Litoria splendida

Rzekotka Litoria splendida

Nazewnictwo

Nazwa polska: nazwa łacińska „splendida” oznacza wspaniały

Nazwa angielska: The Magnificent Tree Frog, Splendid Tree Frog

Nazwa niemiecka: Der Prachtlaubfrosch

Systematyka

Należy do rodziny rzekotek (Hylidae), do rodzaju rzekotek australijskich (Litoria).

Wygląd

Litoria splendida (Tyler, Davies & Martin, 1977) osiąga rozmiary od 8-11 cm. Samce są nieco mniejsze od samic. Płazy te są bardzo duże i masywne. Błona bębenkowa (tympanum) widoczna za okiem, nad kącikiem ust i w znacznej części pokrywa ją gruczoł. Posiada duże oczy ze srebrno-metaliczną tęczówką oraz poziomo usytuowaną źrenicą. Oko posiada także czarny obrys. Ubarwienie tych rzekotek waha się od ciemnych do jasnych odcieni zieleni. Na plecach znajdują się różnej wielkości żółte lub białe plamy z ciemniejszą obwódką, a stopień ich zagęszczenia jest cechą indywidualną. Na głowie płaza znajduje się ogromny gruczołu, który w całości pokrywa jej czubek. Wewnętrzna powierzchnia kończyn, cześć palców oraz pachwiny zabarwione są na pomarańczowo-żółto. Brzuch jest biała lub kremowa i posiada bardziej brodawkowatą strukturę niż grzbiet, którego skóra jest gładka. Palce oby kończyn zaopatrzone w duże przylgi oraz połączone w ¾ długości błona pławną. Przylgi umożliwiają żabą wspinanie się po drzewach, skałach oraz płaskich powierzchnia taki jak szyby, czy plastik. Rzekotki pomimo że posiadają płuca, pobierają tlen także przez skórę. Aby jego pobór był wystarczający, żaby muszą zachować odpowiednią wilgotność powierzchni ciała. Jeśli chodzi o różnicowanie, to Litoria splendida może być mylona z rzekotką australijską (Litoria caerulea).

Aktywność

O zmierzchu i nocą, dzień przesypiają w komfortowym dla siebie miejscu.

Występowanie

Litoria splendida spotykana jest w Australii w regionie Kimberley. Wielkość obszaru geograficznego, na którym rozpowszechnione są te rzekotki szacuje się na: 1001-80000 km².

Biotop

Rzekotka ta zamieszkuje jaskinie oraz różnego rodzaju szczeliny skalne. Możemy spotkać ją także w ludzkich domostwach, szczególnie w okolicy zbiorników wodnych, toalet oraz pryszniców.

Peptydy skórne

W okresie godowym, dwa niewielkie peptydy są obecne tylko w wydzielanie skóry samców. Pierwszym z nich jest feromon płciowy rozpylany w wodzie, który wabi samice w okresie godowym, a jego nazwa to splendipherin [25 amino acid peptide (GLVSSIGKALGGLLADVVKSKGQPA-OH)]. Ten feromon stanowi około 1% całkowitej ilości peptydów zawartych w skórze płaza w okresie lęgowym (od stycznia do marca), spadając do 0,1% w okresie poza rozrodem (od mają do listopada). Splendipherin przyciąga samice rozpylony w wodzie w stężeniu 10-11-10-9 M i jest substancją specyficzną dla tego gatunku. Drugi z peptydów charakteryzuje się szerokim spektrum antybiotykowym i nosi nazwę caerin 1.10 [of the caerin 1 group, a 25 residue peptide (GLLSVLGSVAKHVLPHVVPVIAEKL-NH2)]. Neuropeptydy Litoria splendida zmieniają się sezonowo, zmiany te są identyczne zarówno dla samców jak i samic. W okresie od października do marca jedynym obecnym neuropeptydem w wydzielinie skóry płaza jest caerulein [pEQDY (SO3) TGWMDF-NH2], aktywizuje on mięśnie gładkie, a także wykazuje działanie przeciwbólowe. Od czerwca do września, ponad połowa caerulein ulega hydrolizie do [pEQDYTGWMDF-NH2], peptyd ten nie powoduje aktywizacji mięśni gładkich. W miejsce caerulein, pojawia się nowy peptyd – Phe8 caerulein [pEQDY (SO3) TGWFDF-NH2], który staje się głównym składnikiem wydzieliny skórnej. Prawdopodobnie sezonowa wymiana składu peptydów bierze udział w termoregulacji.

