Lokomocja karaczanów

Poruszanie się karaczanów

Karaczany bardzo dobrze poruszają się po poziomych i pionowych powierzchniach. Wpuszczone do nowego zbiornika z reguły poruszają się po krawędziach pojemnika. Możliwość chodzenia po gładkich powierzchniach umożliwia obecność arolii znajdujących się pomiędzy pazurkami ostatniego segmentu stopy i euplantul znajdujących się po wewnętrznej stronie pozostałych czterech segmentów stopy. Arolia i euplantule są elastyczne i bardzo dobrze przylegają do podłoża. W zależności od struktury podłoża, owad może poruszać się używając arolii w przypadku gładkich powierzchni, a pazurków gdy porusza się po chropowatej powierzchni. Dodatkowo arolia wydzielają lepką substancję, która jeszcze skuteczniej przytwierdza karaczana do podłoża, przez co mogą nawet biegać po szklanym suficie. Obecność tych struktur u gatunków tropikalnych żyjących na liściach drzew, w połączeniu z powolnym przemieszczaniem się, pozwala na dodatkową minimalizację wibracji wywoływanych poruszaniem się, a dzięki temu zmniejsza ryzyko wykrycia przez drapieżniki takie jak np. pająki.

Nory Macropanesthia rhinoceros mogą sięgać metra głębokości, w dolnej części rozszerzają się i są miejscem odchowu młodych i spiżarnią. Karaczany kopiące nory lub drążące w drewnie poruszają się zarówno do przodu jak i do tyłu, zmniejszając ilość manewrów obracania się. Karaczany żyjące na pustyniach podczas największych upałów, potrafią zakopywać się na głębokość ok 60 cm.

Skakanie karaczanów

Poza chodzeniem i bieganiem niektóre karaczany potrafią zeskakiwać, asekurując się skrzydłami. Jednak tylko nieliczne karaczany potrafią wykonywać skoki, przykładami takich karaczanów są: Blattella germanica wykonująca 4 centymetrowe skoki, Anallacta methanoides potrafiąca wykonywać 10 centymetrowe skoki. Jednak pod względem tych zdolności najlepszym przykładem jest odkryta w 2009 roku Saltoblattella montistabularis, która swoją budową jest bardzo dobrze przystosowana do wykonywania skoków. Skaczące karaczany występowały w większym nasileniu w okresie później Jury takim gatunkiem był odkryty w Kazachstanie Skok svaba należący do rodziny Skokidae. Jednak umiejętność wykonywania skoków przez Saltoblattella i Skok powstały w odrębny sposób, różni je budowa biodra, dodatkowo przedstawiciele rodziny Skokidae najprawdopodobniej wymarli na przełomie Jury i Kredy. Skokidae to przedstawiciele pierwotnych owadów karaczanopodobnych u których występuje jeszcze silnie zredukowane pokładełko.

Latanie karaczanów

Skrzydła jeśli występują w formie rozwiniętej, składają się z dwóch par. Pierwsza para skórzasta lub nieco twardsza u gatunków upodobniających się do chrząszczy, tworzy tegminę chroniącą drugą parę błoniastych skrzydeł. U większości gatunków lewe skrzydło przykrywa nieco prawe. Wśród gatunków upodobniających się do chrząszczy powszechnie występuje składanie skrzydeł do ¼ całkowitej ich powierzchni. Wzór użyłkowania jest czasem istotną cechą w taksonomii karaczanów, jednak sama obecność skrzydeł lub ich redukcja, nie jest wyznacznikiem rodzajów, ponieważ nawet wśród jednego gatunku obserwuje się różne warianty uskrzydlenia. Do lotu wykorzystywane są głównie błoniaste skrzydła drugiej pary, które działają niezależnie od siebie. Większość karaczanów posiadających w pełni rozwinięte skrzydła jest jednak słabymi lotnikami i nie potrafią pokonywać długich dystansów. Część z mniejszych gatunków potrafi wykonywać dłuższe loty w linii prostej, lekko skręcając i zwiększając wysokość, jednak nie potrafią utrzymywać się w locie w miejscu. Szacuje się że 50% karaczanów, 50-60% z klimatu umiarkowanego traci zdolność lotu. Do oceny zdolności lotu konkretnych gatunków najlepsze jest porównanie kolorów mięśni tułowia u świeżo zabitego osobnika. U gatunków nie latających i słabo latających mięśnie te są koloru biało-przezroczystego, a u gatunków dobrze latających są koloru różowego. Kolorystyka różowa wskazuje na lepsze natlenienie tkanek i oznacza zwiększoną ilość energii, potrzebną do oderwania się od podłoża i utrzymanie w locie. Zależność ta najlepiej została przedstawiona na gatunku Periplaneta americana, u którego samice o mięśniach białego kolory są zdolne do 3-12 sekundowego lotu, podczas gdy samce o różowych mięśniach potrafią trwać w locie od 5-15 minut. Dodatkowo młode samce zachowują się jak samice i dopiero po pewnym czasie nabierają muskulaturę pozwalającą na dłuższy lot. Na zdolność do lotu ma wpływ również temperatura w której karaczany się rozwijały. Zdarza się tak, że w hodowli karaczany zatracają zdolności lotu, podczas gdy w środowisku naturalnym są zdolne do lotu. Obecność skrzydeł nie zawsze oznacza ich zastosowanie do aktywnego lotu, mogą one być wykorzystywane do asekuracji podczas ukierunkowanego lotu opadającego. Obecność w pełni rozwiniętych skrzydeł może być wykorzystywana do sygnalizacji terytorialnej, do zalotów, do stabilizacji podczas biegu, jako dodatkowa warstwa ochronna, warstwa maskująca oraz jako miejsce schronienia dla młodych. W pełni rozwinięte skrzydła wydają się być cechą prymitywna karaczanów żyjących na bagnach w okresie karbonu, wskazuje na to zapis kopalny, ponieważ nie spotkano się u nich z redukcją skrzydeł.

Pływanie karaczanów

Karaczany potrafią pływać. Periplaneta americana pływa z prędkością 10cm/s. Wodoodporna powierzchnia naskórka karaczanów powoduje, że unoszą się na powierzchni wody. W trakcie pływania czułki uniesione są nad powierzchnię wody w poszukiwaniu lądu. Gdy go wyczują karaczan przyśpiesza i próbuje się wydostać. Larwy gatunków z rodzaju Epilampra potrafią dobrze pływać również pod wodą. Zarówno dorosłe jak i larwy Epilampra wheeleri potrafią przebywać pod wodą dłuższy czas. Mimo to odnóża tych gatunków karaczanów nie wykazują żadnych przystosowań do pływania. Poeciloderrhis verticalis potrafi płynąć pod prąd z prędkością 15cm/s. Z kolei Opisthoplatia orientalis rzadko pływa, najczęściej chodzi po dnie.

Liczba wyświetleń: 813