Lepidothyris (Riopa) fernandi – scynk ognisty

Spis treści

Lepidothyris fernandi – scynk ognisty

Scynk ognisty należy do kosmopolitycznej rodziny scynków (Scincidae) składającej się z ponad 1300 gatunków reprezentujących prawie 130 rodzajów. W literaturze, czy też innych źródłach zawierających informację dotyczące Mochlus fernandi, można spotkać się z różnorodnymi nazwami na określenie tego gatunku.

Nazewnictwo

Nazwa polska: Scynk ognisty

Nazwa angielskie: The fire skink, True Fire Skink, Togo Fire Skink

Nazwa niemiecka: Der Feuerskink

Synonimy

Tiliqua fernandi BURTON 1836
Tiliqua nigriceps MÜLLER 1885 (fide KRAMER 1979)
Lygosoma fernandi – BOULENGER 1887: 304
Lepidothyris fernandi — COPE 1892: 233
Lygosoma nov. sp. BARBOZA DU BOCAGE 1895: 272
Lygosoma fernandi – BARBOZA DU BOCAGE 1895: 12
Ligosoma fernandi – BARBOZA DU BOCAGE 1903: 41
Lygosoma fernandi – BOULENGER 1906: 206
Lygosoma ferrandi — WERNER 1913: 19 (in error)
Lygosoma fernandi — SCHMIDT 1919: 558
Lygosoma ferrandi — LOVERIDGE 1920: 157 (in error)
Riopa fernandi — LOVERIDGE 1936: 71
Riopa fernandi – MERTENS 1941: 278
Mochlus fernandi – MITTLEMAN 1952: 9
Lygosoma fernandi — BROADLEY 1998
Mochlus fernandi — SCHMITZ et al. 2000
Lygosoma fernandi — REEDER 2003
Lygosoma fernandi — PAUWELS et al. 2004
Mochlus fernandi — VELTUM 2005
Lygosoma fernandi — PAUWELS et al. 2006
Lygosoma fernandi — JACKSON et al. 2007
Lepidothyris fernandi fernandi — WAGNER et al. 2009

Lepidothyris fernandi harlani (HALLOWELL 1845)
Plestiodon harlani HALLOWELL 1845: 170
Euprepis harlani — HALLOWELL 1857: 75
Tiliqua nigripes MÜLLER 1885
Lepidothyris fernandi harlani — WAGNER et al. 2009
Lepidothyris fernandi harlani — TRAPE, CHIRIO & TRAPE 2012

Źródło reptile-database.org

Wygląd

Mochlus fernandi nie bez powodu nazywany jest scynkiem ognistym. Osobniki tego gatunku charakteryzują się bowiem bardzo wyrazistym, atrakcyjnym ubarwieniem, na które składają się złoty grzbiet (u niektórych osobników złota barwa może przechodzić w czerwień) oraz kolorowe boki złożone z czerwonych i czarnych pionowych pasów, bądź plam z domieszką białego koloru. Jak większość jaszczurek należących do rodziny scynków (Scincidae), Mochlus fernandi mają smukły kształt ciała, krótkie czarne kończyny, gładką, połyskującą skórę zbudowaną z szeregu, nachodzących na siebie tarczek, oraz dość długi ogon, który jest grubszy u nasady i węższy przy końcu. Ponadto należy zwrócić uwagę na ruchome powieki, widoczne otwory słuchowe oraz spiczasty pysk.

Scynki ogniste osiągają wielkość od 25 do 35 cm, przy czym około 1/3 długości ciała stanowi ogon. W niewoli jaszczurki te mogą dożyć nawet do 20 lat, przy czym należy pamiętać, że dostępne w Polsce podrośnięte, bądź dorosłe osobniki pochodzą najczęściej z odłowu, co uniemożliwia określenie ich przybliżonego wieku.

Zachowanie

Do głównych zajęć scynków ognistych należy przekopywanie podłoża, bądź wspinanie się na niewielkie wysokości. Jaszczurki te prowadzą skryty tryb życia, większość czasu spędzając w kryjówkach, bądź wydrążonych w podłożu tunelach. Mimo iż cechują się dość łagodnym usposobieniem przy zbyt natarczywych, częstych próbach łapania, w przypadku niemożności ratowania się szybką ucieczką, mogą ugryźć właściciela, zaś w skrajnych przypadkach nawet odrzucić ogon (autotomia). Z wyżej wymienionych względów gatunek ten można polecić średnio zaawansowanym bądź doświadczonym terrarystom, nastawionym raczej na obserwację gadów, niż chęć częstego brania ich na ręce.

