Lichanura trivirgata – boa różany

Lichanura trivirgata – boa różany

Systematyka

Jest sporo rozbieżność dotyczących systematyki tych węży, szczególnie w przypadku  wyróżnianych podgatunków ale i samego rodzaju, do którego węże te przynależą. Na podstawie podobieństw Kluge (1993) umieścił boa różane w rodzaje Charina razem z boa gumowym (Charina bottae) jednak podział ten jest często kwestionowany i uważa się raczej, że powinny one nadal pozostać jedynym przedstawicielem rodzaju Lichanura.

Najnowsze badania przeprowadzone w 2007 roku przez grupę naukowców z USA na podstawie badań mtDNA sugerowały podzielenie rodzaju Lichanura na dwa osobne gatunki L. trivirigata i L. orcutti. Jednak i tutaj pojawiają się wątpliwości i podział ten nie został przyjęty przez wszystkich, choćby ze względu choćby na badanie mtDNA, które jest dosyć zróżnicowane nawet w obrębie jednego gatunku.

Zdecydowanie najczęściej zapewne spotkacie się wydzieleniem kilku podgatunków w ramach gatunku Lichanura trivirigata choć i tu nie ma pełenej zgody co do ich ilości. Te na które natrafice jeżeli zechcecie zgłębić temat:

– Lichanura trivirigata trivrigata

– Lichanura trivirigata saslowi. Zammienie często spotyka się podgatunek Lichanura trivirigata myriolepis

– Lichanira trivirigata roseofusca

– Lichanura trivirigata gracia. Wielu hodowców osobniki z populacji w Arizonie określa osobnym podgatunkiem Lichanura trivirigata arizonae

Nazewnictwo

Słowo Lichanura jest zbitką 2 słów z greki Lichanos- oznaczającego palec wskazujący i –oura czyli ogon, natomiast trivirigata oznacza trój pasiasta czyli łacińska nazwa doskonale oddaje wygląd tych boa.

Polska nazwa Boa różany jest tożsama z tymi w innych językach, jak np. ang. Rosy boa czy niem. Rosenboa.

Występowanie

Boa różane występują na terenie 2 państw – Meksyku i USA. Zamieszkują półwysep Kalifornia (Lichanura trivirigata trivirigata; Lichanura trivirigata saslowi/ myriolepis; Lichanura trivirigata roseofusca) przez południe stanu Kalifornia (Lichanura trivirigata roseofusca; Lichanura trivirigata gracia) i południowo-zachodnią część Arizony (Lichanura trivirigata gracia/ arizonae; Lichanura trivirigata trivirigata) i dalej północno zachodnią cześć stanu Sonora w Meksyku (Lichanura trivirigata trivirigata).

Zajmowany biotop to tereny porośnięte suchymi krzewami, pustynie i tereny bezpośrednio sąsiadujące z pustyniami do wysokości ponad 2000 m. n. p. m. . Preferują kamieniste, zwrócone na południe stoki wzgórz bądź stanowiska w pobliżu wody, jak kaniony czy koryta wyschniętych strumieni gdzie znajdują dużo kryjówek w postaci głazów i kamieni.

Wygląd

Lichanura trivirigata to jedne z mniejszych dusicieli, dorosłe osobniki osiągają zazwyczaj ok. 90 cm długości choć mogą osiągnąć nawet 120 cm długości, tak duże osobniki należą jednak do rzadkości (przyjmuje się, że największe rosną osobniki  Lichanura trivirigata roseofusca z populacji Anza Borrego). Głowa jedynie nieznacznie wyodrębniona od reszty ciała, które jest stosunkowo ciężkiej budowy, pokryte gładkimi łuskami, źrenica oka pionowa. Samice są większe od samców i mają niewidoczne pazurki odbytowe.

Większość Boa różanych ma wzór składający się z 3 ciemniejszych pasów na jasnym tle. Pasy mogą mieć równe bądź w różnym stopniu nieregularne brzegi i kolory od czarnego przez czerwono-brązowy do „pomarańczowawego”. Ciało stanowiące tło dla pasów może przyjąć kolor od białego przez kremowy do szarego. Wpływ na to ma zarówno podgatunek jaki i populacja, z której wąż pochodzi. Niektóre populacje, jak np. Jamul czy Otay Lake, mają na tyle  niewyraźne pasy o kolorze zbliżonym do tła, że wyglądają na jednokolorowe.

Odmiany barwne

Jak u wielu innych węży hodowanych w niewoli tak i u Lichanura trivirigata spp. występują odmiany barwne. Hodowcy, głównie w USA, ciągle pracują nad łączeniem istniejących „morph’ów” miedzy sobą a także z wężami czystymi populacyjnie w celu wypracowania nowych kombinacji i linii hodowlanych. Nadal zdarzają się też przypadki odłowu nowych mutacji z natury, jak np. tyrozynazo pozytywny albinos z podagtunku L. t. trivirigata z populacji Ajo, złapany w 2018 roku lub nawet spontaniczne mutacje u węży urodzonych w niewoli jak np. Paradox Albino, których dziedziczność udowodniono w 2024 roku.