Linienie

Linienie u rzekotek odbywa się regularnie. Proces ten przebiega szybko, co utrudnia jego zaobserwowanie podczas codziennego kontaktu z płazem. Możliwość obserwacji utrudnia także fakt, że oskórek Litoria jest cienki i przeźroczysty. Żaby całkowicie zjadają swoją wylinkę (prawdopodobnie zawiera ona cenne składniki odżywcze).

Dymorfizm płciowy

Rozpoznanie płci u rzekotek jest trudne. Samce osiągają mniejsze rozmiary oraz masę ciała, w odróżnieniu od samic. Posiadają także bardziej rozbudowane podgardle, które umożliwia im wydawanie odgłosów w porze godowej.

Rozmnażanie

Nie ma udokumentowanych przypadków rozmnożenia tego gatunku w niewoli (?).

• Odgłos godowy samca
  Głębokie „crawk … crawk … crawk” powtarzane wiele razy.
• Kopulacja
  Odbywa się na początku pory deszczowej, na przełomie grudnia i stycznia.
• Jaja
  Skrzek podzielony jest na kilka większych skupisk, które pływają tuż przy powierzchni wody. Pojedynczego jaja posiada galaretowatą i przeźroczystą otoczkę.
• Kijanki
  Duże o barwie szaro-brązowej. W czasie rozwoju kijanek na ich ciałach zaczynają pojawiać się żółte lub białe plamki, których wraz z wiekiem przybywa. Kijanki rozwijają się o 1-4 miesięcy, a uzależnione jest to od warunków bytowania.

 

Aspekty prawne

Rzekotki te trzymane są w niewoli tylko po otrzymaniu odpowiedniego zezwolenia wydawanego przez władze Australii. W terrarium możemy je spotkać głównie w ogrodach zoologicznych kraju w którym występuje.

Terrarium

Pionowe terrarium typu wilgotnego, wyposażone w różnego rodzaju skałki, konary, liany, tyczki bambusowe, mocne rośliny (Philodendron, Schefflera, Scindapsus) służące do przesiadywania i wspinania. Rośliny w terrarium trzeba dość często wymieniać ponieważ ulegają stratowaniu przez ogromne żaby. Terrarium dla rzekotek ze względu na panującą wewnątrz wysoką wilgotność powinno być dobrze wentylowana, aby nie rozwinęła się pleśń ani procesy gnilne. Otwór wentylacyjny nie powinien być jedna za duży, w przeciwnym razie wilgotność względna powietrza zbyt szybko ulegnie obniżeniu. Korzystne jest także umieszczenie otworu pod przednią szybą, gdyż wznoszące się powietrze będzie zapobiegać jej parowaniu. Wielkość terrarium dla 3-osobników to 50x50x80 cm (oczywiście im większe terrarium tym lepiej). Ściany boczne i tylną należy zasłonić, aby płaz czuł się bardziej komfortowo w swoich czterech ścianach, do tego celu należy użyć kamienie, między którymi powinny znajdować się szczeliny oraz groty skalne w których rzekotki lubią przesiadywać. Zbiornik musimy zaopatrzyć także w cześć wodną o głębokości 5-10 cm. Wodę wymieniamy codziennie, jeśli znajdują się w niej odchody natomiast, jeśli ich brak to możemy wybrać tylko część wody i dolać świeżej, lecz bezwzględnie musimy wykonywać te czynność co drugi dzień. Jako podłoże stosujemy różnego rodzaju ściółek do terrariów wilgotnych np.: torf, wermikulit, włókna kokosowe, mchu itp. Unikamy podłoża suchego takiego jak piasek, który przykleja się do płaza i może spowodować jego szybkie odwodnienie. Rzekotki te bardzo brudzą, wiec codziennie wybieramy świeże odchody, czynności te ułatwia zastosowanie mchu jako większej części podłoża. W wilgotny terrarium zaleca się podłożenie kilkucentymetrowej warstwy drenażowej z grubego żwiru, zbierającej nadmiar wody pochodzącej ze zraszania, co zapobiega zabagnieniu podłoża.