Terrarium

Dla pary dorosłych osobników wystarczający powinien okazać się zbiornik o wymiarach 95x30x30 cm o tropikalnym wystroju. Przy czym, biorąc pod uwagę skryty tryb życia tych jaszczurek, spędzanie większości czasu na poruszaniu się po podłożu i drążeniu w nim tuneli, należy im zapewnić terrarium o możliwie jak największej powierzchni dna (wysokość nie jest już tak istotna). Jako podłoże najlepiej sprawdza się torf, ziemia leśna, bądź inna ściółka umożliwiająca scynkom rycie korytarzy i zakopywanie się. Oprócz zwrócenia uwagi na konieczność umieszczenia w zbiorniku odpowiedniej ilości podłoża, którego warstwa powinna sięgać co najmniej 6 cm, należy pamiętać, iż ściółka powinna być zawsze wilgotna, ale jednocześnie nie rozmokła. Wskazane jest także zapewnienie scynkom w terrarium obszarów wilgotniejszych, jak również bardziej suchych. Ponadto należy pamiętać o codziennym sprzątaniu ze zbiornika odchodów, bądź innego rodzaju zanieczyszczeń, jak również o całościowej wymianie ściółki raz na 1-2 miesiące.

Jako niezbędne elementy wyposażenia terrarium należy wskazać także wszelkiego rodzaju gałęzie, skały, groty, które umożliwią scynkom wspinanie się na niewielkie wysokości. Ponadto dobrze sprawdzają się sztuczne rośliny, które uatrakcyjniają wygląd zbiornika. W przypadku chęci zastosowania w terrarium żywych roślin należy pamiętać o tym, iż nie należy doniczek, czy korzeni umieszczać w podłożu, gdyż z pewnością zostaną one przez scynki wykopane bądź zniszczone. W zbiorniku koniecznie powinno się znaleźć także kilka kryjówek, które powinny być wykonane z lekkich materiałów, aby nie przygnieść i nie wyrządzić krzywdy jaszczurkom w czasie przekopywania podłoża. Niezbędne jest również umieszczenie tam miski z wodą, która każdego dnia powinna być wymieniana na nową.

Do zagospodarowania ścian terrarium należy wykorzystać materiały z jednej strony odporne na wilgoć, a z drugiej umożliwiające scynkom wspinanie się. Doskonale sprawdzi się w tym wypadku ciemny korek prasowany, mata z włókna kokosowego i inne podobne, nie pleśniejące materiały.

Oświetlenie

Konieczność zapewnienia scynkom ognistym dostępu do źródła emitującego promienie UVB jest kwestią sporną, ze względu na ich skryty tryb życia i spędzanie większość czasu w kryjówkach, bądź wydrążonych przez siebie tunelach. Większość hodowców broni stanowiska, że jest to jednak niezbędne i niewątpliwie wpływa korzystnie na zdrowie oraz kondycje tych zwierząt. Spektrum UVB umożliwia bowiem gadom syntezowanie, jak również utrzymywanie w organizmie witaminy D₃, która odpowiada za syntetyzowanie niezbędnego do rozwoju kości wapnia. Ponadto za stosowaniem sztucznych źródeł promieniowania UVB przemawia fakt, iż w naszym klimacie nie mamy zbyt wielu okazji przeniesienia jaszczurek do zewnętrznej woliery, jak również zapewnienia im stałego dostępu do pokarmu łąkowego.

Obecnie na rynku dostępne są zarówno świetlówki rurowe, jak i kompaktowe emitujące promienie UVB i zarazem UVA, które korzystnie wpływają na aktywność i samopoczucie zwierząt, wzmagając ich apetyt i stymulując chęć rozmnażania. Spośród nich należy wybrać te które w zamierzeniu przeznaczone są do zbiorników o tropikalnym wystroju, czyli emitujących 5% UVB (przy czym należy uważać, aby nie zostać wprowadzonym w błąd, co jest niestety częstą praktyką w sklepach zoologicznych i nie nabyć żarówki emitującej jedynie promienie UVA). Świetlówki rurowe należy wymieniać co pół roku, natomiast kompaktowe według zaleceń producenta. Ponadto należy pamiętać, iż źródło emitujące UVB powinno być umieszczone wewnątrz terrarium, gdyż promienie te nie przechodzą przez szkło, czy drewno, oraz że powinny być włączone w terrarium przez 12-14 godzin.

