Macropanesthia rhinoceros – karaczan
Nazewnictwo
Nazwa angielska: Australian rhinoceros cockroach, Giant burrowing cockroach, Litter bug
Nazwa niemiecka: Australische Großschabe, Riesenrhinocerosschabe
Systematyka
Rodzina: Blaberidae
Podrodzina: Geoscapheinae
Rodzaj: Macropanesthia
Gatunek: Macropanesthia rhinoceros
Wygląd
Macropanesthia rhinoceros (Saussure, 1895) to prawdopodobnie największy gatunek wśród karaczanów. Najcięższy zważony osobnik, samica wypełniona ooteką ważyła 33,45 g. Dorosłe samice mogą osiągnąć wielkość 85 mm. Średnio dorosłe osobniki ważą około 20 g.
Występowanie
Zamieszkuje gorący region Australii. Jest endemitem występującym w Eastern Queensland. Występuje w bardzo różnych środowiskach – suchych lasach eukaliptusowych, akacjowym buszu, a także lesie deszczowym. Wspólną cechą tych miejsc jest piaszczysta gleba w której karaczany te kopią korytarze (długości do metra i 40 cm głębokości).
Biotop
Macropanesthia rhinoceros spędzają większość życia pod ziemią, są karaczanami żyjącymi raczej samotnie. Dorosłe samce niekiedy występują wspólnie z samicami. Jest to gatunek o typowo nocnym trybie życia. Biologia jest dość skomplikowana ze względy na miejsce występowania – w Eastern Queensland występują pory deszczowe i suche.
Imago oraz duże larwy potrafią syczeć używając ostatniej pary przetchlinek. Zdolność tą wykorzystują podczas zalotów oraz walk. Samce potrafią podnosić przedplecze, a następnie nim uderzać.
Terrarium
Wielkość terrarium zależy od ilości osobników jakie chcemy trzymać. Na jedną parkę wystarczy faunabox, pudełko plastikowe czy inny pojemnik o wielkości 25x15x20 cm. W przypadku hodowli większej ilości osobników stosujemy również odpowiednio większe pojemniki. Terrarium nie wymaga pokrywy gdyż M. rhinoceros nie wspina się po szybach, jednak pokrywa ogranicza parowanie ułatwiając tym samym zachowanie odpowiedniej wilgotności. W terrarium umieszczamy pięcio – dziesięciocentymetrową warstwę piasku zmieszanego z włóknem kokosowym. Należy pamiętać, że karaczany nie potrzebują dużej wilgotności; 50 – 60% wilgotności podłoża zupełnie wystarczy. Mimo odporności na suszę, nie można jednak doprowadzić do całkowitego wyschnięcia podłoża. Temperatura w naturalnych warunkach występowania karaczanów, w ich korytarzach wynosi około 20°C. Na powierzchni występują wahania od dziesięcio-stopniowych przymrozków do 45-stopniowych upałów. W hodowli temperatura pokojowa jest zupełnie wystarczająca. Oscylacje temperatury powinny mieścić się w zakresie 18-26°C. Nie stosujemy oświetlenia.
Żywienie
W odróżnieniu od innych gatunków karaczanów odżywiają się one, martwymi suchymi liśćmi, kawałkami gałązek i kory. Znalezione pożywienie karaczany wciągają do swoich nor i tam zjadają, albo magazynują na czas pory suchej (maj – listopad). W hodowli można zrezygnować ze zmienności sezonowej. Wrzucane liście, kawałki kory, czy spróchniałego drewna można uzupełniać pokarmem białkowym.
Dymorfizm płciowy
Dymorfizm płciowy jest słabo rozwinięty. Samce mają bardziej wklęśnięte przedplecze i są bardziej smukłe. Posiadają dodatkowy segment odwłoka.
Rozmnażanie
Macropanesthia rhinoceros nie jest gatunkiem zbyt płodnym. W naturze samica wydaje jeden miot (są to owady żyworodne) raz w roku, na początku pory suchej. W niewoli płodność jest jeszcze mniejsza i spotyka się sporą śmiertelność wśród młodych. Przez pierwsze 9 miesięcy życia larwy pozostają przy matce. Później żyją samodzielnie. Należy dostarczać im drobno pokruszonych liści. Dorosłość karaczany te osiągają niezwykle późno – po 3-4 latach od urodzenia. Stają się dorosłe po 12-13 wylinkach. Po osiągnięciu dojrzałości mogą żyć jeszcze 7 lat.
Nie jest to karaczan nadający się na hodowlę karmową ze względu na małą płodność i niezwykle długi rozwój. Jednak jego rozmiary i ciekawy tryb życia mogą być przedmiotem ciekawych obserwacji.
Opracowanie i źródła informacji
Artur Taszakowski „entersandman”
Na podstawie literatury:
http://www.nhm.ac.uk/nature-online/species-of-the-day/collections/our-collections/macropanesthia-rhinoceros
http://fly.to/cockroaches/
Liczba wyświetleń: 4257