Temperatura

W dzień 24-30°C,(na wyspie ciepła nawet do 35°C), nocą 20-22°C (pokojowa). Temperatura w nocy nie powinna jednak spaść poniżej 20°C. Do tego celu używamy kabli lub maty grzewczej zamontowanej pod zbiornikiem lub na jego tylnej ścianie.

Oświetlenie

Cykl 10-12 godzin. Do oświetlaniom stosujemy świetlówki o odpowiedniej mocy dostosowanej do wielkości terrarium (z UVB lub bez). Musimy pamiętać, aby w terrarium były także miejsca zacienione, w których rzekotka będzie mogła się schować.

Wilgotność

W dzień w granicach 60-70%, nocą nieco wyższa (około 80%). Odpowiednią wilgotność uzyskujemy zraszając terrarium 2 razy w ciągu dnia letnią wodą. Wilgotność podnosi także obecność żywych roślin, zbiornika wodnego, strumyka czy wodospadu. Świetnym urządzeniem do podniesienia wilgotności oraz efektu wizualnego jest zainstalowanie ultradźwiękowego generatora pary (fogger).

Żywienie

Litoria splendida żywi się głównie insektami. W naturze poluje na muchy, gąsienice, chrząszcze i pająki. Jej ofiarami padają także mniejsze płazy. Rzekotki przytrzymują pożywienie silnymi, przednimi kończynami, a podczas jego połykania, gałki oczne zapadają się w oczodoły dzięki czemu przepychają pokarm do przełyku.

W terrarium można je karmić świerszczami (Acheta domestica, Gryllus assimilis, Gryllus bimaculatus), szarańczą, dżdżownicami, karaczanami (Blaptica dubia, Periplaneta americana), muchami, larwami mącznika młynarka oraz noworodkami mysimi. Są to żarłoczne płazy i należy uważać, żeby ich nie przekarmić. Otyłość prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych płaza i skraca mu życie. Młode karmimy codziennie, dorosłe, co 2-3 dni. Pokarm wzbogacamy preparatami mineralno-witaminowymi, aby utrzymać płaza w lepszej kondycji i zapobiec krzywicy u młodych.

Uwagi

Australijscy naukowcy odkryli w 1999 roku, że samce tego gatunku produkują zapach, który wabi samice w okresie godowym. Badacze z University of Adelaide w Australii, prowadzili badania na męskich przedstawicielach gatunku Litoria splendida i udowodnili, że gruczoł na ich głowach wydziela substancję Spendipherin (feromon), która powoduje, że samiec staje się bardziej atrakcyjny w oczach samicy. W 2006 roku natomiast australijscy naukowcy odkryli, że płazy produkują w skórze wydzielinę chroniącą je przed komarami. Aby sprawdzić, czy rzeczywiście żaby wydzielają środek odstraszający, badacze pobrali wydzielinę od przedstawicieli tego gatunku i dokonali serii testów. Z badań wynikło, że skóra płazów produkuje nie tylko substancję odstraszającą owady, ale także o właściwościach leczniczych. Gruczoł znajdujący się na głowie płaza zawiera truciznę, która nie jest szkodliwa dla ludzi, lecz skutecznie odstrasza drapieżniki, a w szczególności ptaki.
Opracowanie i źródła informacji
Opracował Konrad Pałka na podstawie własnych doświadczeń oraz w oparciu o artykuły zawarte w poniższych źródłach dydaktycznych:
1) http://www.frogsaustralia.net.au/frogs/display.cfm?frog_id=186
2) http://www.reptilepark.com.au/animalprofile.asp?id=230
3) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10601876
4) Dost Uwe „Das Kosmos-Buch Terraristik”
5) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10601876

Liczba wyświetleń: 2007