Według mnie nadal jest jeszcze wiele do zrobienia na polu odmian barwnych rodzaju Lichanura. Ciągle istnieją odmiany, których nie połączono i wilkie możliwości selekcji istnejących odmian pod kątem wyodrębnienia/ wzmocnienia inersujących hodowców cech.

Długość życia

Średnia długość życia boa różanych w naturze nie jest znana natomiast w niewoli żyją one przeciętnie 18- 22 lat jednak są osobniki, które żyły 30 lat i więcej.

Terrarium

Ze względu na wielkość boa różanych i stosunkowo niewielką aktywność terraria nie muszą być duże. Minimum dla dorosłego osobnika przeciętnej długości powinien być zbiornik o wymiarach dna 60 cm na 40 cm, wysokość jest mniej istotna gdyż są to węże naziemne. Jednak na pewno wykorzystają także przestrzeń jeżeli dostaną większy zbiornik. Trzeba koniecznie zadbać o zabezpieczenie terrarium przed ucieczką węża, szczególnie młode osobniki potrafią przeciskać się przez naprawdę małe przestrzenie. Kolejnym ważnym elementem jest dobra wentylacja, są to boa sucholubne więc pozwoli ona uniknąć nadmiernego wzrostu wilgotności.

Proste urządzenie zbiornika sprawdza się doskonale w przypadku Lichanur. Wymaganymi elementami wyposażenia terrarium są 2 kryjówki, jedna w strefie ciepłej i jedna w strefie chłodnej, oraz niewielka miska z wodą. Kryjówki powinny być dobrane tak aby były ciemne i na tyle ciasne, że wąż przebywając w środku będzie dotykał ich ścianek. Warto też dodać do terrarium elementy, które posłużą za wzbogacenie środowiskowe, ze względu na niską wilgotność jaka powinna panować w terrarium możemy próbować wielu opcji bez obawy np. o pleśń, u mnie węże dobrze reagowały na siano lub kawałki suchych, ściętych traw ozdobnych (głównie miskanty). Jeżeli zdecydujemy się  na urządzenie zbiornika tak aby stanowił także ozdobę należy pamiętać o dobrym umocowaniu cięższych elementów wystroju typu kamienie czy korzenie, musimy uważać aby nie podkopały się pod taką ozdobę powodując jej osunięcia na węża.

Na podłoże należy stosować materiały, które suche nie będą pyliły. Najlepszym rozwiązaniem będą odpylone trociny typu Lignocel czy TierWhol. Niektórzy hodowcy używają gazet lub ręczników papierowych jednak jako, że węże te lubią kopać warto im to umożliwić. Jestem przeciwnikiem używania jako podłoża dla większości węzy piasku więc nie zalecałbym stosowania go u Lichanur pomimo środowiska jakie zamieszkują.

Temperatura

Powinniśmy zapewnić gradient temperatur 22-30°C. Niewielkie, chwilowe skoki temperatur nie powinny mieć większego wpływu na węże jednak stale utrzymująca się zarówno zbyt niska jak i zbyt wysoka temperatura mogą mieć negatywny wpływ na zwierzęta dlatego też urządzenie grzewcze powinno być podpięte pod termostat. Najpopularniejszym sposobem ogrzewania terrarium są maty lub kable montowane pod terrarium lub wewnątrz (w zależności od materiału, z którego jest zbiornik) z zabezpieczeniem przed bezpośrednim kontaktem boa z elementem grzewczym.

Oświetlenie

Jeżeli zbiornik hodowlany znajduje się w misjcu gdzie dociera światło dzienne, które pozwala na zachowanie rytmu dobowego dodatkowe oświetlnie jest zbędne. W przyapdku jego braku zastosowałbym niezbyt mocne oświetlenie o białej neutralnej lub zimnej (6500K) barwie w ciągu dnia.

Wilgotność

Niska, idealne byłoby 30%. Boa różane w naszym klimacie doskonale linieją w wilgotności pokojowej, bez dodatkowego spryskiwania jednak niektórzy hodowcy w USA zapewniają wilgotne kryjówki.

Zdania podzielone są co do dostępności do wody. Wielu hodowców za oceanem bardzo ogranicza Lichanurom dostęp do wody (nawet do 1 dnia w miesiącu) natomiast inni zapewniają im stale małą miseczkę z wodą. Osobiście mam bardzo małe miski z wodą w pojemnikach swoich węży umiejscowione po chłodniejszej stronie, woda wymieniana jest regularnie.

