? Fizycznie nie jesteśmy przecież w stanie zobaczyć promieniowania UV, a lampa LED (już bez UV) będzie świeciła dalej i to przez kilka dobrych lat. Ile będą kosztowały takie lampy LED UVB 2 generacji?

Odpowiedzi na te wszystkie pytania oczywiście uzyskamy z czasem. Jeśli jednak mogę coś zasugerować, to warto odczekać pewien czas, aż sytuacja z nowymi lampami LED UVB się nieco ustabilizuje. Stosując lampy UVB kierujemy się przede wszystkim zdrowiem naszych zwierząt, stąd też warto poczekać i upewnić się, że lampy, które będziemy stosować, będą równie niezawodne jak dotychczasowe źródła UVB. Mam szczerą nadzieję, że z czystym sumieniem będziemy w stanie polecić technologię LED UVB jeszcze przed zakazem świetlówek, rtęciówek i metalohalogenów UVB, obowiązującym na terenie UE od 2027 roku.

Liczba wyświetleń: 408

Powiązane wpisy

Dodaj swoje przemyślenie na temat artykułu