Temperatura

Temperatura w dzień powinna się wahać w przedziale 24- 29°C, w nocy 22-23°C, zaś pod źródłem ciepła nie powinna przekraczać 32°C.

Wilgotność

Wilgotność powinna być utrzymywana na poziomie mniej więcej 80%. Przy czym należy pamiętać o regularnym zraszaniu terrarium oraz podłoża tak, aby stale było ono wilgotne, ale jednocześnie nie rozmokłe.

Żywienie

Scynki ogniste należą do gadów owadożernych. Podstawę ich diety powinny stanowić świerszcze, natomiast w ramach urozmaicenia pokarmu można im podawać wszelkie inne dostępne owady karmowe, takie jak karaczany, stawonogi, mączniki, drewnojady, mole woskowe, ślimaki, czy też plankton łąkowy. Przy czym oczywiście ich rozmiar powinien być dostosowany do wielkości posiadanych jaszczurek. Podrośnięte oraz dorosłe osobniki powinny sobie również poradzić bez problemu z mysimi oseskami.

Za niezbędny składnik diety należy również uznać preparaty witaminowe oraz wapń. Przy czym wymienione suplementy należy podawać mniej więcej co trzecie karmienie, w zależności od stopnia urozmaicenia diety (nie należy przy tym zapominać o zasadzie, iż nadmiar witamin może okazać się bardziej szkodliwy od ich niedoboru).

Dymorfizm płciowy

Odróżnienie samców od samic jest niestety stosunkowo trudne. Generalnie samce charakteryzują się większymi od samic głowami, jak również bardziej jaskrawym, wyrazistym ubarwieniem (przy czym należy pamiętać, iż nie jest to regułą). Decydując się na ten gatunek należy unikać trzymania dwóch samców razem w terrarium ze względu na silny instynkt terytorialny, czego konsekwencją mogą być walki pomiędzy nimi. Przy czym w przypadku zakupu tych jaszczurek i możliwości wyboru spośród większej liczby osobników, może się to okazać pomocne jeśli chodzi o rozpoznanie płci.

Rozmnażanie

Okres godowy u Mochlus fernandi poprzedza gonitwa samca za samicą po całym terrarium oraz gryzienie ją w kark, co wygląda dość brutalnie. Po udanej kopulacji samica składa najczęściej około 5 jaj (przy czym ich liczba może dojść nawet do 9, choć zdarza się to stosunkowo rzadko) i zakopuje je w podłożu, wybierając do tego najczęściej miejsca pod skałami, bądź innymi elementami wyposażenia zbiornika.

Po oddaleniu się samicy z miejsca złożenia i zakopania jaj, należy je delikatnie odkopać, przenieść do inkubatora i umieścić w zwilżonym wermikulicie (bądź innym podłożu nadającym się do inkubacji). Temperatura w inkubatorze powinna być utrzymywana na poziomie około 29°C. Sam proces inkubacji trwa około 40 dni.

Uwagi

Autotomia, czyli utrata części ciała jest jednym z mechanizmów obronnych jakim posługują się zwierzęta (jest to powszechne zjawisko wśród bezkręgowców, występujące także u niektórych kręgowców). Odrzucenie ogona bądź jego części na szczęście nie wiąże się z dużą utratą krwi przez jaszczurkę, która w ciągu kilku miesięcy regeneruje utraconą część ciała. Przy czym zregenerowany ogon różni się znacznie od swojego poprzedniego wyglądu (jest zazwyczaj krótszy i przybiera ciemniejsze, mniej połyskujące barwy). Z uwagi na to początkujący hodowca scynków ognistych powinien unikać brania ich na ręce, ograniczając się do obserwacji.

Oswojone z obecnością człowieka scynki chętnie przyjmują pokarm z pęsety i nie uciekają na widok opiekuna. Ze względu na to, iż większość dostępnych w Polsce osobników tego gatunku pochodzi odłowu, przed wpuszczeniem ich do docelowego terrarium należy przeprowadzić okres kwarantanny, z oddaniem odchodów do analizy parazytologicznej.

Opracowanie

Na podstawie własnych doświadczeń oraz poniżej wskazanych źródeł opracowała Agnieszka Kos (Melissa).

Liczba wyświetleń: 11894