Mastomysz – hodowla karmowa

Mastomysz, mastomys (Mastomys natalensis) – w ujęciu hodowli karmowej

Nazwa łacińska: Mastomys natalensis
Nazwa polska: Mastomys często stosowana nazwa Mastomysz
Inne nazwy: Natal Multimammate Mouse

Wygląd

Dorosłe osobniki dorastają do około 15 cm (długość samego ciała) ogon ma około 10 cm, waga dorosłego osobnika dochodz i nawet do 90 g jednak takie „potworki” są dosyć rzadkie i zazwyczaj są to samice. Średnio dorosłe osobniki ważą około 60-70 g przy czym samice są większe. Samice żyją krócej niż samce średnio około 2 lat natomiast samce około 3 lat.

Wygląd Mastomys na pierwszy rzut oka jest bardzo zbliżony do myszy dlatego też są do nich często porównywane i opisywane jako „większe myszy z wyłupiastymi oczami” co jest całkowicie błędne ponieważ jest to zupełnie inna rodzina gryzoni.

W hodowli przez spory czas spotykano mastomysz o jednolitym brązowym kolorze obecnie odmian barwnych jest wiele począwszy od jednolitych brązowych po prawie całe białe z drobnymi plamami w kolorze „cappuccino”

Występowanie

Mastomys pochodzi z Afryki występuje w takich krajach jak Angola, Benin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Republika Środkowej Afryki, Czad, Republice Konga, Demokratyczna Republika Konga, Wybrzeże Kości Słoniowej, Gwinea Równikowa, Etiopia, Gabon, Ghana, Gwinea, Gwinea- Bissau, Kenia, Lesotho, Malawi, Mali, Mauretania, Mozambik, Namibia, Niger, Nigeria, Rwanda, Senegal, Sierra Leone, Somalia, Republika Południowej Afryki, Sudan, Suazi, Tanzania, Togo, Uganda, Zambia i Zimbabwe

Biotop

Mastomys można spotkać na bardzo zróżnicowanym terenie żyje ona na terenach suchych i podmokłych. Zamieszkuje zarośla, lasy, sawanny.

Cechy szczególne

Masto cechuje fakt że posiadają o wiele więcej sutków niż inne gryzonie, samice mają ich 10-12 par, niektóre źródła podają że spotykano osobniki które miały nawet 14 par. Mastomysy mają bardzo mnogie potomstwo średnio około 10 młodych jednak często ta ilość jest przekraczana i osiąga nawet 20 sztuk w jednym miocie.

Terrarium

W powszechnej opinii jest że dany gatunek można trzymać tylko i wyłącznie w pojemnikach laboratoryjnych, akwariach lub klatkach (pod warunkiem że odstępy między drutami mają maksymalnie 5 minimetrów). Jednak dopuszczalne jest trzymanie w zbiornikach plastikowych pod warunkiem że część z którą mają styczność gryzonie jest całkowicie gładka bez wypukłości i innych nierówności.
W takiej powierzchni masto nie ma możliwości wygryzienia otworu przez który by mogła uciec.

Należy również pamiętać o jak największej wentylacji całkowicie odpada przykrywanie zbiornika szybą czy czymś podobnym, natomiast idealnym rozwiązaniem jest wykonanie pokrywy z metalowej siatki która będzie miała na tyle drobne oczka aby uniemożliwić ucieczkę zwierzakom.

Mastomyszy doskonale skaczą i chodzą do góry nogami po siatce trzeba uważać podczas karmienia aby któryś z osobników nam nie uciekł.

Bardzo ważna jest wielkość pojemnika, minimalny rozmiar to 60 cm długości, 40 cm szerokości, 25 cm wysokości są to wymiary pojemnika dla 5 osobników. Mastomys najlepiej trzymać w grupach 3 samice 2 samce lub 4 samice 1 samiec.

W przeciwieństwie do innych gatunków gryzoni masto tolerują większą ilość samców w stadzie. Gdy zaistnieje potrzeba dołożenia do istniejącego już stada samca najlepiej jest dodać młode zwierzę ponieważ w niektórych przypadkach dorosłe samce które połączymy z istniejącym stadem zostaną zagryzione.

Miski i poidła muszą być wykonane ze szkła ponieważ szybko ulegną pogryzieniu a w ostateczności całkowitemu zniszczeniu.