Żywienie

W naturze Boa różane żywią się pisklętami, nietoperzami, jaszczurkami, płazami a nawet innymi wężami jednak zdecydowaną większość ich diety stanowią gryzonie. W niewoli doskonale sprawdzi się karmienie myszami (podajemy martwą karmę!!) wielkością dobranymi do węża. Swoim boa podawałem także jednodniowe przepiórki, które były zjadane jednak mniej chętnie niż myszy.

Lichanury „lubią” jeść i robią to chętnie rzadko kiedy odmawiając pokarmu. Wyjątek, którym nie należy się przejmować, stanowią dorosłe samce w okresie od zimy do późnej wiosny/ wczesnego lata oraz samice w zaawansowanej ciąży. Głodne boa różane zaatakują wszystko co będzie pachniało jedzeniem lub znajdzie się w pobliżu ich pyska, miałem kilku tygodniowe młode, które dusiły i usiłowały zjeść mój palec lub nawet ścianki swojego pojemnika kiedy wyczuły, że po drugiej stronie przygotowywany jest pokarm. Ważne jest aby kupić odpowiednio rozkarmione młode. Niektóre nowo urodzone Lichanury potrafią grymasić, z kilkudziesięciu węży tego gatunku, które u mnie były lub są niektóre wymagały „rozruchu” na pokarmie żywym a jedynie kilka sztuk młode wymagało „pomocy” przy karmieniu (od paru karmień do kilku miesięcy regularnego „assist feeding”) po tym czasie zaczęły pobierać rozmrożony pokarm samodzielnie. Hodowcy mają różne sposoby na rozkarmianie młodych, od oferowania mysich noworodków zaraz po urodzeniu pododawania noworodków mastomys po odczekaniu nawet 4  tygodni od urodzenia. U mnie doskonale sprawdzało się podanie rozmrożonych, podrośniętych mysich osesków po pierwszej wylince.

 

Rozmnażanie

Płeć u Lichanura trivirigata spp. można rozróżnić przez sondowanie jednak w przypadku tego gatunku dobrze sprawdza się także seksowanie po pazurkach odbytowych. U samic są niewidoczne u samców widać je dosyć wyraźnie. Samice osiągają dojrzałość płciową ok. 3 roku życia, samce są zdolne do rozmnażania już po 2 latach. Osobiście pierwszy raz dopuszczam zazwyczaj samice 4-ro letnie, których waga przekracza 200, a najlepiej, 250 g. Najmłodszy samiec jakiego testowałem miał 18 miesięcy, aktywnie próbował kopulować jednak młodych z tego łączenia nie uzyskałem (najprawopodobniej samica zreabsorbowała).

Pomimo, że możliwe jest rozmnożenie Boa różanych bez zimowania jednak warto je przeprowadzić dla zwiększenia prawdopodobieństwa pozytywnych efektów. Zimowanie przeprowadzamy w temperaturze ok. 11- 13°C przez okres 2,5 – 3 miesięcy (między grudniem a marcem). Należy pamiętać, że procesy trawienne w takiej temperaturze ustają więc jeżeli planujemy zimować węże od grudnia ostatni posiłek powinny zjeść najpóźniej w połowie listopada. W marcu podnosimy temperatury znów do normalnego poziomu. Marzec i kwiecień to czas na odkarmienie węży po zimowaniu, w kwietniu też zaczynamy łączyć samce z samicami. Możemy zaprzestać łączeń kiedy zaobserwujemy owulację u samicy. Wg moich notatek z ostatnich lat młode, w ilości 2 do 8 sztuk, rodzą się po średnio 112 dniach (rozbierznośc między 102 a 136) od owulacji, informacje od hodowców z USA zdają się być zbliżone i mówią o około 110 dniach.

Uwagi

Lichanura trivirigata spp. to dobre węże na początek przygody z gadami, małe, kolorowe i nie wymagające jednak mimo to nadal są mało popularne wśród hobbystów w Europie. Mam nadzieję, że zyskają one kiedyś większą popularność. Ciekawostką jest to, że są to jedne z wolniejszych węży osiągając prędkość ok. 1.5 km/h czego nie widać zupełnie kiedy w zasięgu ich pyska znajdzie się jedzenie.

Opracowanie

Opracował Wojciech Bryja (WojtekB) na podstawie poniższych źródeł i własnych doświadczeń.

1. http://animaldiversity.org/accounts/Charina_trivirgata/
2. http://www.rosyboas.com
3. http://www.californiaherps.com
4. http://www.rosyboamorphs.wixsite.com/
5. http://www.reptilesmagazine.com/Care-Sheets/Rosy-Boa-Care-Sheet/
6. http://vmsherp.com/
7. http://www.reptilesmagazine.com/Breeding-Snakes/Breeding-Rosy-Boas/
8. https://snake-facts.weebly.com/rosy-boa.html

Liczba wyświetleń: 8551