Podłożem jakie jest najczęściej stosowane są trociny, równie dobrze sprawdza się pelet z trocin. Niektórzy hodowcy aby obniżyć koszty stosują papier gazetowy przepuszczony przez niszczarkę ma to jednak sporą wadę ponieważ farba drukarska jest toksyczna. Z powodzeniem można również stosować chips kokosowy lub wysuszone włókno kokosowe.

Mastomys oddają mocz zawsze w jedno miejsce co bardzo ułatwia utrzymanie czystości w zbiorniku poprzez regularne wybieranie zanieczyszczonej ściółki i zastępowanie jej nową.

Kryjówka nie jest wymagana jednak wstawienia np. jakiegoś pojemnika plastikowego z wyciętym otworem umożliwi nam przeniesienie gniazda podczas sprzątania. Dodatkowo można dać gryzoniom trochę siana czy słomy, taki dodatek posłuży za wyściółkę gniazda.

Żywienie

Mastomys jest praktycznie wszystkożerna jednak dieta musi być zróżnicowana przy czym musi zawierać dodatek białka zwierzęcego np. w postaci suchej karmy dla psów lub kotów, na wolności białko to jest uzupełniane owadami. W przypadku gdy białka będzie za mało w pokarmie mioty są „redukowane” przez stado. Dobrym rozwiązaniem są gotowe mieszanki dla gryzoni, które należy wzbogacić w warzywa, owoce i suchą psią karmę. Aby urozmaicić dietę można podawać mniszek lekarski, babkę lancetowatą i zwyczajną, gotowany ryż i makaron, masto bardzo lubią gotowane warzywa i ziemniaki. Gryzonie muszą mieć stały dostęp do czystej wody którą codziennie należy wymieniać. Pokarm musi być podawany regularnie w takich ilościach aby go minimalnie zostawało wtedy mamy pewność że masto są najedzone. W przypadku gdy karmy będzie za mało stado będzie odchowywało znacznie mniej młodych.

Dymorfizm płciowy

Rozpoznawanie płci nie sprawia większych problemów narządy kopulacyjne u samców są oddalone dalej od odbytu niż u samic, ponadto samce mają duże jądra które jest trudno przeoczyć. Dorosłe samice są zazwyczaj większe od samców.

Rozmnażanie

Ruja u samic występuje średnio co 7 dni jednak zdarza się że czas ten ulega wydłużeniu. Zapłodnienie poprzedza gonitwa samca za samicą do tego jest niezbędny odpowiedniej wielkości zbiornik/klatka. Gdy nie ma dostatecznie dużej przestrzeni aby masto odbyły swój rytuał gotowy możemy się nie doczekać młodych. Ciąża trwa około 25 dni po czym samica rodzi około 10-15 młodych jednak zdarzają się liczniejsze mioty w których jest 17-20 młodych. Młode rodzą się ślepe i głuche oraz bez sierści, w pierwszych dniach życia zaczynają pokrywać się rzadką sierścią co daje maluchom charakterystyczny wygląd dla tego gatunku. Młode masto zaczynają widzieć po około dwóch tygodniach a po trzech przechodzą na pokarm stały, jednak zaraz po tym jak zaczynają widzieć zaczynają „podjadać” pokarm stały nie należy ich wtedy oddzielać od matki ponieważ nie są na to jeszcze gotowe. Dojrzałość płciową osiągają w wieku około 2-3 miesięcy.

Uwagi

Mastomys jest nie tyle agresywnym a walecznym gryzoniem który zawzięcie broni swoich młodych i siebie, należy o tym pamiętać podczas sprzątania, karmienia oraz podbierania noworodków. Niektóre źródła podają że ugryzienie masto nie przebija skóry co jest całkowicie nieprawdą, sam byłem wielokrotnie pogryziony przez te gryzonie (i nie tylko ja) jest to dosyć bolesne i głębokie ugryzienie ale nie powoduje większych szkód. Dlatego do ich obsługi poleca się pęsety a dla osób wrażliwszych rękawice.

 

Literatura

Breeding ASFs

http://www.hamstersratsandmore.co.uk/blog/multimammates-praomys-natalensis/multimammates-breeding/
Własne doświadczenie

Liczba wyświetleń: 6016